Neidio i'r cynnwys

ISO 639-3: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Nodyn Safon Iaith: Nid trwy Google Translate, ond mae'n amhosib ei ddeall
Dim crynodeb golygu
 
(Ni ddangosir y 9 golygiad yn y canol gan 5 defnyddiwr arall)
Llinell 1: Llinell 1:
{| class="wikitable" width="25%" align="right"
{{Iaith-pennawd}}
! Dewch o hyd i iaith
|-
| style="text-align:center" | Rhowch god ISO 639-3 i ddod o hyd i'r erthygl iaith gyfatebol.
|-
|<inputbox>
type=search
width=10
default=ISO 639:
buttonlabel=Ewch
searchbuttonlabel=Chwilio
break=no
</inputbox>
|}


'''ISO 639-3:2007''', ''Codau am y gynrychiolaeth o'r enwau o ieithoedd — Rhan 3: Alffa-3 côd am sylw cyflawn o'r ieithoedd'', yw safon ryngwladol am [[Cod Iaith|god ieithoedd]] yn y [[ISO 639]] cyfres. Mae'r safon yn disgrifio codau tair‐lythyren am adnabod ieithoedd.
'''ISO 639-3:2007''', ''Codau am y gynrychiolaeth o'r enwau o ieithoedd — Rhan 3: Côd Alffa-3 ar gyfer sylw cyflawn o'r ieithoedd'', yw safon ryngwladol am [[Cod Iaith|god ieithoedd]] yng nghyfres [[ISO 639]]. Mae'r safon yn disgrifio codau tair‐lythyren ar gyfer adnabod ieithoedd.
Mae hi'n ehangu'r [[ISO 639-2]] alffa-3 codau gyda'r amcan sylw pob [[iaith]] [[iaith naturiol|naturiol]] wybyddus. Roedd y safon wedi cyhoeddi gan ISO ar 2007-02-05.<ref name="ISO status">{{cite web|url=http://www.iso.org/iso/en/CatalogueDetailPage.CatalogueDetail?CSNUMBER=39534&ICS1=1&ICS2=140&ICS3=20 |title=ISO 639-3 status and abstract |publisher=iso.org |date=2010-07-20 |accessdate=2012-06-14}}</ref>
Mae'n ehangu codau [[ISO 639-2]] alffa-3 gyda'r amcan o roi sylw i bob [[iaith]] [[iaith naturiol|naturiol]] wybyddus. Cyhoeddwyd y safon gan ISO ar 2007-02-05.<ref name="ISO status">{{cite web|url=http://www.iso.org/iso/en/CatalogueDetailPage.CatalogueDetail?CSNUMBER=39534&ICS1=1&ICS2=140&ICS3=20 |title=ISO 639-3 status and abstract |publisher=iso.org |date=2010-07-20 |accessdate=2012-06-14}}</ref>


Mae hi'n fwriadwyd i fod defnyddiwyd mewn ystod eang o geisiadau, penodol systemau cyfrifiaduron ble lawer o ieithoedd angen i fod cyflogedig. Mae hi'n rhoi cyfrif o ieithoedd mor gyflawn â phosibl, cynnwys byw a darfodedig, hynafol ac adeiladu, pwysig ac eilradd, ysgrifenedig ac anysgrifenedig.<ref name="ISO status" /> Pa wedd bynnag, dydy hi ddim cynnwys [[Iaith Ailadeiladwyd|ieithoedd ailadeiladwyd]] fel [[Proto-Indo-Ewropeg]].<ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/types.asp#A |title=Types of individual languages - Ancient languages |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref>
Bwriedir defnyddio'r system mewn ystod eang o sefyllfaoedd, ond yn benodol mewn systemau cyfrifiaduron ble mae angen cefnogi nifer fawr o ieithoedd. Mae'n ceisio cynnwys cymaint o ieithoedd a phosib, gan gynnwys byw a darfodedig, hynafol ac adeiladu, mawr a bach, ysgrifenedig ac anysgrifenedig.<ref name="ISO status" /> Nid yw'n cynnwys [[Iaith Ailadeiladwyd|ieithoedd ailadeiladwyd]] fel [[Proto-Indo-Ewropeg]].<ref>{{cite web |url=http://www.sil.org/iso639-3/types.asp#A |title=Types of individual languages - Ancient languages |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14 |archive-date=2012-04-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120426151020/http://www.sil.org/iso639-3/types.asp#A |url-status=dead }}</ref>


Mae hi'n uwchset o [[ISO 639-1]] ac o'r ieithoedd unigol yn [[ISO 639-2]]. ISO 639-1 ac ISO 639-2 wedi canolbwyntio ar prif ieithoedd, fwyaf aml wedi cynrychioli yn y corff cyfan o'r yn y byd. Ers ISO 639-2 yn cynnwys casgliadau iaith hefyd a dydy Rhan 3 ddim, dydy ISO 639-3 ddim uwchset o ISO 639-2. Lle codau B a T bododi yn ISO 639-2, ISO 639-3 yn defnyddio'r codau-T.
Mae'n uwchset o [[ISO 639-1]] ac o'r ieithoedd unigol yn [[ISO 639-2]]. Roedd ISO 639-1 ac ISO 639-2 wedi canolbwyntio ar y prif ieithoedd, a oedd yn cynrychioli cyfran helaeth o holl lenyddiaeth y byd. Gan bod ISO 639-2 hefyd yn cynnwys casgliadau iaith a dydy Rhan 3 ddim, nid yw ISO 639-3 yn uwchset o ISO 639-2. Ble mae codau B a T bododi yn ISO 639-2, mae ISO 639-3 yn defnyddio'r codau T.


Esiampl:
Enghreifftiau:
{| class=wikitable
{| class=wikitable
|-
|-
!Iaith||639-1||639-2 (B/T)||639-3<br/>math||639-3<br/>côd
!Iaith||639-1||639-2 (B/T)||math<br/>639-3||côd <br/>639-3
|-
|-
|[[Iaith Saesneg|Saesneg]]||en||eng||unigol ||eng
|[[Iaith Saesneg|Saesneg]]||en||eng||unigol ||eng
Llinell 23: Llinell 36:
|[[Min Nan|Minnan]]||—||—||unigol||nan
|[[Min Nan|Minnan]]||—||—||unigol||nan
|}
|}

{{As of |2012|4}}, y safon yn cynnwys 7776 cofnodion.<ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/download.asp |title=ISO 639-3 Code Set |publisher=Sil.org |date=2007-10-18 |accessdate=2012-06-14}}</ref> Mae'r rhestr o ieithoedd yw seiliedig ar lawer o ffynonellau cynnwys: yr ieithoedd unigol cynwysedig yn 639-2, ieithoedd cyfoes o'r [[Ethnologue]], amrywiaethau hanesyddol, ieithoedd hynafol ac [[iaith adeiladwyd|ieithoedd artiffisial ]] o [[Anthony Aristar]] at y [[Linguist List]] yn ogystal ag ieithoedd cymeradwyedig i mewn y blynyddol cyfnod sylw cyhoeddus.

Trawsnewid o ISO 639-1 i ISO 639-3 yn gallu bod wedi wneud defnyddio'r data i mewn i'r [[rhestr o ISO 639-1 codau]].

== Cod Space ==
Oherwydd y cod yw tair-lythyren alffabetig, un terfyn uwch o'r rhif o ieithoedd yn gallu bod can be darllunio yw 26 × 26 × 26 = 17576. Ond oherwydd ISO 639-2 deffinio codau arbennig (4), maint cedwir (520) a dim ond-B codau (23), nid allai 547 cod bod defnyddwyd yn rhan 3. Gan hynny terfyn uwch-is yw 17576 − 547 = 17030.

Mae'r terfyn uwch yn dod mwy isel os un tynnu'r iaith casgliadau wedi deffinio yn 639-2 ac yr unigolion eto bod deffiniwyd yn [[ISO 639-5]].

== Ieithoedd Macro ==
{{Main|ISO 639 ieithoedd macro}}

Mae 56 iaith yn ISO 639-2 sy'n cael eu hystyried, ar gyfer y dibenion o'r safon, i fod "ieithoedd macro" yn ISO 639-3.<ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/scope.asp#M |title=Scope of denotation: Macrolanguages |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref>

Rhai o rain [[iaith macro|ieithoedd macro]] cael dim iaith unigol diffiniedig gan ISO 639-3 yn y set côd o ISO 639-2, e.g. 'ara' (Arabeg Gyffredinol). Eraill fel 'nor' (Norwegian), ein dau rhannau unigol ('nno' ([[Nynorsk]]), 'nob' ([[Bokmål]])) barod yn ISO 639-2.

Mae hwn yn means rhyw ieithoedd (e.e. 'arb', Arabic Safon) that were considered gan ISO 639-2 i fod dialects o un iaith ('ara') are now yn ISO 639-3 yn certain contexts considered to be individual languages themselves.

This is an attempt to deal with amrywiaethau that may be linguistically distinct o ei gilydd, ond are treated by their speakers as two forms of the same language, e.g. in cases of [[diglossia]].

Am enghraifft:
* http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=ara (Arabic Gyffredin, 639-2)
* http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=arb (Arabic Safon, 639-3)

gweld <ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/macrolanguages.asp |title=Macrolanguage Mappings |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref> for the complete list.

== Ieithoedd Cyweithfa ==
{{See also|ISO 639-2#Collective language codes|ISO 639-5}}
"Elfen côd iaith collective is an identifier that represents grŵp o ieithoedd unigol that are not deemed to be one language in any usage context."<ref>{{cite web|url=http://www.sil.org/iso639-3/scope.asp#C |title=Scope of denotation: Collective languages |publisher=sil.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref> These codes do not precisely represent a particular language or macrolanguage.

While ISO 639-2 includes three-letter identifiers for collective languages, these codes are excluded from ISO 639-3. Hence ISO 639-3 is not a superset of ISO 639-2.

[[ISO 639-5]] defines 3-letter collective codes for language families and groups.

== Defnydd o ISO 639-3 ==
* [[Ethnologue]], [[Linguist List]],
* [[IETF language tag]]
* [[Lexical Markup Framework]], manyleb ISO am adnabod o geiriadau darllendwy-peiriannau
* Awgrymu fel Iaith TLD (lcTLD)<ref>{{cite web|url=http://www.circleid.com/posts/languages_in_the_root_a_tld_launch_strategy_based_on_iso_639 |title=Languages in the Root: A TLD Launch Strategy Based on ISO 639 |publisher=Circleid.com |date=2004-10-05 |accessdate=2012-06-14}}</ref><ref>{{cite web|url=http://forum.icann.org/lists/gtld-strategy-draft/msg00005.html |title=ICANN Email Archives: [gtld-strategy-draft&#93; |publisher=Forum.icann.org |date= |accessdate=2012-06-14}}</ref>

==Codau Cyffredinol==
{{anchor|Non-language codes}}{{anchor|Generic codes}}
Pedwar côd yn cael eu neilltuo am "ieithoedd" heb adnabod penodol:

{|class=wikitable
|-
|mis ||ieithoedd uncoded
|-
|mul ||ieithoedd multiple
|-
|und ||ieithoedd undetermined
|-
|zxx ||no linguistic content ''(e.g., animal calls<ref>
[http://www.ldc.upenn.edu/Catalog/catalogEntry.jsp?catalogId=LDC2004S12 Field Recordings of Vervet Monkey Calls]. Entry in the catalog of the [http://www.ldc.upenn.edu Linguistic Data Consortium |accessdate=2012-09-04].)</ref>)''
|}

In addition, codes qaa–qtz are 'reserved for local use', for example for extinct languages at [[Linguist List]].

==Gweld hefyd==
{{Troedyn ISO 639}}
{{ISO standards}}


== Cyfeiriadau ==
== Cyfeiriadau ==
{{cyfeiriadau}}


== Dolenni allanol ==
{{reflist}}

== Dolennau Allanol ==
* '''[http://www.sil.org/iso639-3/ ISO 639-3 Awdurdod Cofrestru]'''
* '''[http://www.sil.org/iso639-3/ ISO 639-3 Awdurdod Cofrestru]'''
* [http://www.loc.gov/standards/iso639-2/faq.html FAQ] at yr [[Unol_Daleithiau America|Unol Daleithiau]] [[Llyfrgell y Gyngres]] gwefan
* [http://www.loc.gov/standards/iso639-2/faq.html FAQ] at yr [[Unol Daleithiau America|Unol Daleithiau]] [[Llyfrgell y Gyngres]] gwefan
* [http://www.sil.org/iso639-3/chg_requests.asp?order=lang_grp&chg_status=current Tra'n aros ISO 639-3 ceisiadau]
* [http://www.sil.org/iso639-3/chg_requests.asp?order=lang_grp&chg_status=current Tra'n aros ISO 639-3 ceisiadau]
* [http://linguistlist.org/forms/langs/GetListOfAncientLgs.html Linguist List - Rhestr o Ieithoedd Hynafol a Darfodedig]
* [http://linguistlist.org/forms/langs/GetListOfAncientLgs.html Linguist List - Rhestr o Ieithoedd Hynafol a Darfodedig] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050405005828/http://linguistlist.org/forms/langs/GetListOfAncientLgs.html |date=2005-04-05 }}
* [http://eikenes.alvestrand.no/pipermail/ietf-languages/2003-November/001589.html esboniad gan Håvard Hjulstad]
* [http://eikenes.alvestrand.no/pipermail/ietf-languages/2003-November/001589.html esboniad gan Håvard Hjulstad] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121018134700/http://eikenes.alvestrand.no/pipermail/ietf-languages/2003-November/001589.html |date=2012-10-18 }}


{{DEFAULTSORT:Iso 639-3}}
{{DEFAULTSORT:Iso 639-3}}
[[Category:ISO 639]]
[[Categori:ISO 639]]


[[ar:أيزو 639-3]]
[[br:ISO 639-3]]
[[cs:ISO 639-3]]
[[de:ISO 639#ISO 639-3]]
[[de:ISO 639#ISO 639-3]]
[[el:ISO 639-3]]
[[en:ISO 639-3]]
[[eo:ISO 639-3]]
[[es:ISO 639-3]]
[[ext:ISO 639-3]]
[[eu:ISO 639-3]]
[[fa:ایزو ۶۳۹-۳]]
[[fr:ISO 639-3]]
[[ilo:ISO 639-3]]
[[it:ISO 639-3]]
[[jv:ISO 639-3]]
[[gu:વિકિપીડિયાની યાદી]]
[[ht:Lis Wikipedya]]
[[lv:ISO 639-3]]
[[lt:ISO 639-3]]
[[lmo:ISO 639-3]]
[[mk:ISO 639-3]]
[[ms:ISO 639-3]]
[[scn:ISO 639-3]]
[[simple:ISO 639-3]]
[[sk:ISO 639-3]]
[[th:ISO 639-3]]
[[ur:آئیسو 639-3]]
[[ug:ISO 639-3]]
[[yo:ISO 639-3]]
[[zh:ISO 639-3]]

Golygiad diweddaraf yn ôl 22:11, 6 Tachwedd 2021

Dewch o hyd i iaith
Rhowch god ISO 639-3 i ddod o hyd i'r erthygl iaith gyfatebol.

ISO 639-3:2007, Codau am y gynrychiolaeth o'r enwau o ieithoedd — Rhan 3: Côd Alffa-3 ar gyfer sylw cyflawn o'r ieithoedd, yw safon ryngwladol am god ieithoedd yng nghyfres ISO 639. Mae'r safon yn disgrifio codau tair‐lythyren ar gyfer adnabod ieithoedd. Mae'n ehangu codau ISO 639-2 alffa-3 gyda'r amcan o roi sylw i bob iaith naturiol wybyddus. Cyhoeddwyd y safon gan ISO ar 2007-02-05.[1]

Bwriedir defnyddio'r system mewn ystod eang o sefyllfaoedd, ond yn benodol mewn systemau cyfrifiaduron ble mae angen cefnogi nifer fawr o ieithoedd. Mae'n ceisio cynnwys cymaint o ieithoedd a phosib, gan gynnwys byw a darfodedig, hynafol ac adeiladu, mawr a bach, ysgrifenedig ac anysgrifenedig.[1] Nid yw'n cynnwys ieithoedd ailadeiladwyd fel Proto-Indo-Ewropeg.[2]

Mae'n uwchset o ISO 639-1 ac o'r ieithoedd unigol yn ISO 639-2. Roedd ISO 639-1 ac ISO 639-2 wedi canolbwyntio ar y prif ieithoedd, a oedd yn cynrychioli cyfran helaeth o holl lenyddiaeth y byd. Gan bod ISO 639-2 hefyd yn cynnwys casgliadau iaith a dydy Rhan 3 ddim, nid yw ISO 639-3 yn uwchset o ISO 639-2. Ble mae codau B a T bododi yn ISO 639-2, mae ISO 639-3 yn defnyddio'r codau T.

Esiampl:

Iaith 639-1 639-2 (B/T) math
639-3
côd
639-3
Saesneg en eng unigol eng
Almaeneg de ger/deu unigol deu
Arabeg ar ara macro ara
unigol arb + eraill
Minnan unigol nan

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. 1.0 1.1 "ISO 639-3 status and abstract". iso.org. 2010-07-20. Cyrchwyd 2012-06-14.
  2. "Types of individual languages - Ancient languages". sil.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-04-26. Cyrchwyd 2012-06-14.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]