Ucheldiroedd yr Alban: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Golygiad diweddaraf yn ôl 19:20, 22 Tachwedd 2024

Mae'r term daearyddol Ucheldiroedd yr Alban (Gaeleg: A' Ghàidhealtachd 'Gwlad y Gael', Saesneg Highlands) yn cael ei arfer i ddisgrifio ardal fynyddig gogledd yr Alban sy'n gorwedd i'r gogledd ac i'r gorllewin o Rwyg Ffin yr Ucheldiroedd. Mae'r Glen Mawr yn gwahanu Mynyddoedd Grampian i'r de-ddwyrain oddi ar Ucheldiroedd Gogledd-orllewinol yr Alban.

Ychydig iawn o bobl sy'n byw yno gan fod tir cynhyrchiol yn brin a dominyddir y tirlun gan y cadwyni mynydd niferus. Mae'r dwysedd poblogaeth yn is ar gyfartaledd nag yn Sweden, Norwy, Papua Gini Newydd neu'r Ariannin. Ar un adeg, roedd y boblogaeth gryn dipyn yn fwy nag yw heddiw. Yn ystod ail hanner y 18g a hanner cyntaf y 19g, diboblogwyd yr Ucheldiroedd i raddau helaeth gan broses Clirio'r Ucheldiroedd. Gorfodwyd tenantiaid i ymadael â'u tyddynnod er mwyn gwneud lle i wartheg a defaid.

Mae'r canolfannau gweinyddol yn cynnwys Inverness. Cyngor yr Ucheldiroedd yw'r corff gweinyddol ar gyfer tua 40% o'r ardal; rhennir y gweddill rhwng ardaloedd cyngor Aberdeenshire, Angus, Argyll a Bute, Moray, Perth a Kinross, a Stirling. Yn ogystal cyfrifir rhan ogleddol Ynys Arran fel rhan o'r Ucheldiroedd yn ddaearyddol, er ei bod yn cael ei gweinyddu gan gyngor Gogledd Swydd Ayr.

Trefi a phentrefi

Aberfeldy, Aboyne, Alness, Altnaharra, Applecross, Aultbea, Aviemore,
Back of Keppoch, Ballachulish, Beauly, Blair Atholl, Braemar
Cannich, Carrbridge, Coldbackie, Crianlarich, Cromarty, Culbokie
Dalwhinnie, Dingwall, Dornie, Dornoch, Durness
Fort Augustus, Fort William
Gairloch, Glencoe, Glenelg, Grantown-on-Spey
Inveraray, Invermoriston, Inverness (dinas ers 2001)
Killin, Kingussie, Kinlochleven, Kinlochewe, Kinloch Rannoch, Kyle of Lochalsh
Lochcarron, Lochinver
Mallaig
Nairn, Newtonmore, Nethy Bridge
Oban
Plockton, Poolewe, Portmahomack
Shieldaig, Strathpeffer, Strathy
Tain, Taynuilt, Thurso, Tobermory, Tomintoul, Tongue, Torridon
Ullapool
Wick

Lleoedd eraill o ddiddordeb

Gweler hefyd

Oriel

Loch Gairloch
Kyle of Durness.
Loch Long
Ffordd un lôn, ger Aultivullin.
Blaven.
Inverness
Ynysoedd Loch Maree.
Tu mewn i Ogof Smoo, Sutherland.
Goleudy Penrhyn Wrath.
Fiaduct Glenfinnan.

Gweler hefyd

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
-[[Delwedd:Highlands_sign.jpg|250px|bawd|"Croeso i'r Ucheldiroedd"]]
+[[Delwedd:Highlands sign.jpg|250px|bawd|"Croeso i'r Ucheldiroedd" ar arwydd a osodwyd gan Gyngor yr Ucheldir, sy'n gweinyddu ardal sy'n llai o lawer na'r Ucheldiroedd ei hun.]]
-Mae'r term daearyddol '''Ucheldiroedd yr Alban''' ([[Gaeleg yr Alban|Gaeleg]]: '''A' Ghàidhealtachd''' 'Gwlad y Gael', [[Saesneg]] 'Highlands') yn cael ei arfer i ddisgrifio ardal fynyddig gogledd [[yr Alban]] sy'n gorwedd i'r gogledd ac i'r gorllewin o Rwyg Ffin yr Ucheldiroedd. Mae'r [[Glen Mawr]] yn gwahanu [[Mynyddoedd Grampian]] i'r de-ddwyrain oddi ar [[Ucheldiroedd Gogledd-orllewinol yr Alban]].
+Mae'r term daearyddol '''Ucheldiroedd yr Alban''' ([[Gaeleg yr Alban|Gaeleg]]: '''{{lang|gd|A' Ghàidhealtachd}}''' 'Gwlad y Gael', [[Saesneg]] ''{{lang|en|Highlands}}'') yn cael ei arfer i ddisgrifio ardal fynyddig gogledd [[yr Alban]] sy'n gorwedd i'r gogledd ac i'r gorllewin o Rwyg Ffin yr Ucheldiroedd. Mae'r [[Glen Mawr]] yn gwahanu [[Mynyddoedd Grampian]] i'r de-ddwyrain oddi ar [[Ucheldiroedd Gogledd-orllewinol yr Alban]].
-Ychydig iawn o bobl sy'n byw yno gan fod tir cynhyrchiol yn brin a dominyddir y tirlun gan y cadwyni mynydd niferus. Mae'r dwysedd poblogaeth yn is ar gyfartaledd nag yn [[Sweden]], [[Norwy]], [[Papua Gini Newydd]] neu'r [[Ariannin]]. Ar un adeg, roedd y boblogaeth gryn dipyn yn fwy nag yw heddiw. Yn ystod ail hanner y [[18fed ganrif]] a hanner cyntaf y [[19eg ganrif]], diboblogwyd yr Ucheldiroedd i raddau helaeth gan broses [[Clirio'r Ucheldiroedd]]. Gorfodwyd tenantiaid i ymadael a'u tyddynod, er mwyn gwnwud lle i wartheg a defaid.
+Ychydig iawn o bobl sy'n byw yno gan fod tir cynhyrchiol yn brin a dominyddir y tirlun gan y cadwyni mynydd niferus. Mae'r dwysedd poblogaeth yn is ar gyfartaledd nag yn [[Sweden]], [[Norwy]], [[Papua Gini Newydd]] neu'r [[Ariannin]]. Ar un adeg, roedd y boblogaeth gryn dipyn yn fwy nag yw heddiw. Yn ystod ail hanner y [[18g]] a hanner cyntaf y [[19g]], diboblogwyd yr Ucheldiroedd i raddau helaeth gan broses [[Clirio'r Ucheldiroedd]]. Gorfodwyd tenantiaid i ymadael â'u tyddynnod er mwyn gwneud lle i wartheg a defaid.
 Mae'r canolfannau gweinyddol yn cynnwys Inverness. [[Cyngor yr Ucheldiroedd]] yw'r corff gweinyddol ar gyfer tua 40% o'r ardal; rhennir y gweddill rhwng ardaloedd cyngor [[Aberdeenshire]], [[Angus]], [[Argyll a Bute]], [[Moray]], [[Perth a Kinross]], a [[Stirling]]. Yn ogystal cyfrifir rhan ogleddol [[Ynys Arran]] fel rhan o'r Ucheldiroedd yn ddaearyddol, er ei bod yn cael ei gweinyddu gan gyngor [[Gogledd Swydd Ayr]].
@@ Llinell 50: / Llinell 50: @@
 *[[Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 3,000' (y Munros)]]
 *[[Ynysoedd ac Ucheldiroedd yr Alban]]
+*[[Ross, Skye a Lochaber (etholaeth seneddol y DU)]]
 ==Oriel==
@@ Llinell 61: / Llinell 62: @@
 Image:Inverness Ness Footbridge 15760.JPG|[[Inverness]]
 Image:Loch Maree.jpg|Ynysoedd [[Loch Maree]].
-Image:Smoo Cave Interior.jpg|Tu mewn i [[Ogof Smoo]], Sutherland.
+Image:Smoo Cave-Second Chamber.jpg|Tu mewn i [[Ogof Smoo]], Sutherland.
 Image:Cape Wrath lighthouse.jpg|Goleudy [[Penrhyn Wrath]].
 Image:N2_glenfinnan_viaduct.jpg|Fiaduct [[Glenfinnan]].
 </gallery>
+==Gweler hefyd==
+*[[Caithness, Sutherland ac Easter Ross (etholaeth seneddol y DU)]]
+*[[Inverness, Nairn, Badenoch a Strathspey (etholaeth seneddol y DU)]]
 [[Categori:Ucheldiroedd yr Alban| ]]
-[[af:Skotse Hoogland]]
-[[br:Uheldirioù Bro-Skos]]
-[[ca:Terres altes d'Escòcia]]
-[[cs:Scottish Highlands]]
-[[da:Det skotske højland]]
-[[de:Highlands]]
-[[en:Scottish Highlands]]
-[[es:Tierras Altas de Escocia]]
-[[et:Põhja-Šoti mägismaa]]
-[[eu:Eskoziako Lur Garaiak]]
-[[fi:Ylämaat]]
-[[fr:Highlands]]
-[[fy:Skotske Heechlannen]]
-[[ga:Na Garbhchríocha]]
-[[gl:Highlands]]
-[[gv:Gaeltaght ny h-Albey]]
-[[he:היילנדס]]
-[[hr:Škotsko visočje]]
-[[hy:Շոտլանդական լեռնաշխարհ]]
-[[ia:Highlands]]
-[[is:Skosku hálöndin]]
-[[it:Highlands]]
-[[ja:ハイランド地方]]
-[[mk:Шкотски Гори]]
-[[ms:Tanah Tinggi Scotland]]
-[[nds:Highlands]]
-[[nl:Schotse Hooglanden]]
-[[nn:Dei skotske høglanda]]
-[[no:Det skotske høylandet]]
-[[pl:Highlands (Szkocja)]]
-[[pt:Terras Altas (Escócia)]]
-[[ru:Северо-Шотландское нагорье]]
-[[sco:Scots Hielands]]
-[[simple:Scottish Highlands]]
-[[sv:Skotska högländerna]]
-[[uk:Хайлендс]]
-[[vec:Highlands]]
-[[zh:蘇格蘭高地]]