Idi na sadržaj

Razlika između verzija stranice "Izopren"

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjena
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Rescuing 1 sources and submitting 0 for archiving.) #IABot (v2.0.9.2
 
(Nije prikazana 10 međuverzija 7 korisnika)
Red 1: Red 1:
{{Infokutija hemijski spoj
{{Infokutija hemijski spoj
| Strukturna formula = [[Datoteka:Isoprene.svg |250px]] <br> [[Datoteka:Isoprene-3d.png |250px|palac|3D struktura izoprena]]
| Strukturna formula = [[Datoteka:Isoprene.svg |250px]] <br> [[Datoteka:Isoprene-3d.png |250px|mini|3D struktura izoprena]]
| Hemijski spoj = Izopren
| Hemijski spoj = Izopren
| Druga imena = [[IUPAC]] ime = 2-metil-1,3-butadien
| Druga imena = [[IUPAC]] ime = 2-metilbuta-1,3-dien
| Sumarna formula = C<sub>5</sub>H<sub>8</sub>
| Sumarna formula = C<sub>5</sub>H<sub>8</sub>
| CAS registarski broj = 78-79-5
| CAS registarski broj = 78-79-5
Red 19: Red 19:
| NFPA 704 = {{NFPA 704 |H = 0 |F = 0| R = 0}}
| NFPA 704 = {{NFPA 704 |H = 0 |F = 0| R = 0}}
}}
}}
'''Izopren''' ili 2-methil-1,3-butadien je uobičajeni [[organski spoj]] sa formulom CH<sub>2</sub>=C(CH<sub>3</sub>)-CH=CH<sub>2</sub>.U čistom stanju, to je bezbojna nestabilna tečnost. Izopren prirodno proizvode mnoge [[biljke]].<ref name="Bajrović">{{Cite book |author=Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds.|title=Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju|publisher=Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo|year=2005|isbn= 9958-9344-1-8}}</ref><ref name= <“Campbell“>{{cite book|author=Campbell N. A. et al.|year=2008|title=Biology. 8th Ed. |publisher=Person International Edition, San Francisco|isbn=978-0-321-53616-7}}</ref><ref name=<"Alberts">{{cite book|author=Alberts B. et al.|year=2002|title= Molecular Biology of the Cell, 4th Ed.|publisher= Garland Science|isbn=0-8153-4072-9}}</ref><ref name="Bajrović">{{Cite book |author=Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds.|title=Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju|publisher=Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo|year=2005|isbn= 9958-9344-1-8}}</ref><ref name= "Kapur Pojskić">{{cite book|author=Kapur Pojskić L.|title=Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje|publisher= Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo|year=2014|isbn=978-9958-9344-8-3}}</ref><ref name="Međedović">{{cite book|author=Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R.|year=2002|title=Biologija 2. |publisher=Svjetlost, Sarajevo|isbn=9958-10-222-6}}</ref>
'''Izopren''' ili 2-metilbuta-1,3-dien je uobičajeni [[organski spoj]] sa formulom CH<sub>2</sub>=C(CH<sub>3</sub>)-CH=CH<sub>2</sub>.U čistom stanju, to je bezbojna nestabilna tečnost. Izopren prirodno proizvode mnoge [[biljke]].<ref name="Bajrović">{{Cite book |author=Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds.|title=Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju|publisher=Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo|year=2005|isbn= 9958-9344-1-8}}</ref><ref name= <“Campbell“>{{cite book|author=Campbell N. A. et al.|year=2008|title=Biology. 8th Ed. |publisher=Person International Edition, San Francisco|isbn=978-0-321-53616-7}}</ref><ref name=<"Alberts">{{cite book|author=Alberts B. et al.|year=2002|title= Molecular Biology of the Cell, 4th Ed.|publisher= Garland Science|isbn=0-8153-4072-9}}</ref><ref name="Bajrović"/><ref name= "Kapur Pojskić">{{cite book|author=Kapur Pojskić L.|title=Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje|publisher= Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo|year=2014|isbn=978-9958-9344-8-3}}</ref><ref name="Međedović">{{cite book|author=Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R.|year=2002|title=Biologija 2. |publisher=Svjetlost, Sarajevo|isbn=9958-10-222-6}}</ref>


==Prirodni izvori==
==Prirodni izvori==
Red 25: Red 25:
==Biljke==
==Biljke==
Izopren se stvara preko [[Ne-mevalonatni put | metil-eritritol 4-fosfatnog puta]] (MEP put, naziva se non-mevalonatni put) u [[hloroplast]]ima biljaka. Jedan od dva krajnja proizvoda MEP puta, [[dimetilalil pirofosfat]] (DMAPP), se katalizira putem enzima [[izoprenska sintaza]] i formiraju izopren. Zbog toga, inhibitori koji blokiraju MEP put, kao što su [[fosmidomycin]]i, također blokiraju i formiranje izoprena . Emisija izoprena raste dramatično sa temperaturom i povećava na oko 40 &nbsp;°C. To je dovelo do hipoteze da izopren može zaštititi biljke od toplotnog stresa (hipoteza termotolerancije). Smatra se da emisija izoprena se kod nekih bakterija dolazi iz ne-enzimske razgradnje DMAPP.
Izopren se stvara preko [[Ne-mevalonatni put|metil-eritritol 4-fosfatnog puta]] (MEP put, naziva se non-mevalonatni put) u [[hloroplast]]ima biljaka. Jedan od dva krajnja proizvoda MEP puta, [[dimetilalil pirofosfat]] (DMAPP), se katalizira putem enzima [[izopren sintaza]] i formiraju izopren. Zbog toga, inhibitori koji blokiraju MEP put, kao što su [[fosmidomycin]]i, također blokiraju i formiranje izoprena . Emisija izoprena raste dramatično sa temperaturom i povećava na oko 40 &nbsp;°C. To je dovelo do hipoteze da izopren može zaštititi biljke od toplotnog stresa (hipoteza termotolerancije). Smatra se da emisija izoprena se kod nekih bakterija dolazi iz ne-enzimske razgradnje DMAPP.


====Regulacija====
====Regulacija====
Emisija izoprena u biljkama je pod kontrolom raspoloživog supstrata (DMAPP) i aktivnosti enzima (izopren sintaza). Konkretno, zavisnost izoprenske produkcije od svjetlosti, CO<sub>2</sub> i O<sub>2</sub> je pod kontrolom dostupnosti podloge, dok je ovisnost o temperaturi regulirana sa razine i podloge i aktivnosti enzima.
Emisija izoprena u biljkama je pod kontrolom raspoloživog supstrata (DMAPP) i aktivnosti enzima (izopren sintaza). Konkretno, zavisnost izoprenske produkcije od svjetlosti, CO<sub>2</sub> i O<sub>2</sub> je pod kontrolom dostupnosti podloge, dok je ovisnost o temperaturi regulirana sa razine i podloge i aktivnosti enzima.


=== Ostali organizmi ===
== Ostali organizmi ==
Isoprene je najrasprostranjeniji mjerljivi [[ugljikovodik]]a u dahu ljudi.<ref name="Gelmont">{{cite journal|last=Gelmont|first=D |author2=R.A. Stein |author3=J.F. Mead|year= 1981|title=Isoprene- the main hydrocarbon in human breath|journal=Biochem. Biophys. Res. Commun.|volume=99|issue=4|pages=1456–1460|doi=10.1016/0006-291X(81)90782-8|pmid=7259787|pmc=}}</ref><ref name="King">{{cite journal|last=King|first=Julian |author2=Helin Koc |author3=Karl Unterkofler |author4=Pawel Mochalski |author5=Alexander Kupferthaler |author6=[[Gerald Teschl]] |author7=Susanne Teschl |author8=Hartmann Hinterhuber |author9=[[Anton Amann]]|year=2010|title=Physiological modeling of isoprene dynamics in exhaled breath|journal=[[J. Theor. Biol.]]|volume=267|issue=4|pages=626–637|doi=10.1016/j.jtbi.2010.09.028|pmid=|pmc=}}</ref> Procijenjena stopa proizvodnje izoprena u ljudskom tijelu je oko 0,15 [[mol (jedinica) | µmol]]/(kg·h), što je jednako otprilike 17 &nbsp;mg/dan za osobu težine 70 &nbsp;kg. Izopren je uobičajena u niskim koncentracijama i u mnogim namirnicama.
Isoprene je najrasprostranjeniji mjerljivi [[ugljikovodik]]a u dahu ljudi.<ref name="Gelmont">{{cite journal|last=Gelmont|first=D |author2=R.A. Stein |author3=J.F. Mead|year= 1981|title=Isoprene- the main hydrocarbon in human breath|journal=Biochem. Biophys. Res. Commun.|volume=99|issue=4|pages=1456–1460|doi=10.1016/0006-291X(81)90782-8|pmid=7259787|pmc=}}</ref><ref name="King">{{cite journal|last=King|first=Julian |author2=Helin Koc |author3=Karl Unterkofler |author4=Pawel Mochalski |author5=Alexander Kupferthaler |author6=[[Gerald Teschl]] |author7=Susanne Teschl |author8=Hartmann Hinterhuber |author9=[[Anton Amann]]|year=2010|title=Physiological modeling of isoprene dynamics in exhaled breath|journal=[[J. Theor. Biol.]]|volume=267|issue=4|pages=626–637|doi=10.1016/j.jtbi.2010.09.028|pmid=|pmc=}}</ref> Procijenjena stopa proizvodnje izoprena u ljudskom tijelu je oko 0,15 [[mol (jedinica)|µmol]]/(kg·h), što je jednako otprilike 17 &nbsp;mg/dan za osobu težine 70 &nbsp;kg. Izopren je uobičajena u niskim koncentracijama i u mnogim namirnicama.


==Biološka uloga==
==Biološka uloga==
Izgleda da se emisija izoprena javlja kao mehanizam koji drveće koristi u borbi protiv abiotskih [[stres]]ova.<ref name="Sharkey">{{cite journal|last=Sharkey|first=TD|author2=AE Wiberley |author3=AR Donohue |year=2007|title=Isoprene Emission from Plants: Why and How|journal=Annals of Botany |volume=101 |issue=1 |pages=5–18|doi=10.1093/aob/mcm240|pmid=17921528|pmc=2701830}}</ref> Konkretno, pokazalo se da izopren štiti od umjerenog toplotnog stresa (~40° C). Također može zaštititi biljke od velikih oscilacija temperature lista. Izoprene je inkorporiran u ćelijske membrane i pomaže im u odgovoru na stres zagrijavanja.
Izgleda da se emisija izoprena javlja kao mehanizam koji drveće koristi u borbi protiv abiotskih [[stres]]ova.<ref name="Sharkey">{{cite journal|last=Sharkey|first=TD|author2=AE Wiberley |author3=AR Donohue |year=2007|title=Isoprene Emission from Plants: Why and How|journal=Annals of Botany |volume=101 |issue=1 |pages=5–18|doi=10.1093/aob/mcm240|pmid=17921528|pmc=2701830}}</ref> Konkretno, pokazalo se da izopren štiti od umjerenog toplotnog stresa (~40&nbsp;°C). Također može zaštititi biljke od velikih oscilacija temperature lista. Izoprene je inkorporiran u ćelijske membrane i pomaže im u odgovoru na stres zagrijavanja.
Izopren također podržava otpornost na reaktivne vrste [[kisik]]a.<ref name="Vickers1">{{cite journal|last=Vickers|first=CE|coauthors=Vickers CE, Possell M, Cojocariu CI, Velikova VB, Laothawornkitkul J, Ryan A, Mullineaux PM, Nicholas Hewitt C.|title=Isoprene synthesis protects transgenic tobacco plants from oxidative stress|journal=Plant, Cell & Environment|year=2009|volume=32|issue=5|pages=520–31|doi= 10.1111/j.1365-3040.2009.01946.x|pmid=19183288}}</ref> Količina ispuštenog izoprena iz vegetacije zavisi od lisne mase, lisne površine, svjetla (naročito gustine fotosintetskog fluksa, ili PPFD) i temperaturaa lista. Tako se, u toku noći, otpušta malo izoprena iz lišća, dok JE dnevna emisija značajna, za vrijeme vrućhi sunčanih dana, do 25 g/(g=suha lisna masa) / sat u mnogim vrstama hrasta.<ref>{{cite journal | last1 = Benjamin | first1 = M.T. | last2 = Sudol | first2 = M. | last3 = Bloch | first3 = L. | last4 = Winer | first4 = A.M. | year = 1996 | title = Low-emitting urban forests: A taxonomic methodology for assigning isoprene and monoterpene emission rates | url = | journal = Atmospheric Environment | volume = 30 | issue = 9| pages = 1437–1452 | doi=10.1016/1352-2310(95)00439-4}}</ref>
Izopren također podržava otpornost na reaktivne vrste [[kisik]]a.<ref name="Vickers1">{{cite journal|last=Vickers|first=CE|coauthors=Vickers CE, Possell M, Cojocariu CI, Velikova VB, Laothawornkitkul J, Ryan A, Mullineaux PM, Nicholas Hewitt C.|title=Isoprene synthesis protects transgenic tobacco plants from oxidative stress|journal=Plant, Cell & Environment|year=2009|volume=32|issue=5|pages=520–31|doi= 10.1111/j.1365-3040.2009.01946.x|pmid=19183288}}</ref> Količina ispuštenog izoprena iz vegetacije zavisi od lisne mase, lisne površine, svjetla (naročito gustine fotosintetskog fluksa, ili PPFD) i temperaturaa lista. Tako se, u toku noći, otpušta malo izoprena iz lišća, dok JE dnevna emisija značajna, za vrijeme vrućhi sunčanih dana, do 25 g/(g=suha lisna masa) / sat u mnogim vrstama hrasta.<ref>{{cite journal | last1 = Benjamin | first1 = M.T. | last2 = Sudol | first2 = M. | last3 = Bloch | first3 = L. | last4 = Winer | first4 = A.M. | year = 1996 | title = Low-emitting urban forests: A taxonomic methodology for assigning isoprene and monoterpene emission rates | url =https://archive.org/details/sim_atmospheric-environment_1996-05_30_9/page/1437| journal = Atmospheric Environment | volume = 30 | issue = 9| pages = 1437–1452 | doi=10.1016/1352-2310(95)00439-4}}</ref>
Izopreni se koriste za izgradnju jenoslojnih ćelijskih membrana mnogih [[arheja]], popunjavajući prostor između glava [[diglicerid|diglicerol]] tetraeterskih grupa. Misli se da pruža dodatnu strukturnu otpornost na teške uvjete u kojima se nalaze mnoge [[Archaea]].
Izopreni se koriste za izgradnju jenoslojnih ćelijskih membrana mnogih [[arheja]], popunjavajući prostor između glava [[diglicerid|diglicerol]] tetraeterskih grupa. Misli se da pruža dodatnu strukturnu otpornost na teške uvjete u kojima se nalaze mnoge [[Archaea]].


Red 47: Red 47:


==Dopunska literatura==
==Dopunska literatura==
* [[Merck Index]]: an encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals, Susan Budavari (ed.), 11th Edition, Rahway, NJ : Merck, 1989, ISBN 0-911910-28-X
* [[Merck Index]]: an encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals, Susan Budavari (ed.), 11th Edition, Rahway, NJ : Merck, 1989, {{ISBN|0-911910-28-X}}
* {{cite journal|last=Poisson|first= N. |author2=M. Kanakidou |author3=[[Paul J. Crutzen|P. J. Crutzen]]|year=2000|title=Impact of nonmethanehydrocarbons on tropospheric chemistry and the oxidizing power of the global troposphere: 3-dimensional modelling results|journal=Journal of Atmospheric Chemistry|issn=0167-7764|volume=36|issue=2|pages=157–230|doi=10.1023/A:1006300616544}}
* {{cite journal|last=Poisson|first= N. |author2=M. Kanakidou |author3=[[Paul J. Crutzen|P. J. Crutzen]]|year=2000|title=Impact of nonmethanehydrocarbons on tropospheric chemistry and the oxidizing power of the global troposphere: 3-dimensional modelling results|url=https://archive.org/details/sim_journal-of-atmospheric-chemistry_2000-06_36_2/page/157|journal=Journal of Atmospheric Chemistry|issn=0167-7764|volume=36|issue=2|pages=157–230|doi=10.1023/A:1006300616544}}
* {{cite journal|last=Claeys|first=M. |author2=B. Graham |author3=G. Vas |author4=W. Wang |author5=R. Vermeylen |author6=V. Pashynska |author7=J. Cafmeyer |author8=P. Guyon |author9=M. O. Andreae |author10=P. Artaxo |author11=W. Maenhaut|year=2004|title=Formation of secondary organic aerosols through photooxidation of isoprene|journal=Science|issn=0036-8075|volume=303|issue=5661|pages=1173–1176|doi=10.1126/science.1092805|pmid=14976309|bibcode = 2004Sci...303.1173C }}
* {{cite journal|last=Claeys|first=M. |author2=B. Graham |author3=G. Vas |author4=W. Wang |author5=R. Vermeylen |author6=V. Pashynska |author7=J. Cafmeyer |author8=P. Guyon |author9=M. O. Andreae |author10=P. Artaxo |author11=W. Maenhaut|year=2004|title=Formation of secondary organic aerosols through photooxidation of isoprene|journal=Science|issn=0036-8075|volume=303|issue=5661|pages=1173–1176|doi=10.1126/science.1092805|pmid=14976309|bibcode = 2004Sci...303.1173C }}
* {{cite journal|last=Pier|first=P. A.|author2=C. McDuffie|year=1997|title=Seasonal isoprene emission rates and model comparisons using whole-tree emissions from white oak|journal=Journal of Geophysical Research|issn=0148-0227|volume=102|issue=D20|pages=23,963–23,971|doi=10.1029/96JD03786
* {{cite journal|last=Pier|first=P. A.|author2=C. McDuffie|year=1997|title=Seasonal isoprene emission rates and model comparisons using whole-tree emissions from white oak|journal=Journal of Geophysical Research|issn=0148-0227|volume=102|issue=D20|pages=23,963–23,971|doi=10.1029/96JD03786
| bibcode =1997JGR...10223963P}}
| bibcode =1997JGR...10223963P}}
* {{cite journal|last=Poschl|first=U.|coauthors=R. von Kuhlmann, N. Poisson, and [[Paul J. Crutzen|P. J. Crutzen]]|year=2000|title=Development and intercomparison of condensed isoprene oxidation mechanisms for global atmospheric modeling|journal=Journal of Atmospheric Chemistry|issn=0167-7764|volume=37|issue=1|pages=29–52|doi=10.1023/A:1006391009798}}
* {{cite journal|last=Poschl|first=U.|coauthors=R. von Kuhlmann, N. Poisson, and [[Paul J. Crutzen|P. J. Crutzen]]|year=2000|title=Development and intercomparison of condensed isoprene oxidation mechanisms for global atmospheric modeling|url=https://archive.org/details/sim_journal-of-atmospheric-chemistry_2000-09_37_1/page/29|journal=Journal of Atmospheric Chemistry|issn=0167-7764|volume=37|issue=1|pages=29–52|doi=10.1023/A:1006391009798}}
* {{cite journal|last=Monson|first=R. K.|author2=E. A. Holland|year=2001|title=Biospheric trace gas fluxes and their control over tropospheric chemistry|journal=Annual Review of Ecology and Systematics|volume=32|issue=|pages=547–576|doi=10.1146/annurev.ecolsys.32.081501.114136}}
* {{cite journal|last=Monson|first=R. K.|author2=E. A. Holland|year=2001|title=Biospheric trace gas fluxes and their control over tropospheric chemistry|journal=Annual Review of Ecology and Systematics|volume=32|issue=|pages=547–576|doi=10.1146/annurev.ecolsys.32.081501.114136}}


== Vanjski linkovi ==
== Vanjski linkovi ==
{{Commons category|Isoprene}}
{{Commons category|Isoprene}}
* [http://ntp.niehs.nih.gov/ntp/roc/toc11.html Report on Carcinogens, Eleventh Edition; U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service, National Toxicology Program]
*[http://ntp.niehs.nih.gov/go/roc11 Report on Carcinogens, Eleventh Edition; U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service, National Toxicology Program]
* [http://www.sciencenews.org/view/generic/id/46200/title/A_source_of_haze Science News article describing how isoprene released by plants is converted to light-scattering aerosols]
* [http://www.sciencenews.org/view/generic/id/46200/title/A_source_of_haze Science News article describing how isoprene released by plants is converted to light-scattering aerosols] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110604222657/http://www.sciencenews.org/view/generic/id/46200/title/A_source_of_haze |date=4. 6. 2011 }}


[[Kategorija:Dieni]]
[[Kategorija:Dieni]]
[[Kategorija:Hemiterpeni]]
[[Kategorija:Hemiterpeni]]
[[Kategorija:Monomeri]]
[[Kategorija:Monomeri]]
[[Kategorija:Karcinogene grupe 2B po IARC]]

Trenutna verzija na dan 16 oktobar 2022 u 02:01

Izopren

3D struktura izoprena
Općenito
Hemijski spojIzopren
Druga imenaIUPAC ime = 2-metilbuta-1,3-dien
Molekularna formulaC5H8
CAS registarski broj78-79-5
SMILESCC(=C)C=C
InChI1/C5H8/c1-4-5(2)3/h4H,1-2H2,3H3
Kratki opisBezbojna nestabilna tečnost
Osobine1
Molarna masa68,12 g/mol
Agregatno stanjeTečno
Gustoća0,681 g/cm3
Tačka topljenja−143,95
Tačka ključanja34,067
Rizičnost
NFPA 704
0
0
0
 
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Izopren ili 2-metilbuta-1,3-dien je uobičajeni organski spoj sa formulom CH2=C(CH3)-CH=CH2.U čistom stanju, to je bezbojna nestabilna tečnost. Izopren prirodno proizvode mnoge biljke.[1][2][3][1][4][5]

Prirodni izvori

[uredi | uredi izvor]

Isopren proizvode i emituju mnoge vrste drveća (veliki proizvođači su hrastovi, topole, eukaliptus i neke mahunarke). Godišnja proizvodnja izoprenske emisije u vegetaciji je oko 600 miliona tona, pola od tropskih širokolisnih stabala, a ostatak uglavnom iz žbunja.[6] To je ekvivalentno emisiji metana, a računa se da predstavlja ~1/3 svih ugljikovodika puštenih u atmosferu.

Biljke

[uredi | uredi izvor]

Izopren se stvara preko metil-eritritol 4-fosfatnog puta (MEP put, naziva se non-mevalonatni put) u hloroplastima biljaka. Jedan od dva krajnja proizvoda MEP puta, dimetilalil pirofosfat (DMAPP), se katalizira putem enzima izopren sintaza i formiraju izopren. Zbog toga, inhibitori koji blokiraju MEP put, kao što su fosmidomycini, također blokiraju i formiranje izoprena . Emisija izoprena raste dramatično sa temperaturom i povećava na oko 40  °C. To je dovelo do hipoteze da izopren može zaštititi biljke od toplotnog stresa (hipoteza termotolerancije). Smatra se da emisija izoprena se kod nekih bakterija dolazi iz ne-enzimske razgradnje DMAPP.

Regulacija

[uredi | uredi izvor]

Emisija izoprena u biljkama je pod kontrolom raspoloživog supstrata (DMAPP) i aktivnosti enzima (izopren sintaza). Konkretno, zavisnost izoprenske produkcije od svjetlosti, CO2 i O2 je pod kontrolom dostupnosti podloge, dok je ovisnost o temperaturi regulirana sa razine i podloge i aktivnosti enzima.

Ostali organizmi

[uredi | uredi izvor]

Isoprene je najrasprostranjeniji mjerljivi ugljikovodika u dahu ljudi.[7][8] Procijenjena stopa proizvodnje izoprena u ljudskom tijelu je oko 0,15 µmol/(kg·h), što je jednako otprilike 17  mg/dan za osobu težine 70  kg. Izopren je uobičajena u niskim koncentracijama i u mnogim namirnicama.

Biološka uloga

[uredi | uredi izvor]

Izgleda da se emisija izoprena javlja kao mehanizam koji drveće koristi u borbi protiv abiotskih stresova.[9] Konkretno, pokazalo se da izopren štiti od umjerenog toplotnog stresa (~40 °C). Također može zaštititi biljke od velikih oscilacija temperature lista. Izoprene je inkorporiran u ćelijske membrane i pomaže im u odgovoru na stres zagrijavanja.

Izopren također podržava otpornost na reaktivne vrste kisika.[10] Količina ispuštenog izoprena iz vegetacije zavisi od lisne mase, lisne površine, svjetla (naročito gustine fotosintetskog fluksa, ili PPFD) i temperaturaa lista. Tako se, u toku noći, otpušta malo izoprena iz lišća, dok JE dnevna emisija značajna, za vrijeme vrućhi sunčanih dana, do 25 g/(g=suha lisna masa) / sat u mnogim vrstama hrasta.[11] Izopreni se koriste za izgradnju jenoslojnih ćelijskih membrana mnogih arheja, popunjavajući prostor između glava diglicerol tetraeterskih grupa. Misli se da pruža dodatnu strukturnu otpornost na teške uvjete u kojima se nalaze mnoge Archaea.

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds. (2005). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo. ISBN 9958-9344-1-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
  2. ^ Campbell N. A.; et al. (2008). Biology. 8th Ed. Person International Edition, San Francisco. ISBN 978-0-321-53616-7. Eksplicitna upotreba et al. u: |author= (pomoć)
  3. ^ Alberts B.; et al. (2002). Molecular Biology of the Cell, 4th Ed. Garland Science. ISBN 0-8153-4072-9. Eksplicitna upotreba et al. u: |author= (pomoć)
  4. ^ Kapur Pojskić L. (2014). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo. ISBN 978-9958-9344-8-3.
  5. ^ Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. (2002). Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo. ISBN 9958-10-222-6.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
  6. ^ Guenther, A.; T. Karl; P. Harley; C. Wiedinmyer; P. I. Palmer; C. Geron (2006). "Estimates of global terrestrial isoprene emissions using MEGAN (Model of Emissions of Gases and Aerosols from Nature)" (PDF). Atmos. Chem. Phys. 6 (11): 3181–3210. doi:10.5194/acp-6-3181-2006.
  7. ^ Gelmont, D; R.A. Stein; J.F. Mead (1981). "Isoprene- the main hydrocarbon in human breath". Biochem. Biophys. Res. Commun. 99 (4): 1456–1460. doi:10.1016/0006-291X(81)90782-8. PMID 7259787.
  8. ^ King, Julian; Helin Koc; Karl Unterkofler; Pawel Mochalski; Alexander Kupferthaler; Gerald Teschl; Susanne Teschl; Hartmann Hinterhuber; Anton Amann (2010). "Physiological modeling of isoprene dynamics in exhaled breath". J. Theor. Biol. 267 (4): 626–637. doi:10.1016/j.jtbi.2010.09.028.
  9. ^ Sharkey, TD; AE Wiberley; AR Donohue (2007). "Isoprene Emission from Plants: Why and How". Annals of Botany. 101 (1): 5–18. doi:10.1093/aob/mcm240. PMC 2701830. PMID 17921528.
  10. ^ Vickers, CE (2009). "Isoprene synthesis protects transgenic tobacco plants from oxidative stress". Plant, Cell & Environment. 32 (5): 520–31. doi:10.1111/j.1365-3040.2009.01946.x. PMID 19183288. Nepoznati parametar |coauthors= zanemaren (prijedlog zamjene: |author=) (pomoć)
  11. ^ Benjamin, M.T.; Sudol, M.; Bloch, L.; Winer, A.M. (1996). "Low-emitting urban forests: A taxonomic methodology for assigning isoprene and monoterpene emission rates". Atmospheric Environment. 30 (9): 1437–1452. doi:10.1016/1352-2310(95)00439-4.

Dopunska literatura

[uredi | uredi izvor]

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]
Commons logo
Commons logo
Commons ima datoteke na temu: Izopren
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Izopren&oldid=3437423"