Francesco Petrarca

Bardd, awdur ac ysgolhaig Eidalaidd oedd Francesco Petrarca, hefyd Pertrarch (20 Gorffennaf 1304 - 19 Gorffennaf 1374). Ystyrir ef yn un o ffigyrau amlycaf y Dadeni Dysg yn yr Eidal a sylfaenydd Dyneiddiaeth.

Francesco Petrarca
Ganwyd	20 Gorffennaf 1304  Arezzo
Bu farw	19 Gorffennaf 1374  Arquà Petrarca
Alma mater	Prifysgol Montpellier Prifysgol Bologna
Galwedigaeth	athronydd, bardd, cyfieithydd, awdur geiriau, llenor, dringwr mynyddoedd, hunangofiannydd, ieithegydd, dyneiddiwr, Catholic cleric
Adnabyddus am	Il Canzoniere, Secretum, De viris illustribus, Rerum memorandarum libri, De otio religioso, De vita solitaria, De remediis utriusque fortunae, Invectivarum contra medicum quendam libri IV, Itinerarium ad sepulchrum domini nostri Yhesu Christi, Liber sine nomine, Invectiva contra eum qui maledixit Italiam, Invectiva contra quendam magni status, Bucolicum carmen, Africa, Epistolae familiares, Historia Griseldis, Triumphs
Arddull	barddoniaeth, rhyddiaith
Olynydd	Petrarchism
Tad	Petracco
Mam	Eietta Canigiani
Gwobr/au	Poet's Crown
Chwaraeon

Cafodd ei eni yn Arezzo. Roedd ei dad wedi ei alltudio o Fflorens gyda Dante fel un o arweinwyr y Welfiaid, a threuliodd Petrarca ei ieuenctod yn Avignon. Astudiodd ym Montpellier (1319-1323) cyn astudio'r gyfraith yn Bologna o 1323 hyd 1325. Daeth yn gyfeillgar a Giovanni Boccaccio. Yn 1326, wedi marwolaeth ei dad, dychwelodd i Avignon, lle parhaodd i astudio'r clasuron Lladin.

Er ei fod ef ei hun yn ystyried mai ei weithiau athronyddol mewn Lladin oedd ei weithiau pwysicaf, daeth yn enwog am ei gerddi mewn Eidaleg, y Canzoniere, yn enwedig ei gerddi serch i "Laura". Galwyd y soned Betrarchaidd ar ei ôl.

Gweithiau

• Africa (arwrgerdd am Scipio Africanus)
• De viris illustribus
• Rerum memorandarum libri
• Canzoniere