Gweld cod am Hanes Croatia

{{Dim-ffynonellau|date=Mai 2010}}
Credir fod '''hanes [[Croatia]]''' yn cychwyn gyda'r [[Illyria]]id ac mai nhw oedd trigolion gwreiddiol y tir cyn i'r [[Ymerodraeth Rufeinig]] goresgyn a gwladychu Croatia.  Ymsefydlodd llwyth [[Celtiaid|Celtaidd]] y [[Boii]] yn [[Pannonia]] cyn diwedd y mileniwm cyntaf cyn Crist.  Sefydlwyd talaith [[Illyria]] gan y Rhufeinwyr yn y ganrif gyntaf cyn Crist. Mae prif ddinasoedd yr arfordir fel [[Pula]], [[Split]] a [[Dubrovnic]] i gyd yn hen iawn. [[Dalmatia]] a Pannonia oedd yr enw ar y ddwy ran o'r wlad. Y dystiolaeth amlycaf am eu presenoldeb yw Palas [[Diocletian]] yn Split (300 OC) a'r [[amffitheatr]] fawr yn Pula.

Cyrhaeddodd y [[Croatiaid]] yn y 7c. Erbyn 820 roedd Dugaeth Croatia yn unedig dan [[Vladislav]]; parhaodd rhai o drefi'r arfordir i siarad [[Lladin]] ac wedyn [[Eidaleg]] am ganrifoedd. Y brenin cyntaf oedd [[Tomislav]], a goronwyd yn 925.

Roedd y wlad yn annibynnol tan 1089 pan ddaeth yn rhan o deyrnas [[Hwngari]] - ond gyda senedd (''Sabor'') annibynnol. Er gwaethaf ymyrraeth [[Fenis]], y [[Mongoliaid]] a'r [[Croesgadwyr]], parhaodd dominiwn yr Hwngariaid tan 1526.  Erbyn [[brwydr Mohacs]] yn 1526 roedd y rhan fwyaf o'r wlad yn rhan o [[Ymerodraeth yr Otomaniaid]].

Ymateb syml senedd y Croatiaid oedd derbyn [[Archddug Ferdinand]] o [[Awstria]] fel brenin yn 1527, a wthiodd yr Otomaniaid yn ôl yn ystod y ganrif ganlynol.  Rhoddodd yr [[Habsbwrgiaid]] Croatia yn hanner "Hwngaraidd" eu hymerodraeth, a hynny erbyn 1699.

Wedi'r [[Rhyfel Byd Cyntaf]] ffurfiwyd [[Iwgoslafia]] yn 1918, a bu Croatia dan awdurdod [[Beograd]] am y tro cyntaf. Rhoes yr [[Ail Ryfel Byd]] rym i'r [[Ustase]], (mudiad [[ffasgiaeth|ffasgaidd]] lleol) o dan y [[Natsïaeth|Natsïaid]], ac wedi'r rhyfel cafwyd rheolaeth dan [[Josip Broz Tito|Tito]] a'r [[Comiwnyddiaeth|Comiwnyddion]] am 45 mlynedd.

Yn 1991, ar ôl naw ganrif dan reolaeth ei chymdogion, daeth Croatia yn wlad annibynnol eto. Croesawyd y genedl newydd gan bedair blynedd o ryfel, cyflafanau, a dros chwarter miliwn o ffoaduriaid. Erbyn 2010, mae'r wlad wedi paratoi a moderneiddio i'r fath raddau fel bod [[Undeb Ewrop]] wedi ei derbyn fel darpar aelod.

Mae Croatia bellach yn aelod o'r [[Cenhedloedd Unedig]], [[Cyngor Ewrop]], [[NATO]] a Sefydliad Masnach y Byd (WTO).

{{hanes Ewrop}}

{{eginyn Croatia}}

[[Categori:Hanes Croatia| ]]
[[Categori:Hanes yn ôl gwlad|Croatia]]