Бангладеш хуудаһанай эхэ кодые хаража байна

{{Улас
|буряад_нэрэ         = '''Бүгэдэ Найрамдаха Бангладеш Арад Улас'''<br>{{MongolUnicode|ᠪᠦᠭᠦᠳᠡ ᠨᠠᠶᠢᠷᠠᠮᠳᠠᠬᠤ ᠪᠠᠩᠯᠠᠳ᠋ᠧᠱ ᠠᠷᠠᠳ ᠤᠯᠤᠰ|v}}
|уугуул_нэрэ  =  '''গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ'''
|богони_нэрэ = Бангладеш
|һүлдын_зураг                    = National emblem of Bangladesh.svg
|тугай_зураг                     = Flag of Bangladesh.svg
|түрын_уряа           = 
|түрын_дуулал        = «Алтан Бангла оромни»<br><center>[[File:Amar Sonar Bangla - official vocal music of the National anthem of Bangladesh.ogg]]</center>
<!-- |Аудио=-->
|засаглалай_хэлбэри       = 
|газарай_зураг                   = Bangladesh (orthographic projection).svg
|албан_ёһоной_хэлэн                    = [[Бенгал хэлэн]]
|үндэһэ_язгуур                  =
|үндэс_язгуур_он               = 
|sovereignty_note = [[Пакистан]]һаа
|ниислэл_хото            = [[Дакка]]
|хамагай_ехэ_хото               =
|тэргүүнэй_класс1          = [[Юрэнхылэгшэ]]
|тэргүүнэй_класс2          = [[Юрэнхы сайд]]
|тэргүүнэй_нэрэ1                = [[Абдул Хамид]]
|тэргүүнэй_нэрэ2                = Шейх Хасина Вазед
|хуули_тогтоогшо               =
|дээдэ_танхим               = 
|доодо_танхим               = 
|тогтносон_үйл_явдал1 = 26.03.1971
|үйл_явдалын_огноо1 = Тусгаар амяарлан тогтобо
|Сүвэрэнитэт = Тусгаар тогтонол
|газар_нютаг_км2             = 144 000
|нутгийн_талбайгаарх_эрэмбэ_дэс  =94
|уһанай_процент            = 7 %
|хүн_амай_тоосоо              = {{increase}}168 957 745
|хүн_амын_тоогоор_эрэмбэ_дэс   =8
|хүн_амын_тооллого             =
|хүн_ам_тоолсон_он             =
|хүн_амын_тооллого_эрэмбэ_тоологдсоноор  =
|хүн_амын_нягтрал_нэгж_км2     =1154,7 
|хүн_амын нягтрал_эрэмбэ_дэс   =
|ДНБ_ХАЧ                       =$324.628 тэрбум<ref name=imf2/>
|ДНБ_ХАЧ_он                    =2013
|ДНБ_ХАЧ_эрэмбэ                =43
|ДНБ_ХАЧ_Нэг_хүнд              =$2,083<ref name=imf2/>
|ДНБ_ХАЧ_Нэг_хүнд_эрэмбэ       =154
|ДНБ_нэрлэсэн                  =$153.58 тэрбум<ref name=imf2/>
|ДНБ_нэрлэсэн_он               =2013
|ДНБ_нэрлэһэн_эрэмбэ           =43 
|ДНБ_нэрлэсэн_нэг_хүнд         =$1,044<ref name=imf2/>
|ДНБ_нэрлэсэн_нэг_хүнд_эрэмбэ  =150
|ХТББИ                         =32.1<ref>[http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ "Gini Index"]. World Bank.</ref>
|Илтгэлцүүр_он                 =2010
|Илтгэлцүүр_ангилал            =<span style="color:#orange;">дундажа</span>
|Илтгэлцүүр_эрэмбэ             =
|ХХИ                           ={{increase}} 0.515<ref name="UN">[https://web.archive.org/web/20101205181756/http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete.pdf  "Human Development Report 2010. Human development index trends: Table G"]. The United Nations</ref>
|ХХИ_он                        =2013
|ХХИ_ангилал                   =<span style="color:#e0584e;">муу</span>
|ХХИ_эрэмбэ                    =145
|мүнгэн_тэмдэгтэ                   = така
|мүнгэн_тэмдэгтэ_код    = BDT
|интернет_домэйн                   = [[.bd]]
|телефоной_код            = +880
|сагай_бүһэ               = +6
|аль_гарын_замын_хөдөлгөөн     =
|зүүлтэ                   = 
}}
'''Бүгэдэ Найрамдаха Бангладеш Арад Улас''' ({{lang-bn|গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ}}). богонёор хэлэбэл '''Бангладеш''' ({{lang-bn|বাংলাদেশ}} — «Бангла орон»), [[Урда Ази]]ин улас, [[Энэдхэгэй далай]]н [[Бегалиин булан]]гай уһаар угаажа байна. Зүүн урда хэһэгтэнь [[Мьянма]]тай хилын хэһэг гадна [[Энэдхэг]]ээр хүреэлэгдэһэн байна. Нютаг дэбисхэрынь 144 мянган км²оршом, хүн зониинь 169 сая хүн (2015), 98 % үлүү бенгалнууд. Албан еһоной хэлэн — бенгал хэлэн. 85 % үлүү [[лалын шажан]]тад, 12 % оршом [[энэдхэгэй шажан]]тад.

8 можодо хубаагдана ({{lang-bn|বিভাগ}}). Ниислэл хото — [[Дакка]]. [[Үндэһэтэнэй Хамтын Нүхэрлэл|Хамтын Нүхэрлэлэй]] гэшүүн байна. Түрын тэригүүниинь юрэнхылэгшэ, хуули тогтоохо эмхи — нэгэ танхимтай Үндэһэтэнэй суглаан.

Улас гүрэнэй нютаг дэбисхэрэй ехэнхи хуби [[Ганга мүрэн|Ганга]], [[Брахмапутра мүрэн|Брахмапутра]] болон [[Мегхна мүрэн]]үүдэй ниитын адаг соо байна. Субэкваторой бороотой уларилтай. 1 һарын дундажа температура 12-25&nbsp;°C, 4 һарын (эгээн халуун һара) температура 23-34&nbsp;°C. Жэл бүри 2000-3000 мм шииг нойтонтой. Борооной саг уларилда (6 — 10 һарада) ба үерэй саг уларилда адагта хүнды үер болоно. Нютаг дэбисхэрэй 14 % халуун ороной ой эзэмдэнэ.

Мүнөөгэй Бангладешэй нютаг дэбисхэртэ түрүүшын уласууд {{МЭҮ}} VII—VI зуун жэлдэ байгуулаа (Ванга гэхэ мэтэ). VIII—XIII зуун жэлэй үедэ нэгэдэһэн бенгал гүрэн байгаа. XIII зуунай эртэ хахадһаа XVIII зуун хүрэтэр Бангладеш лалын обогуудай засаг доро байгаа, энэ тоодо XVI зуунда [[Ехэ Могол улас]]ай хамаанда ороо. XVIII зуунай эхиндэ Даккада түблэрһэн Могол уласай амбан можо үнэндөө бэе даанги гүрэн байгаа. 1757 оной [[Плессиин байлдаан]]ай һүүлдэ Бенгали англиин колонизаторнуудай засаг доро орожо, [[Британиин Ранза|Британиин Ранзын]] нэгэ хэһэг болобо. 1947 ондо Энэдхэгые хоер хэһэгтэ хубаажа, Пакистанай нэгэ хэһэг (Зүүн Пакистан можо) болобо. [[1971 оной Энэдхэг-Пакистанай дайн|1971 оной Энэдхэг-Пакистан хоорондын дайн]] болон бэе даанги байдалай дайнай үрэ дүндэ 1971 оной 3 һарын 26 үдэртэ тусгаар амяарлан тогтобо. 1982 ондо түрын эрьелтын үрэ дүндэ Хуссейн Мохаммад Эршадай сэрэгэй дэглэм байгуулаашье һаа, 1990 ондо арадшаланхай.

== Засаг захиргаанай хуубари ==
[[Файл:Bangladesh divisions ru.svg|thumb|140px|left|Долоон можо]]
Бангладешэй нютаг дэбисхэр 8 «бипхага» ({{lang-bn|বিভাগ}}, [[можо]]), дотроо 64 «зила» ([[тойрог (засаг захиргааны нэгж)|тойрог]]), 483 «упазила» (дэд тойрог)-д хуваагддаг.<ref>[http://www.cabinet.gov.bd/view_area.php?page=all_area&lang=en http://www.cabinet.gov.bd/view_area.php?page=all_area&lang=en]</ref>

{| align="center" class="standard"
|+
! |№
! |Мож
! |Засаг захиргаанай түб
! |Нютаг дэбисхэр,<br /> км²
! |Хүн зон,<br /> (2011) хүн
! |Нягтарал,<br /> хүн/км²
|-----
| 1
| [[Барисал (можо)|Барисал]]
| [[Барисал]]
| 11 394
| 8 147 000
| 715,03
|-----
| 2
| [[Дакка (можо)|Дакка]]
| [[Дакка]]
| 30 772
| 46 729 000
| 1518,56
|-----
| 3
| [[Кхулна (можо)|Кхулна]]
| [[Кхулна]]
| 22 181
| 15 563 000
| 701,64
|-----
| 4
| [[Маймансингх (можо)|Маймансингх]]
| [[Маймансингх]]
| 10 584
| 11 370 000
| 1,074
|-----
| 5
| [[Раджшахи (можо)|Раджшахи]]
| [[Раджшахи]]
| 18 195
| 18 329 000
| 1007,36
|-----
| 6
| [[Рангпур (можо)|Рангпур]]
| [[Рангпур]]
| 16 316
| 15 665 000
| 960,10
|-----
| 7
| [[Силхет (можо)|Силхет]]
| [[Силхет]]
| 12 718
| 9 807 000
| 771,11
|-----
| 8
| [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
| [[Читтагонг]]
| 32 696
| 28 079 000
| 858,79
|- style="background: #CCC;"
|  ||Ниитэдэ||   ||144 272||142 319 000||986,46
|}

== Хотонууд ==
[[Файл:Bangladesh in its region.svg|thumb|right|300px|Бангладеш хотонууд]]
[[Файл:Rickshaws everywhere.jpg|thumb|right|300px|[[Дакка]].]]
{| class="wikitable"  align=center
|-----
|colspan="6" align="center" bgcolor="#FFA500" | '''Бангладеш хотонууд'''
|-----
|rowspan="2" align="center" bgcolor="#98FB98" | '''№''' || rowspan="2" align="center" bgcolor="#98FB98" | '''Хото''' || colspan="3" align="center" bgcolor="#98FB98" | '''Хүн зон''' ||  rowspan="2" align="center" bgcolor="#98FB98" | '''Улас'''
|-----
|align="center" bgcolor="#98FB98" | '''Хүн зон 1991''' || align="center" bgcolor="#98FB98" | '''Хүн зон 2001''' || align="center" bgcolor="#98FB98" | '''Хүн зон 2010'''
|-----
|align=right | 1. || [[Дакка]] || align=right | 5 081 834 || align=right | 7 672 032 || align=right | 10 861 172 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 2. || [[Читтагонг]] || align=right | 2 115 248 || align=right | 2 941 603 || align=right | 3 867 703 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 3. || [[Нараянгандж]] || align=right | 817 133 || align=right | 1 133 191 || align=right | 1 490 131 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 4. || [[Кхулна]] || align=right | 921 365 || align=right | 1 172 831 || align=right | 1 435 422 || [[Кхулна (можо)|Кхулна]]
|-----
|align=right | 5. || [[Газипур]] || align=right | 588 540 || align=right | 866 540 || align=right | 1 199 215 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 6. || [[Раджшахи]] || align=right | 507 435 || align=right | 651 062 || align=right | 808 414 || [[Раджшахи (можо)|Раджшахи]]
|-----
|align=right | 7. || [[Тонги]] || align=right | 168 702 || align=right | 281 928 || align=right | 437 387 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 8. || [[Силхет]] || align=right | 234 355 || align=right | 316 311 || align=right | 410 172 || [[Силхет (можо)|Силхет]]
|-----
|align=right | 9. || [[Мименсингх]] || align=right | 273 350 || align=right | 332 721 || align=right | 395 129 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 10. || [[Нарсингди]] || align=right | 199 694 || align=right | 274 763 || align=right | 361 604 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 11. || [[Комилла]] || align=right | 225 259 || align=right | 278 238 || align=right | 344 750 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 12. || [[Рангпур]] || align=right | 208 294 || align=right | 265 972 || align=right | 330 049 || [[Рангпур (можо)|Рангпур]]
|-----
|align=right | 13. || [[Барисал]] || align=right | 202 746 || align=right | 234 783 || align=right | 270 864 || [[Барисал (можо)|Барисал]]
|-----
|align=right | 14. || [[Джессор]] || align=right | 169 349 || align=right | 214 846 || align=right | 260 843 || [[Кхулна (можо)|Кхулна]]
|-----
|align=right | 15. || [[Богра (город)|Богра]] || align=right | 164 114 || align=right | 210 038 || align=right | 260 165 || [[Раджшахи (можо)|Раджшахи]]
|-----
|align=right | 16. || [[Динаджпур (город, Бангладеш)|Динаджпур]] || align=right | 136 133 || align=right | 157 914 || align=right | 182 674 || [[Рангпур (можо)|Рангпур]]
|-----
|align=right | 17. || [[Пабна]] || align=right | 137 577 || align=right | 159 977 || align=right | 182 610 || [[Раджшахи (можо)|Раджшахи]]
|-----
|align=right | 18. || [[Навабгандж]] || align=right | 130 577 || align=right | 152 223 || align=right | 177 822 || [[Раджшахи (можо)|Раджшахи]]
|-----
|align=right | 19. || [[Муншигандж]] || align=right | 68 103 || align=right | 107 903 || align=right | 159 379 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 20. || [[Брахманбария]] || align=right | 137 485 || align=right | 145 300 || align=right | 157 903 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 21. || [[Магура (Бангладеш)|Магура]] || align=right | 36 929 || align=right | 86 445 || align=right | 156 337 || [[Кхулна (можо)|Кхулна]]
|-----
|align=right | 22. || [[Тангайл]] || align=right | 106 004 || align=right | 129 785 || align=right | 155 891 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 23. || [[Сираджгандж]] || align=right | 106 153 || align=right | 128 144 || align=right | 151 444 || [[Раджшахи (можо)|Раджшахи]]
|-----
|align=right | 24. || [[Фени (город)|Фени]] || align=right | 46 272 || align=right | 92 794 || align=right | 150 950 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 25. || [[Гаджипур]] || align=right | 100 690 || align=right | 123 531 || align=right | 148 305 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 26. || [[Наогаон]] || align=right | 101 266 || align=right | 124 046 || align=right | 147 998 || [[Раджшахи (можо)|Раджшахи]]
|-----
|align=right | 27. || [[Джамалпур]] || align=right | 109 126 || align=right | 128 163 || align=right | 147 179 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 28. || [[Мадхупур]] || align=right | 19 747 || align=right | 82 736 || align=right | 145 100 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 29. || [[Чуаданга]] || align=right | 88 251 || align=right | 113 928 || align=right | 142 700 || [[Кхулна (можо)|Кхулна]]
|-----
|align=right | 30. || [[Фаридпур (город, Бангладеш)|Фаридпур]] || align=right | 68 938 || align=right | 101 084 || align=right | 140 736 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 31. || [[Саидпур (город, Бангладеш)|Саидпур]] || align=right | 102 491 || align=right | 119 666 || align=right | 137 209 || [[Рангпур (можо)|Рангпур]]
|-----
|align=right | 32. || [[Хабигандж]] || align=right | 49 627 || align=right | 84 276 || align=right | 132 707 || [[Силхет (можо)|Силхет]]
|-----
|align=right | 33. || [[Абхайнагар]] || align=right | 28 547 || align=right | 73 006 || align=right | 129 569 || [[Кхулна (можо)|Кхулна]]
|-----
|align=right | 34. || [[Дохар]] || align=right | 26 841 || align=right | 61 793 || align=right | 127 790 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 35. || [[Саткхира]] || align=right | 73 105 || align=right | 95 181 || align=right | 119 892 || [[Кхулна (можо)|Кхулна]]
|-----
|align=right | 36. || [[Бхайраб (город)|Бхайраб]] || align=right | 70 093 || align=right | 93 254 || align=right | 119 423 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 37. || [[Дженайда]] || align=right | 64 471 || align=right | 88 687 || align=right | 116 967 || [[Кхулна (можо)|Кхулна]]
|-----
|align=right | 38. || [[Чандпур]] || align=right | 99 864 || align=right | 108 558 || align=right | 116 784 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 39. || [[Кокс-Базар]] || align=right | 80 424 || align=right | 97 898 || align=right | 116 637 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 40. || [[Раузан]] || align=right | 21 344 || align=right | 55 874 || align=right | 114 936 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 41. || [[Куштия]] || align=right | 86 181 || align=right | 99 705 || align=right | 113 440 || [[Кхулна (можо)|Кхулна]]
|-----
|align=right | 42. || [[Ишварди]] || align=right | 81 789 || align=right | 96 305 || align=right | 111 137 || [[Раджшахи (можо)|Раджшахи]]
|-----
|align=right | 43. || [[Натор]] || align=right | 68 186 || align=right | 87 128 || align=right | 107 704 || [[Раджшахи (можо)|Раджшахи]]
|-----
|align=right | 44. || [[Ноакхали]] || align=right | 80 190 || align=right | 92 112 || align=right | 104 090 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 45. || [[Шерпур (город, Бангладеш)|Шерпур]] || align=right | 62 828 || align=right | 82 179 || align=right | 103 653 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 46. || [[Кхаграчари]] || align=right | 29 137 || align=right | 57 087 || align=right | 102 485 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 47. || [[Кауния]] || align=right | 69 447 || align=right | 83 054 || align=right | 97 303 || [[Рангпур (можо)|Рангпур]]
|-----
|align=right | 48. || [[Кишоргандж]] || align=right | 60 269 || align=right | 77 610 || align=right | 96 674 || [[Дакка (можо)|Дакка]]
|-----
|align=right | 49. || [[Лакшмипур]] || align=right | 43 846 || align=right | 66 854 || align=right | 96 082 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|-----
|align=right | 50. || [[Чакария]] || align=right | 5 406 || align=right | 50 993 || align=right | 91 233 || [[Читтагонг (можо)|Читтагонг]]
|}

{{Ази}}

{{1000 үгүүлэл}}

[[Категори:Ази]]