Llanhari
 | |
| Math | pentref, cymuned  |
|---|---|
| Poblogaeth | 4,554 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Rhondda Cynon Taf |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.5146°N 3.4352°W |
| Cod SYG | W04000876 |
| Cod OS | ST005805 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Huw Irranca-Davies (Llafur) |
| AS/au y DU | Chris Elmore (Llafur) |
 | |
Pentref a chymuned ym mwrdeistref sirol Rhondda Cynon Taf, Cymru, yw Llanhari (Saesneg: Llanharry). Saif i'r gogledd-orllewin o Gaerdydd ger Bontyclun.
Hanes
[golygu | golygu cod]Cloddwyd haearn yn Llanharri cyn belled yn ôl ag adeg y Rhufeiniaid ac oes Elisabeth ac am gyfnod yn ystod y 20g roedd y dref yn lleoliad i'r unig gloddfa haearn yng Nghymru. Mae'n bosibl mae'r un enw personol 'Harri' sydd yn yr enw, yma ac yn y plwyf agos, Llanharan, neu, efallai, Aaron. Enw'r eglwys Eglwys Sant Illtud.
Agorwyd y gloddfa yn gynnar yn yr 1900au ond caewyd hi yn 1975; y prif fwyn oedd goethite, a'i defnyddiwyd yn y gweithfeydd haearn lleol. Ers i'r gloddfa a'r gweithfeydd gau, mae Llanharri wedi dioddef dirywiad economaidd, yn debyg i nifer o bentrefi Cymru a oedd yn ddibynadwy ar ddiwydiant trwm. Er hyn, mae traffordd yr M4 gerllaw wedi galluogi i drigolion y dref deithio i'r gwaith mewn trefi a dinasoedd cyfagos megis Caerdydd.
Cyfleusterau
[golygu | golygu cod]Erbyn heddiw mae gan y dref Ysgol Gyfun a thua chwe busnes lleol gan gynnwys Londis, SPAR, siop papur newydd ac amryw o siopau torri gwallt.
Cyfrifiad 2011
[golygu | golygu cod]Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[1][2][3][4]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen farw]
Trefi
Aberdâr · Aberpennar · Glynrhedynog · Llantrisant · Pontypridd · Y Porth · Tonypandy · Treorci
Pentrefi
Aberaman · Abercwmboi · Abercynon · Aber-nant · Y Beddau · Blaenclydach · Blaencwm · Blaenllechau · Blaenrhondda · Brynna · Brynsadler · Cefn Rhigos · Cefnpennar · Cilfynydd · Coed-elái · Coed-y-cwm · Cwmaman · Cwm-bach · Cwm Clydach · Cwmdâr · Cwm-parc · Cwmpennar · Y Cymer · Dinas Rhondda · Y Ddraenen Wen · Efail Isaf · Fernhill · Ffynnon Taf · Y Gelli · Gilfach Goch · Glan-bad · Glyn-coch · Glyn-taf · Y Groes-faen · Hirwaun · Llanharan · Llanhari · Llanilltud Faerdref · Llanwynno · Llwydcoed · Llwynypïa · Y Maerdy · Meisgyn · Nantgarw · Penderyn · Pendyrus · Penrhiw-ceibr · Penrhiw-fer · Penrhys · Pentre · Pentre'r Eglwys · Pen-yr-englyn · Pen-y-graig · Pen-y-waun · Pont-y-clun · Pont-y-gwaith · Y Rhigos · Rhydyfelin · Ton Pentre · Ton-teg · Tonyrefail · Tonysguboriau · Trealaw · Trebanog · Trecynon · Trefforest · Trehafod · Treherbert · Trehopcyn · Trewiliam · Tynewydd · Wattstown · Ynys-hir · Ynysmaerdy · Ynys-y-bwl · Ystrad Rhondda