Institucije Evropske unije

Evropska unija ima vrlo složen sistem institucija. U početku su tri Zajednice imale svaka vlastita izvršna tijela, a zajednički su im bili Skupština predstavnika (kasnije Evropski parlament) i Sud pravde. Tek su 1967. godine na osnovu Ugovor o spajanju spojena istovrsna tijela Zajednica.

Pet najvažnijih institucija Evropske unije su:

• Vijeće Evropske unije ili poznatije kao Vijeće ministara Evropske unije - najvažnije tijelo Evropske unije koje donosi odluke. Vijeće broji 27 članova (ministri država članica). Sjedište Vijeća Evropske unije je u Bruxellesu. Vijeću ministara pomaže u radu Odbor stalnih predstavnika (COREPER).
• Evropska komisija - jedna od temeljnih institucija Evropske, koja predstavlja i štiti interese Zajednice. Ima 27 članova (povjernici, 5 potpredsjednika i predsjednik Evropske komisije).
• Evropski parlament - predstavničko tijelo građana Evropske unije. Ima 785 članova. Sjedište Parlamenta je u Strasbourgu, neka zasjedanja i sastanci odbora se održavaju u Bruxellesu, a Sekretarijat se nalazi u Luksemburgu.
• Evropski sud pravde, koji uključuje i Prvostepeni sud - jedini ovlašteni tumač odredbi osnivačkih ugovora i rješava sporove po tužbama država članica i građana čija su prava povrijeđena nekom od odluka tijela Evropske unije. Sjedište suda je u Luksemburgu.
• Evropsko vijeće koje i nije tijelo (kvazi-institucija), već sastanak na vrhu (summit) šefova država ili vlada država članica i predsjednika Evropske komisije.

Postoje i druga tijela i ustanove:

• Revizorski sud - čine ga 27 sudaca revizora, osnovan 1977. godine radi kontrole prihoda i rashoda Evropske unije te dodjele proračunskih sredstava. Ima sjedište u Bruxellesu.
• Privredni i socijalni odbor - savjetodavno tijelo Evropske unije, sastavljeno od 317 članova. Ima sjedište u Bruxellesu.
• Odbor regija- također savjetodavno tijelo Evropske unije, sastavljeno od 317 članova koje delegiraju tijela lokalnih i regionalnh vlasti država članica Evropske unije kako bi zastupali interese regija jedinica lokalne samouprave na nivou Evropske unije. Sjedište joj je u Bruxellesu.

Finansijska tijela:

• Evropska centralna banka - osnovana sredinom 1998., a 1999. godine preuzela je odgovornost za provedbu evropske monetarne politike. Glavna joj je zadaća održavanje stabilnosti jedinstvene evropske valute - eura. Sjedište joj je u Frankfurtu na Majni.
• Evropska investicijska banka - ustrojena je Rimskim ugovorom o osnivanju EZ-a, s ciljem pridonošenja uravoteženosti razvoja Evropske zajednice privrednom integracijom i socijalnom kohezijom. Banka osigurava dugoročno finansiranje određenih kapitalnih projekata u Uniji te u drugim državama svijeta. Ima sjedište u Luksemburgu.
• Evropska banka za obnovu i razvoj - osnovana je 1991. godne kako bi pomogla bivšim komunističkim državama u njihovoj transformaciji u tržišne privrede. Banka se bavi investiranjem u privatna poduzeća, samostalno ili s drugim partnerima. Sjedište banke je u Londonu.

Također postoji i velik broj specijaliziranih agencija. To su:

• EUROPOL-Evropski policijski ured
• Evropska agencija za okoliš
• Evropska vaduhoplovna agencija za sigurnost i druge