Lancaster (dinastija)
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Lancaster | |
|---|---|
 | |
| Države | Engleska, Irska |
| Roditeljska dinastija | Plantagenet |
| Osnivač | Ivan, 1. vojvoda od Lancastera |
| Posljednji vladar | Henrik VI, kralj Engleske |
| Posljednji član | Henrik VI, kralj Engleske |
| Osnovana | 1361. |
| Izumrla | 1471. |
| Svrgnuta | 1471. |
Dinastija Lancaster je bila engleska kraljevska dinastija čiji su članovi vladali od 1399. do 1461. i ponovo od 1470. do 1471. godine.
Osnivanje
[uredi | uredi izvor]Lancaster je bio ogranak dinastije Plantagenet koji je osnovao Ivan, 1. vojvoda od Lancastera, treći sin engleskog kralja Eduarda III. Brak s rodicom, također Plantagenetkom, Blankom Lankasterskom, učinio ga je drugim najbogatijim zemljoposjednikom u Engleskoj (nakon samog kralja). Neuspješno je polagao pravo na kastiljsku krunu kao muž Konstancije, kćerke zbačenog kastiljskog kralja Petra.
Među značajnim Lankasterkama su Ivanove kćeri koje su se udale za evropske kraljeve: portugalska kraljica Filipa Lankasterska i kastiljska kraljica Katarina Lankasterska.
Vladavina
[uredi | uredi izvor]Kralj Rikard II je protjerao Ivanovog nasljednika, svog prvog rođaka Henrika. Henrik se iste godine vratio u Englesku s velikom vojskom, zbacio i pogubio Rikarda II i preuzeo krunu kao kralj Henrik IV. Međutim, time su bila povrijeđena prava na nasljedstvo potomaka kćerke drugorođenog sina kralja Eduarda III, što će dovesti do Ratova ruža.
Kćerka Henrika IV, Filipa od Engleske, brakom je postala kraljica Danske, Norveške i Švedske.
Stogodišnji rat
[uredi | uredi izvor]Kralj Henrik V je nastavio voditi Stogodišnji rat i polagati pravo na francusku krunu kao što je to činio i Eduard III, unuk francuskog kralja Filipa IV. Porazio je Francuze u nekoliko navrata i prisilio francuskog kralja Karla VI da mu da ruku njegove kćerke Katarine i proglasi regentom Francuske i prijestolonasljednikom. Međutim, Henrik je umro prije svog punca Karla, tako da je jedino dijete prvog, a unuk drugog, Henrik VI, postao kralj Engleske i nominalni kralj Francuske. Stogodišnji rat je završio u korist Karla VII, sina Karla VI, te su engleski kraljevi zauvijek izgubili nadu za osvajanje Francuskog kraljevstva.
Ratovi ruža
[uredi | uredi izvor]Za vrijeme vladavine mentalno nestabilnog Henrika VI došlo je do Ratova ruža; Lankasterci su se borili za vlast s Jorkovcima, koji su također bili Plantageneti kao potomci četvrtog sina Eduarda III. Lankasterci su bili nasljednici po agnatičkoj primogenituri kao patrilinearni potomci trećeg sina Eduarda III, a Jorkovci po kognatičkoj kao potomci kćerke drugog sina Eduarda III. Dinastija je izumrla smrću Henrika VI, 17 dana nakon pogibije njegovog jedinog djeteta, princa Eduarda.
