1555 шо
1555 (эзар пхи бӀе шовзткъе итт пхеалгӀа) шо Юлианан рузманца — високосан доцу шо, долалуш долу шинарахь. Иза вайн эран 1555 шо ду, 555 шо 2 эзарлагӀа шерашкахь, 55 шо бӀешеран, 5 шо 6-гӀа иттаннаш шерашкахь XVI бӀешеран, 6 шо 1550-гӀа шерийн.
Хиламаш
бӀаьра нисйан- Москохахь ян йолийна Василий Блаженни килс.
- 1555 (формалан 1556) - 1598 шерашкахь урхаллехь хилла Испанин паччахь Филипп II-гIа.
- Лионехь Macé Bonhomme арахецараллехь дуьххьара арахецна Мишель Нострадамусан хьалхара 3 центури а, 53 катрен а.
- Кхоьллина ингалсан махлелоран «Москохан компани».
- Женевера Шотланди юха а вирзина, кальвинхойн коьрте хӀоьттина Джон Нокс.
- Ингалсан парламентан кIадешдуцучарах долу акт.
- 1555—1561 — Ӏусманан империн Сийлахь визирь Рустем-паша(шолгIа)
- 1555—1584 — Голландин Штатгальтер Вильгельм I Оранан.
- 1555—1562 — Наваррин паччахь Антуан Бурбон (1518—1562), 1537 шарахь дуьйна волу Вандоман герцог.
- 1555 — Руман папа Марцелл II-гIа.
- 1555—1559 — Папа Павел IV-гIа (1476—1559).
- 25 сентябрь — Аугсбурган динан машар (Германи). Хьесап «мохк болчеран — дин а ду». Къилбаседа Германехь, Пруссехь, Бранденбургехь, Саксонехь, Гессенехь, Брауншвейгехь, Пфальцехь, Вюртембергехь йукъа даьккхина протестантизм дин.
- Коьртехь тверан килсан игумен Гурий волуш кхоьллина Казанан епархи.
- Сибиран хана къобал до ша Оьрсийн паччахьаллин куьйга кIела хилар.
- 29 май — Амасьера машар. Чекхбаьлла туркойн-иранан тIом. Чоьхьара Кавказ екъарх Иранан а, Iусманан империн а йукъара барт. Имеретин паччахьалла, Гури а, Мегрели а олаллаш, Месхетин малхбуза дакъа, Васпуракан, Айрарат, Туруберан, Эрзрум областаш Туркойчоьнах тохар. Иранан — малхбале Гуьржийчоь, малхбале Эрмалойчоь, кавказан Албани.
- Хумаюн ХӀиндин тIелетта.
- 1555—1556 — Моголийн империн паччахь Хумаюн (шолгIа).
- 1555 — Судбищи эвлан гергарчу тӀамехь боярин Шереметев Иванан баьччаллехь йолу 7000 бӀо болу тобано тэшийна 60 000 долу гӀирман эскар. Шереметевн чов йинчул тӀаьхьа, йисинчу куьйгаллехь воеводаш Басманов Алексей а, Сидоров Стефан а волчу тобан декъо (2000 стаг гергга) кхин кхузза юхатоьхна мостагӀийн тӀелатар.
Ӏилма
бӀаьра нисйанБина
бӀаьра нисйан.jpg)
Хьажа кхин а: Категори:Бинарш 1555 шарахь
- Арндт Иоганн — немцой лютеранийн динан Ӏилманхо а, динан йаздархо а.
- Дун Цичан — гӀараваьлла цийн художник, теоретик, каллиграф, коллекционер.
- Карраччи Лодовико — италин Ӏаламдиллархо а, гравёр а, скульптор а, Болонан ишколан дикачу векалех цхьаъ.
- Кониси Юкинага — Адзути-Момояман муьран юккъера бӀешерийн Японин самурайн баьчча. Японан керстачарех гӀараваьллачех цхьаъ. 1592—1598 шерашкахь Корейн Тоётоми Хидэёси экспедицешкахь тӀелетачу хенахь дивизин баьчча. Вийна Сэкигахарера тӀамехь эшначул тӀаьхьа, сэппуку ян дуьхьала валарна.
- Келли Эдвард — ингалсан медиум, бозбунча, алхимик.
- Либавий Андреас — немцойн лор а, химик.
- Луиза де Колиньи — Колиньин тайпанара французийн элашха зуд-стаг, Вильгельма I Оранан 4-гӀа зуда, Оранан-Нассаун сту.
- Франсуа де Малерб — XVII бӀешеран французийн поэт, цуьнан кхолламаш дукхаха дерг кечйира классицизман поэзи.
- Наресуан — Аюттхайн муьран 1590 - 1605 шерийн Сиаман паччахь. Цуьнан урхаллехь Сиам хилира уггаре йоккха ерриг исторехь.
- Эркюль Франсуа де Валуа — герцог Алансонан, цул тӀаьхьа Анжун герцог, Францин паччахьан Генриха ӀӀ-гӀачун а, Екатерина Медичин а жимаха волу кӀант, веа вешех паччахь хиланза висина цхьаъ.
- Фонте Модерата — венецин йаздархо а, поэтесса а.
Белла
бӀаьра нисйан
Хьажа кхин а: Категори:Беллар 1555 шарахь
- 21 ноябрь — Георг Агрикола, немцойн Ӏилманча а, йаздархо а, Ломан гӀуллакхан а, металлургин а белхийн автор, Саксонин герцгийн историограф (вина 1494).
- Генрих ӀӀ Наваррин — Наваррин паччахь 1517 шарахь дуьйна, Альбре некъех, паччахьан Жан (Хуан) ӀӀӀ д’Альбрен а, паччахь-аьзнин де Фуа Екатеринин а кӀант.
- Зенфль Людвиг — немцойн-швейцарин дендаран муьрера композитор.
- Марцелл ӀӀ — руман папа 1555 шеран 9 - 30 апрель кхаччалц.
- Педру ди Машкареньяш — Португалин хӀордахо а, политикин гӀуллакххо а, 1554 шарахь дуьйна Португалин ХӀиндин ялхолгӀа вице-паччахь.
- Хуана Хьекъалза — 1504 шарахь дуьйна Кастилин паччахь-аьзни, Бургундин герцоган Филипп Хазачун зуда, иза веллачул тӀаьхьа, хьера а йаьлла, килсан чуйоьллина лору, цуьнан меттана урхалла дира цуьнан дас а, воккхаха волчу кӀанта а.
- Юлий ӀӀӀ — руман папа вара 1550 шеран 7 февлера 1555 шеран 23 март кхаччалц.
