Euru: differenze trà e virsioni
m r2.7.1) (robot Ajoute : my:ယူရို |
Nessun oggetto della modifica Etichette: Mobile edit Mobile web edit Modifica da mobile avanzata |
||
(35 versioni intermedie di 19 utenti non mostrate) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
L'''' |
L''''euru''' (simbolu: €, codice ISO 4217: '''EUR''') hè a muneta cumuna in quindici paesi di a [[Unione europea|zona euru]]. I 20 paesi sò l'[[Austria]], u [[Belgiu]], [[Cipru]], a [[Croazia]], l'[[Estonia]], a [[Finlandia]], a [[Francia]], a [[Germania]], a [[Grecia]], l'[[Irlanda]], l'[[Italia]], [[Lettonia]], [[Lituania]], u [[Lussemburgu]], [[Malta]], i [[Paesi Bassi]], u [[Portugallu]], a [[Slovenia]], a [[Sluvacchia|Slovachia]] è a [[Spagna]]. |
||
[[File:Euro symbol.svg|thumb|right|U simbolu di l'euru]] |
|||
[[File:Euro symbol.svg|thumb|upright=.5|U simbolu di l'euru]] |
|||
[[File:Europäische_Wirtschafts-_und_Währungsunion 2.svg|thumb|Euru 2023]] |
|||
L'euru hè ancu impiegatu di manera ufficiale da paesi fora di l'Unione Europea : |
L'euru hè ancu impiegatu di manera ufficiale da paesi fora di l'Unione Europea : |
||
* [[Andorra]] |
* [[Andorra]] |
||
* [[ |
* [[Monacu]] |
||
* [[San Marino]] |
* [[San Marino]] |
||
* |
* u [[Vaticanu]] |
||
Infine, ci vol'à completà st'elencu cù i paesi ch'impieganu l'euru senza quatru legale : |
Infine, ci vol'à completà st'elencu cù i paesi ch'impieganu l'euru senza quatru legale : |
||
* u [[Kosovo]] |
* u [[Kosovo]] |
||
* u [[ |
* u [[Montenegru]] |
||
U |
U simbolu di l'euru hè : € |
||
== Storia == |
== Storia == |
||
L'euru hè l'erede di l'[[European Currency Unit]]. Fù privistu da u [[Trattatu di Maastricht]] di u 1992, è hè diventatu a muneta officiale di a zona euru in u 1999, prima di diventà ancu a muneta fiduciaria in u 2002. |
L'euru hè l'erede di l'[[European Currency Unit]]. Fù privistu da u [[Trattatu di Maastricht]] di u 1992, è hè diventatu a muneta officiale di a zona euru in u 1999, prima di diventà ancu a muneta fiduciaria in u 2002. |
||
=== Crisi di u 2010 === |
=== Crisi di u 2010 === |
||
In [[2010]], l'euru cunnosce una crisi importante per causa di una crisi di cunfidenza di i mercati finanziarii in e debite suvrane. Quessa crisi si scrive in quella, longa è profunda, di a [[crisi economica di u 2008]]. Cuminciò cù una speculazione nant'i tituli di u tesoru grecu, à a fine di l'annu [[2009]]. Stu paese cunnuscìa una debita di 120% di u PIB <ref>{{Vcite web |title=Analisa di u situ «Les Échos» nant'a crisi di a debita grecca |url=http://www.lesechos.fr/info/inter/reuters_00245092-la-crise-de-la-dette-souveraine-en-europe.htm |accessdate=2010-06-09 |archive-date=2010-06-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100627125640/http://www.lesechos.fr/info/inter/reuters_00245092-la-crise-de-la-dette-souveraine-en-europe.htm }}</ref>. Avìa digià mentitu à propositu di e so statistiche ecunomiche è budgetarie. Per quesse ragione, a Grecia ebbe difficultà pè finanzià si, ciò chì era un prublemu tamantu postu chì u tassu di deficitu budgetariu era di 13%. L'agenze di nutazione finanzarie anu dunque sgradatu a debita greca, dendu la una nota di BBB+ ([[Standard and Poor's]]). |
|||
In [[2010]], l'euru cunnosce una crisi importante per causa di una crisi di cunfidenza di i mercati finanziarii in e debite suvrane. Quessa crisi si scrive in quella, longa è profunda, di a [[crisi economica di u 2008]]. Cuminciò cù una speculazione nant'i tituli di u tesoru grecu, à a fine di l'annu [[2009]]. Stu paese cunnuscìa una debita di 120% di u PIB <ref>[http://www.lesechos.fr/info/inter/reuters_00245092-la-crise-de-la-dette-souveraine-en-europe.htm Analisa di u situ «Les Échos» nant'a crisi di a debita grecca]</ref>. Avìa digià mentitu à propositu di e so statistiche ecunomiche è budgetarie. Per quesse ragione, a Grecia ebbe difficultà pè finanzià si, ciò chì era un prublemu tamantu postu chì u tassu di deficitu budgetariu era di 13%. L'agenze di nutazione finanzarie anu dunque sgradatu a debita greca, dendu la una nota di BBB+ ([[Standard and Poor's]]). |
|||
A Grecia dumandò dunque un aiutu da l'[[Unione Auropea]], dicendu chì ne avìa bisognu pè ùn esse in [[fallita di un statu|fallita]], è chì, senza aiutu auropea, dumandarìa l'aiutu di u [[FMI]]. Invece, pè assicurà i mercati finanziarii, u guvernu grecu (socialistu) dichjarò chì vulìa riduce u so deficitu da 13% à 2,8%, un tassu di deficitu cumpativule cù i [[criterii di Maastricht]]. Senza surpresa, e mesure annunziate pè parvene à 'ssu scopu cagiunonu manifestazione tamante in u paese sanu. |
A Grecia dumandò dunque un aiutu da l'[[Unione Auropea]], dicendu chì ne avìa bisognu pè ùn esse in [[fallita di un statu|fallita]], è chì, senza aiutu auropea, dumandarìa l'aiutu di u [[FMI]]. Invece, pè assicurà i mercati finanziarii, u guvernu grecu (socialistu) dichjarò chì vulìa riduce u so deficitu da 13% à 2,8%, un tassu di deficitu cumpativule cù i [[criterii di Maastricht]]. Senza surpresa, e mesure annunziate pè parvene à 'ssu scopu cagiunonu manifestazione tamante in u paese sanu. |
||
Ma i dirigenti auropei mettenu tempu à mette si d'accunsentu pè stabilì un pianu d'aiutu, perchè [[Angela Merkel]], a cancilliera tedesca, ci era opposta. Quessa fece calà a muneta unica. Di maghju, dopu a terza [[greva generale]] in u paese, u [[Cunsigliu Auropeu]] si mette finalmente d'accunsentu pè un creditu di 110 |
Ma i dirigenti auropei mettenu tempu à mette si d'accunsentu pè stabilì un pianu d'aiutu, perchè [[Angela Merkel]], a cancilliera tedesca, ci era opposta. Quessa fece calà a muneta unica. Di maghju, dopu a terza [[greva generale]] in u paese, u [[Cunsigliu Auropeu]] si mette finalmente d'accunsentu pè un creditu di 110 milliardi d'euri à a Grecia, in trè anni. Ma 'ssu aiutu ùn essendu bastante, deve esse cumpiettatu da un aiutu di u [[FMI]], ciò chì hè statu interpretatu cumu un sintumu di l'assenza di guvernanza economica di a zona euru, è di sulidarità frà i paesi membri. |
||
A crisi greca si spartò pocu à pocu in altri paesi auropei, cumu u [[Portugallu]], è a [[Spagna]]. A a fine di u mese di maghju, u novu guvernu inglese di [[David Cameron]] (conservatore-liberale) annuncia anc'ellu un [[pianu d'austerità]], seguitatu da u guvernu talianu, è tedescu. Ancu in [[Francia]] u guvernu annunciò misure pè riduce u deficitu. Di ghjunghju, u guvernu ungherese di [[Viktor Orbán]] (conservatore) pruvucò à u so tornu una panica, fendu calà ancu a borsa di [[New York]], dicendu chì u guvernu sucialistu à u putere fin'à maghju averebbe mentitu nant'i conti publichi, è i pronostichi economichi, nanzu di rivenè nant'à 'sse dichjarazione<ref>[http://www.hu-lala.org/?p=8257 Articulu in francese nant'à 'sse dichjarazione</ref>. |
A crisi greca si spartò pocu à pocu in altri paesi auropei, cumu u [[Portugallu]], è a [[Spagna]]. A a fine di u mese di maghju, u novu guvernu inglese di [[David Cameron]] (conservatore-liberale) annuncia anc'ellu un [[pianu d'austerità]], seguitatu da u guvernu talianu, è tedescu. Ancu in [[Francia]] u guvernu annunciò misure pè riduce u deficitu. Di ghjunghju, u guvernu ungherese di [[Viktor Orbán]] (conservatore) pruvucò à u so tornu una panica, fendu calà ancu a borsa di [[New York]], dicendu chì u guvernu sucialistu à u putere fin'à maghju averebbe mentitu nant'i conti publichi, è i pronostichi economichi, nanzu di rivenè nant'à 'sse dichjarazione<ref>[http://www.hu-lala.org/?p=8257 Articulu in francese nant'à 'sse dichjarazione</ref>. |
||
Linia 32: | Linia 30: | ||
== Pezze è biglieti == |
== Pezze è biglieti == |
||
I biglieti di banca di l'euru sò tutti listessi. |
I biglieti di banca di l'euru sò tutti listessi. |
||
{| class="wikitable" style="text-align:center" |
|||
|- |
|||
{|border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" class="wikitable" style="border-collapse:collapse" |
|||
|-align="center" |
|||
! Valore d'u biglietu |
! Valore d'u biglietu |
||
| [[bigliettu di 5 auri|5 €]] |
| [[bigliettu di 5 auri|5 €]] || [[bigliettu di 10 auri|10 €]] || [[bigliettu di 20 auri|20 €]] |
||
| [[bigliettu di |
| [[bigliettu di 50 auri|50 €]] || [[bigliettu di 100 auri|100 €]] |
||
| [[bigliettu di |
| [[bigliettu di 200 auri|200 €]] || [[bigliettu di 500 auri|500 €]] |
||
|- |
|||
| [[bigliettu di 50 auri|50 €]] |
|||
| [[bigliettu di 100 auri|100 €]] |
|||
| [[bigliettu di 200 auri|200 €]] |
|||
| [[bigliettu di 500 auri|500 €]] |
|||
|-align="center" |
|||
|-align="center" |
|||
! Vistu di faccia |
! Vistu di faccia |
||
| [[File:5 Euro.Recto.png|100px]] |
| [[File:5 Euro.Recto.png|100px]] || [[File:EUR 10 obverse (2002 issue).jpg|100px]] || [[File:20 Euro.Recto.png|100px]] |
||
| [[File: |
| [[File:50 Euro.Recto.png|100px]] || [[File:100 Euro.Recto.png|100px]] |
||
| [[File: |
| [[File:200 Euro.Recto.png|100px]] || [[File:500 Euro.Recto.png|100px]] |
||
| [[File:50 Euro.Recto.png|100px]] |
|||
| [[File:100 Euro.Recto.png|100px]] |
|||
| [[File:200 Euro.Recto.png|100px]] |
|||
| [[File:500 Euro.Recto.png|100px]] |
|||
|- |
|- |
||
! Vistu di dossu |
! Vistu di dossu |
||
| [[File:5 Euro.Verso.png|100px]] || [[File:10 Euro.Verso.png|100px]] || [[File:20 Euro.Verso.png|100px]] |
|||
| [[File: |
| [[File:50 Euro.Verso.png|100px]] || [[File:100 Euro.Verso.png|100px]] |
||
| [[File: |
| [[File:200 Euro.Verso.png|100px]] || [[File:500 Euro.Verso.png|100px]] |
||
| [[File:20 Euro.Verso.png|100px]] |
|||
| [[File:50 Euro.Verso.png|100px]] |
|||
| [[File:100 Euro.Verso.png|100px]] |
|||
| [[File:200 Euro.Verso.png|100px]] |
|||
| [[File:500 Euro.Verso.png|100px]] |
|||
|} |
|} |
||
Linia 72: | Linia 53: | ||
* una detta "naziunale", chi scambia |
* una detta "naziunale", chi scambia |
||
{| |
{| class="wikitable" style="text-align:center" |
||
|+ Euro muneta impiegata in Francia |
|||
|-align="center" |
|||
|- |
|||
! colspan="3" | <small>L'Europa in lu mondu</small> |
|||
! colspan="3" |
! colspan="3"| <small>L'Europa in lu mondu</small> |
||
! colspan=" |
! colspan="3"| <small>L’Europa cume Alleanza di Stati</small> |
||
! colspan="2"| <small>L’Europe senza fruntere</small> |
|||
|-align="center" |
|||
|- |
|||
| [[Pezza di 1 centimu d'euru|0,01 €]] |
|||
| [[Pezza di 2 centimi d'euru|0,02 €]] |
| [[Pezza di 1 centimu d'euru|0,01 €]] || [[Pezza di 2 centimi d'euru|0,02 €]] |
||
| [[Pezza di 5 centimi d'euru|0,05 €]] |
| [[Pezza di 5 centimi d'euru|0,05 €]] || [[Pezza di 10 centimi d'euru|0,10 €]] |
||
| [[Pezza di |
| [[Pezza di 20 centimi d'euru|0,20 €]] || [[Pezza di 50 centimi d'euru|0,50 €]] |
||
| [[Pezza di |
| [[Pezza di 1 euru|1 €]] || [[Pezza di 2 euri|2 €]] |
||
|- |
|||
| [[Pezza di 50 centimi d'euru|0,50 €]] |
|||
| colspan=7 | [[File:EUR 1 (2007 issue).png|80px|Faccia cumuna di a pezza di 1 euru]] || |
|||
| [[Pezza di 1 euru|1 €]] |
|||
| [[Pezza di 2 euri|2 €]] |
|||
|-align="center" |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
| |
|||
| [[File:EUR 1 (2007 issue).png|80px|Faccia cumuna di a pezza di 1 euru]] |
|||
| |
|||
|} |
|} |
||
== A Pulitica Monetaria Auropea == |
== A Pulitica Monetaria Auropea == |
||
A pulitica monetaria auropea hè decisa di manera independente da a [[Banca Centrale Europea]], in Francfort, in [[Germania]]. |
A pulitica monetaria auropea hè decisa di manera independente da a [[Banca Centrale Europea]], in Francfort, in [[Germania]]. |
||
[[File:Francfort BCE Euro.jpg|thumbnail|upright=.5|Sedia di a BCE in [[Francuforte nant'à u Menu]].]] |
|||
[[File:Francfort BCE Euro.jpg|right|thumbnail|250px|Sedia di la BCE in [[Francfort-sopra-lu-Main]].]] |
|||
== U valore di l'euru == |
== U valore di l'euru == |
||
=== L'euru in pettu à astre munete === |
=== L'euru in pettu à astre munete === |
||
Variazzone di lu tassu di cambiu di l'euru scontr'à u dollar, u yen è a lira sterling. U tassu hè calibratu à 1 pè lu 1u ghjennaghju 1999 : |
Variazzone di lu tassu di cambiu di l'euru scontr'à u dollar, u yen è a lira sterling. U tassu hè calibratu à 1 pè lu 1u ghjennaghju 1999 : |
||
[[File:Euro exchange rate to USD, JPY, and GBP.png|600px]] |
|||
Verde: Jan-1999: €1 = $1,18 ; aostu 2007: €1 = $1,37<br /> |
|||
[[File:Euro exchange rate to USD, JPY, and GBP.png|350px]] |
|||
Rossu: Jan-1999: €1 = ¥133 ; aostu 2007: €1 = ¥162<br /> |
|||
Turchinu: Jan-1999: €1 = £0,71 ; aostu 2007: €1 = £0,67 |
|||
<!--=== L'inflazione ===--> |
|||
<br />Rossu: Jan-1999: €1 = ¥133 ; aostu 2007: €1 = ¥162 |
|||
<br />Turchinu: Jan-1999: €1 = £0,71 ; aostu 2007: €1 = £0,67 |
|||
=== L'inflazione === |
|||
== L'anziane munete rimpiazzate da l'euru == |
== L'anziane munete rimpiazzate da l'euru == |
||
Fin'à 1999 è 2002, a muneta impiegata in [[Francia]] è dunque ancu in [[Corsica]] era u [[francu francese]]. |
Fin'à 1999 è 2002, a muneta impiegata in [[Francia]] è dunque ancu in [[Corsica]] era u [[francu francese]]. |
||
== Referimenti == |
== Referimenti == |
||
<references/> |
<references/> |
||
== Ligami == |
== Ligami == |
||
* [http://ec.europa.eu/euro/index_fr.html Situ ufficiale] |
* [http://ec.europa.eu/euro/index_fr.html Situ ufficiale] |
||
* [http://www.ecb.int/ecb/html/index.fr.html Situ ufficiale di a BCE] |
* [http://www.ecb.int/ecb/html/index.fr.html Situ ufficiale di a BCE] |
||
* [http://www.banque-france.fr/fr/instit/billets/histeuro/page1.htm Una storia di l'euru nant'u situ di a Banca di Francia] |
* [http://www.banque-france.fr/fr/instit/billets/histeuro/page1.htm Una storia di l'euru nant'u situ di a Banca di Francia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100505071441/http://www.banque-france.fr/fr/instit/billets/histeuro/page1.htm |date=2010-05-05 }} |
||
* [http://www.bis-ans-ende-der-welt.net/Europa-B-En.htm Biglieti di banca di l'euru] {{en}} {{de}} |
|||
* |
|||
[[Category:Economia]] |
|||
[[Category:Europa]] |
|||
{{Template:Unione europea}} |
|||
{{Link FA|de}} |
|||
[[ |
[[Categoria:Economia]] |
||
[[Categoria:Unioni Auropea|€]] |
|||
[[als:Euro]] |
|||
[[am:ዩሮ]] |
|||
[[an:Euro]] |
|||
[[ar:يورو]] |
|||
[[arc:ܐܘܪܘ]] |
|||
[[arz:يورو]] |
|||
[[ast:Euru]] |
|||
[[az:Avro]] |
|||
[[bar:Euro]] |
|||
[[bat-smg:Eurs]] |
|||
[[be:Еўра]] |
|||
[[be-x-old:Эўра]] |
|||
[[bg:Евро]] |
|||
[[bn:ইউরো]] |
|||
[[bpy:ইউরো]] |
|||
[[br:Euro]] |
|||
[[bs:Euro]] |
|||
[[ca:Euro]] |
|||
[[crh:Avro]] |
|||
[[cs:Euro]] |
|||
[[cu:Єѵрѡ]] |
|||
[[cv:Евро]] |
|||
[[cy:Ewro]] |
|||
[[da:Euro]] |
|||
[[de:Euro]] |
|||
[[diq:Euro]] |
|||
[[el:Ευρώ]] |
|||
[[en:Euro]] |
|||
[[eo:Eŭro]] |
|||
[[es:Euro]] |
|||
[[et:Euro]] |
|||
[[eu:Euro]] |
|||
[[ext:Euru]] |
|||
[[fa:یورو]] |
|||
[[fi:Euro]] |
|||
[[fiu-vro:Õuro]] |
|||
[[fo:Evra]] |
|||
[[fr:Euro]] |
|||
[[frp:Erô]] |
|||
[[frr:Euro]] |
|||
[[fur:Euro]] |
|||
[[fy:Euro]] |
|||
[[ga:Euro]] |
|||
[[gan:歐元]] |
|||
[[gd:Euro]] |
|||
[[gl:Euro]] |
|||
[[gn:Euro]] |
|||
[[gv:Euro]] |
|||
[[he:אירו]] |
|||
[[hi:यूरो]] |
|||
[[hif:Euro]] |
|||
[[hr:Euro]] |
|||
[[hsb:Euro]] |
|||
[[hu:Euró]] |
|||
[[hy:Եւրօ]] |
|||
[[ia:Euro]] |
|||
[[id:Euro]] |
|||
[[ie:Euro]] |
|||
[[io:Euro]] |
|||
[[is:Evra]] |
|||
[[it:Euro]] |
|||
[[ja:ユーロ]] |
|||
[[jbo:ronru'u]] |
|||
[[jv:Euro]] |
|||
[[ka:ევრო]] |
|||
[[kbd:Еуро]] |
|||
[[kk:Еуро]] |
|||
[[kn:ಯುರೋ]] |
|||
[[ko:유로]] |
|||
[[krc:Евро]] |
|||
[[ksh:Euro]] |
|||
[[ku:Euro]] |
|||
[[kv:Евро]] |
|||
[[kw:Euro]] |
|||
[[ky:Евро]] |
|||
[[la:Euro]] |
|||
[[lad:Euro]] |
|||
[[lb:Euro]] |
|||
[[li:Euro]] |
|||
[[lij:Euro]] |
|||
[[lmo:Euro]] |
|||
[[ln:Euro]] |
|||
[[lt:Euras]] |
|||
[[ltg:Eura]] |
|||
[[lv:Eiro]] |
|||
[[mg:Euro]] |
|||
[[mi:Euro]] |
|||
[[mk:Евро]] |
|||
[[ml:യൂറോ]] |
|||
[[mn:Евро]] |
|||
[[mr:युरो]] |
|||
[[ms:Euro]] |
|||
[[mt:Ewro]] |
|||
[[mwl:Ouro (moneda)]] |
|||
[[my:ယူရို]] |
|||
[[nah:Euro]] |
|||
[[nap:Euro]] |
|||
[[nds:Euro]] |
|||
[[nds-nl:Uro]] |
|||
[[ne:युरो]] |
|||
[[new:युरो]] |
|||
[[nl:Euro]] |
|||
[[nn:Euro]] |
|||
[[no:Euro]] |
|||
[[nov:Euro]] |
|||
[[nrm:Étchu]] |
|||
[[oc:Èuro]] |
|||
[[os:Евро]] |
|||
[[pap:Euro]] |
|||
[[pl:Euro]] |
|||
[[pms:Euro]] |
|||
[[pnb:یورو]] |
|||
[[pt:Euro]] |
|||
[[qu:Iwru]] |
|||
[[rm:Euro]] |
|||
[[ro:Euro]] |
|||
[[roa-tara:Euro]] |
|||
[[ru:Евро]] |
|||
[[rue:Евро]] |
|||
[[sah:Эуро]] |
|||
[[scn:Euru]] |
|||
[[sco:Euro]] |
|||
[[se:Euro]] |
|||
[[sh:Euro]] |
|||
[[simple:Euro]] |
|||
[[sk:Euro]] |
|||
[[sl:Evro]] |
|||
[[so:Euro]] |
|||
[[sq:Euro]] |
|||
[[sr:Евро]] |
|||
[[st:Euro]] |
|||
[[stq:Euro (Jäild)]] |
|||
[[sv:Euro]] |
|||
[[sw:Euro]] |
|||
[[szl:Ojro]] |
|||
[[ta:ஐரோ]] |
|||
[[te:యూరో]] |
|||
[[tg:Евро]] |
|||
[[th:ยูโร]] |
|||
[[tl:Euro]] |
|||
[[tpi:Euro]] |
|||
[[tr:Euro]] |
|||
[[tt:Евро]] |
|||
[[ug:ياۋرۇ]] |
|||
[[uk:Євро]] |
|||
[[ur:یورو]] |
|||
[[uz:Yevro]] |
|||
[[vec:Euro]] |
|||
[[vi:Euro]] |
|||
[[wa:Motî:euro]] |
|||
[[war:Euro]] |
|||
[[wuu:欧元]] |
|||
[[yi:איירא]] |
|||
[[yo:Euro]] |
|||
[[zh:欧元]] |
|||
[[zh-min-nan:Euro]] |
|||
[[zh-yue:歐羅]] |
Versione attuale di e 11:17, 23 fer 2024
L'euru (simbolu: €, codice ISO 4217: EUR) hè a muneta cumuna in quindici paesi di a zona euru. I 20 paesi sò l'Austria, u Belgiu, Cipru, a Croazia, l'Estonia, a Finlandia, a Francia, a Germania, a Grecia, l'Irlanda, l'Italia, Lettonia, Lituania, u Lussemburgu, Malta, i Paesi Bassi, u Portugallu, a Slovenia, a Slovachia è a Spagna.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Euro_symbol.svg/110px-Euro_symbol.svg.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Europ%C3%A4ische_Wirtschafts-_und_W%C3%A4hrungsunion_2.svg/220px-Europ%C3%A4ische_Wirtschafts-_und_W%C3%A4hrungsunion_2.svg.png)
L'euru hè ancu impiegatu di manera ufficiale da paesi fora di l'Unione Europea :
Infine, ci vol'à completà st'elencu cù i paesi ch'impieganu l'euru senza quatru legale :
- u Kosovo
- u Montenegru
U simbolu di l'euru hè : €
Storia
[mudificà | edità a fonte]L'euru hè l'erede di l'European Currency Unit. Fù privistu da u Trattatu di Maastricht di u 1992, è hè diventatu a muneta officiale di a zona euru in u 1999, prima di diventà ancu a muneta fiduciaria in u 2002.
Crisi di u 2010
[mudificà | edità a fonte]In 2010, l'euru cunnosce una crisi importante per causa di una crisi di cunfidenza di i mercati finanziarii in e debite suvrane. Quessa crisi si scrive in quella, longa è profunda, di a crisi economica di u 2008. Cuminciò cù una speculazione nant'i tituli di u tesoru grecu, à a fine di l'annu 2009. Stu paese cunnuscìa una debita di 120% di u PIB [1]. Avìa digià mentitu à propositu di e so statistiche ecunomiche è budgetarie. Per quesse ragione, a Grecia ebbe difficultà pè finanzià si, ciò chì era un prublemu tamantu postu chì u tassu di deficitu budgetariu era di 13%. L'agenze di nutazione finanzarie anu dunque sgradatu a debita greca, dendu la una nota di BBB+ (Standard and Poor's).
A Grecia dumandò dunque un aiutu da l'Unione Auropea, dicendu chì ne avìa bisognu pè ùn esse in fallita, è chì, senza aiutu auropea, dumandarìa l'aiutu di u FMI. Invece, pè assicurà i mercati finanziarii, u guvernu grecu (socialistu) dichjarò chì vulìa riduce u so deficitu da 13% à 2,8%, un tassu di deficitu cumpativule cù i criterii di Maastricht. Senza surpresa, e mesure annunziate pè parvene à 'ssu scopu cagiunonu manifestazione tamante in u paese sanu.
Ma i dirigenti auropei mettenu tempu à mette si d'accunsentu pè stabilì un pianu d'aiutu, perchè Angela Merkel, a cancilliera tedesca, ci era opposta. Quessa fece calà a muneta unica. Di maghju, dopu a terza greva generale in u paese, u Cunsigliu Auropeu si mette finalmente d'accunsentu pè un creditu di 110 milliardi d'euri à a Grecia, in trè anni. Ma 'ssu aiutu ùn essendu bastante, deve esse cumpiettatu da un aiutu di u FMI, ciò chì hè statu interpretatu cumu un sintumu di l'assenza di guvernanza economica di a zona euru, è di sulidarità frà i paesi membri.
A crisi greca si spartò pocu à pocu in altri paesi auropei, cumu u Portugallu, è a Spagna. A a fine di u mese di maghju, u novu guvernu inglese di David Cameron (conservatore-liberale) annuncia anc'ellu un pianu d'austerità, seguitatu da u guvernu talianu, è tedescu. Ancu in Francia u guvernu annunciò misure pè riduce u deficitu. Di ghjunghju, u guvernu ungherese di Viktor Orbán (conservatore) pruvucò à u so tornu una panica, fendu calà ancu a borsa di New York, dicendu chì u guvernu sucialistu à u putere fin'à maghju averebbe mentitu nant'i conti publichi, è i pronostichi economichi, nanzu di rivenè nant'à 'sse dichjarazione[2].
E consequenze nant'i tassi di scambiu di l'euru funu (è, a u mumentu di scrive 'ss'articulu, fermanu sempre) importante. Difatti, in nuvembre di u 2009, 1€ si cumprava cù 1,5$, è in fine di maghju 2010, 1,2$ solu eranu bastanti.
Pezze è biglieti
[mudificà | edità a fonte]I biglieti di banca di l'euru sò tutti listessi.
Valore d'u biglietu | 5 € | 10 € | 20 € | 50 € | 100 € | 200 € | 500 € |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Vistu di faccia | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Vistu di dossu | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
E pezze, elle, anu dui faccie :
- una chi firma a stessa in ogni paese di a zona euro
- una detta "naziunale", chi scambia
L'Europa in lu mondu | L’Europa cume Alleanza di Stati | L’Europe senza fruntere | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
0,01 € | 0,02 € | 0,05 € | 0,10 € | 0,20 € | 0,50 € | 1 € | 2 € |
Faccia cumuna di a pezza di 1 euru |
A Pulitica Monetaria Auropea
[mudificà | edità a fonte]A pulitica monetaria auropea hè decisa di manera independente da a Banca Centrale Europea, in Francfort, in Germania.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Francfort_BCE_Euro.jpg/110px-Francfort_BCE_Euro.jpg)
U valore di l'euru
[mudificà | edità a fonte]L'euru in pettu à astre munete
[mudificà | edità a fonte]Variazzone di lu tassu di cambiu di l'euru scontr'à u dollar, u yen è a lira sterling. U tassu hè calibratu à 1 pè lu 1u ghjennaghju 1999 :
Verde: Jan-1999: €1 = $1,18 ; aostu 2007: €1 = $1,37
Rossu: Jan-1999: €1 = ¥133 ; aostu 2007: €1 = ¥162
Turchinu: Jan-1999: €1 = £0,71 ; aostu 2007: €1 = £0,67
L'anziane munete rimpiazzate da l'euru
[mudificà | edità a fonte]Fin'à 1999 è 2002, a muneta impiegata in Francia è dunque ancu in Corsica era u francu francese.
Referimenti
[mudificà | edità a fonte]- ↑ Analisa di u situ «Les Échos» nant'a crisi di a debita grecca [archiviu 2010-06-27; Ritruvatu 2010-06-09].
- ↑ [http://www.hu-lala.org/?p=8257 Articulu in francese nant'à 'sse dichjarazione
Ligami
[mudificà | edità a fonte]- Situ ufficiale
- Situ ufficiale di a BCE
- Una storia di l'euru nant'u situ di a Banca di Francia Archiviu 2010-05-05 at the Wayback Machine
- Biglieti di banca di l'euru (EN) (DE)
![]() |
I stati membri di l'Unioni Auropea | ![]() |
---|---|---|
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |