Banadl
Grŵp o fân-goed bytholwyrdd, lled-fytholwyrdd a deilgoll yn y yr is-deulu Faboideae o'r teulu legume yw'r banadl (unigol, banhadlen, weithiau banadl Ffrainc). Ceir tri phrif genera, sef Chamaecytisus, Cytisus a Genista. Perthyn pob genera yn y grŵp hwn i lwyth y Genisteae (syn. Cytiseae). Maent yn perthyn yn agos iawn i'w gilydd ac yn cael eu nodweddu gan deil bychain a phriciau tenau, wedi eu haddasu i amgylchedd tyfu sych. Mae gan y rhan fwyaf o'r mangoed banadl flodau melyn, ond ceir hefyd flodau gwyn, orennaidd, coch, piws neu borffor weithiau.
Enghraifft o'r canlynol | tacson |
---|---|
Safle tacson | genws |
Rhiant dacson | Fabaceae, Papilionoideae |
Banadl | |
---|---|
Banadl cyffredin (Cytisus scoparius) | |
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Plantae |
Ddim wedi'i restru: | Angiosbermau |
Ddim wedi'i restru: | Ewdicotau |
Ddim wedi'i restru: | Rosidau |
Urdd: | Fabales |
Teulu: | Fabaceae |
Is-deulu: | Faboideae |
Llwyth: | Genisteae |
Genera | |
|
Perthyn yn agos i'r banadl mae'r eithin a'r laburnum.
Mae'r banadlau i gyd (yn cynnwys Laburnum ac eithin) yn gysefin i Ewrop, Gogledd Affrica a de-orllewin Asia, gyda'r amrywiaeth fwyaf yn ardal y Môr Canoldir.
Creodd y dewiniaid Gwydion ap Dôn a Math y ferch hudolus Blodeuwedd o flodau'r derw, banadl ac erwain, i fod yn wraig i Leu Llaw Gyffes. Ceir ei hanes ym Mhedwaredd Gainc y Mabinogi, sef Math fab Mathonwy.