Razlika između verzija stranice "Greben"
| [nepregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
mNo edit summary |
m Kategorija:Grebeni dodata (uz pomoć HotCata) |
||
| (Nije prikazana 34 međuverzija 20 korisnika) | |||
| Red 1: | Red 1: | ||
{{Drugo značenje|Greben (čvor)}} |
|||
| ⚫ | |||
{{Nedostaju izvori}} |
|||
| ⚫ | |||
==Sastav== |
== Sastav == |
||
| ⚫ | '''Greben''' je biološka struktura koja se sastoji od [[koral]]a, [[alge|algi]] i ostalih organizama s [[vapnenac|vapnenačkom]] ljušturom, a nastaju unutar 30° geografske širine od [[ekvator]]a u toplim, plitkim, sunčanim [[more|morima]] koja nemaju mnogo raspršenog [[sediment]]a. Izdižu se iznad okolnog morskog dna. |
||
| ⚫ | '''Greben''' je biološka struktura koja se sastoji od [[ |
||
U [[paleozoik]]u najznačajniji grebenotvorci bile su kalcitne alge i [[stromatoporoidi]]. Koralji postaju dominantni grebenotvorci tek u [[mezozoik]]u i [[kenozoik]]u. |
U [[paleozoik]]u najznačajniji grebenotvorci bile su kalcitne alge i [[stromatoporoidi]]. Koralji postaju dominantni grebenotvorci tek u [[mezozoik]]u i [[kenozoik]]u. |
||
== Tipovi grebena == |
|||
Postoje tri tipa grebena. |
|||
Postoje tri tipa grebena. |
|||
# '''Obrubni grebeni''' su plosnati grebeni pričvršćeni direktno uz obalu. |
# '''Obrubni grebeni''' su plosnati grebeni pričvršćeni direktno uz obalu. |
||
# '''Barijerni grebeni''' protežu se paralelno obali od koje su odvojeni širokom, dubokom lagunom. [[voda|Vode]] u laguni su relativno mirne jer ih greben štiti od udara valova. Najveći recenti greben je upravo barijerni: '' |
# '''Barijerni grebeni''' protežu se paralelno obali od koje su odvojeni širokom, dubokom lagunom. [[voda|Vode]] u laguni su relativno mirne jer ih greben štiti od udara valova. Najveći recenti greben je upravo barijerni: ''[[Veliki koralni greben]]'' koji se nalazi na istočnoj obali [[australija|Australije]], dug 2 000 km, širok oko 200 km, a visok 200 m. |
||
# '''Atoli''' su cirkularni grebeni s lagunom, a okruženi su dubokom vodom. |
# '''Atoli''' su cirkularni grebeni s lagunom, a okruženi su dubokom vodom. |
||
Ova tri tipa grebena međusobno su povezana. Naime, obrubni greben se javlja oko vulkanskog |
Ova tri tipa grebena međusobno su povezana. Naime, obrubni greben se javlja oko vulkanskog ostrva. Ostrvo počinje tonuti, ali ne i greben koji se izdiže djelovanjem organizama koji ga grade. Polahko prelazi u barijerni greben, a ovaj, nakon što ostrvo u potpunosti potone, u atol. |
||
{{Commonscat|Reefs}} |
|||
{{Forme Zemljine površine}} |
|||
[[Kategorija:Geomorfologija]] |
[[Kategorija:Geomorfologija]] |
||
[[Kategorija:Grebeni| ]] |
|||
<!--interwiki--> |
|||
[[da:Rev]] |
|||
[[el:Ύφαλος]] |
|||
[[en:Reef]] |
|||
[[fr:Récif]] |
|||
[[io:Rifo]] |
|||
[[ja:暗礁]] |
|||
[[pl:Rafa]] |
|||
[[fi:Riutta]] |
|||
Trenutna verzija na dan 24 januar 2023 u 13:37
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Greben je oblik vodenog/podvodnog reljefa koji predstavlja vrlo malo izdignuće od dna, čiji vrh može, mada ne mora da bude iznad površine vode. Isto tako Greben može da bude i oblik reljefa čije se dvije naspramne stranice spuštaju mnogo oštrije od druge dvije.
Sastav
[uredi | uredi izvor]Greben je biološka struktura koja se sastoji od korala, algi i ostalih organizama s vapnenačkom ljušturom, a nastaju unutar 30° geografske širine od ekvatora u toplim, plitkim, sunčanim morima koja nemaju mnogo raspršenog sedimenta. Izdižu se iznad okolnog morskog dna.
U paleozoiku najznačajniji grebenotvorci bile su kalcitne alge i stromatoporoidi. Koralji postaju dominantni grebenotvorci tek u mezozoiku i kenozoiku.
Tipovi grebena
[uredi | uredi izvor]Postoje tri tipa grebena.
- Obrubni grebeni su plosnati grebeni pričvršćeni direktno uz obalu.
- Barijerni grebeni protežu se paralelno obali od koje su odvojeni širokom, dubokom lagunom. Vode u laguni su relativno mirne jer ih greben štiti od udara valova. Najveći recenti greben je upravo barijerni: Veliki koralni greben koji se nalazi na istočnoj obali Australije, dug 2 000 km, širok oko 200 km, a visok 200 m.
- Atoli su cirkularni grebeni s lagunom, a okruženi su dubokom vodom.
Ova tri tipa grebena međusobno su povezana. Naime, obrubni greben se javlja oko vulkanskog ostrva. Ostrvo počinje tonuti, ali ne i greben koji se izdiže djelovanjem organizama koji ga grade. Polahko prelazi u barijerni greben, a ovaj, nakon što ostrvo u potpunosti potone, u atol.
