Dinan : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
 
(5 stumm da c'hortoz gant 3 implijer kuzhet.)
Linenn 22:
| ubr = 132
}}
'''Dinan''' (pe '''''Dinam''''' a-wezhioù<ref>"[https://devri.bzh/dictionnaire/d/dinan-dinam/ Dinan / Dinam]", ''Devri - Le dictionnaire diachronique du breton''</ref>) zo ur gêr e [[Bro Sant-Maloù]], ur [[kumun c'hall|gumun]] e departamant [[Aodoù-an-Arvor]], e norzh [[Breizh]]; pennlec'h [[Arondisamant Dinan]] eo ha hini [[kanton Dinan]].
 
Kresket eo bet ar gumun d'ar 1{{añ}} a viz Genver 2018 goude bezañ bodet gant [[Lehon]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20210831064616/https://www.dinan.fr/medias/media/other/144/ap-creation-commune-nouvelle-dinan-30-09-2017.pdf Arrêté du 30 septembre 2017 portant création de la commune nouvelle de Dinan].</ref>.
Linenn 29:
=== Kumunioù amezek ===
{{Lec'hiadur kêr|kêr=''Dinan''|gwalarn=[[Kever]], [[Taden]]|norzh=[[Taden]]|biz=[[Taden]]|kornôg=[[Kever]]|reter={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Renk (stêr)|Renk]]''}}, [[Lanvalae]]|gevred=[[Sant-Karneg]], [[Lanvalae]]|su=''[[Lehon]]'', [[Sant-Karneg]]|mervent=[[Kever]], [[Trelivan]], ''[[Lehon]]''|enklozadur=}}
 
== Anv ==
* Erwan Vallerie ː ''Dignanno'', ''c'' 1120; ''Dinam'', 1167, 1181; ''Dignan'', 1198; '' Dinam'', 1249; ''Seint Mallou de Dinan'', 1256; ''Dynam'', 1297; ''Dynain'', 1306; ''Dynam'', 1326, 1366; ''Dinimium'', 1452; ''Dinan'', {{XVIvet kantved}}; ''Dinant'', 1566.
Linenn 35 ⟶ 34:
[[Galianeg]] ''dunon'' "kreñvlec'h" → [[henvrezhoneg]] ''din'' heñvelster + lostger bihanaer ''-an''<ref>{{fr}}Deroy, Louis & Mulon, Marianne. ''Dictionnaire des noms de lieux''. Paris : Le Robert, 1992, p. 138-b {{ISBN|978-2-85036-195-1}}</ref>.
== Ardamezioù ==
{|
''En gul e gastell en aour leinet gant teir zourigan; e gab en erminoù.''
|-
|[[Restr:Blason_ville_fr_Dinan_(Côtes-d'Armor).svg|60px]]
|
:''« En gul e gastell en aour leinet gant teir zourigan; e gab en erminoù. »''
*Hervez siell Charlez Dinan (1370)
*Hervez d'Hozier (1697): tri c'hastell
|}
 
== Istor ==
=== [[Dispac'h Gall]] ===
Linenn 50 ⟶ 53:
=== {{XXvet kantved}} ===
==== [[Brezel-bed kentañ]] ====
* Mervel a reas 248 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 2,17 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e [[1911]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=22050&pays=France&dpt=22&idsource=19891&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>; mervel a reas seizh anezhe e [[Belgia]] e miz [[Eost]] [[1914]], e penn- kentañ ar brezel: d’an [[21 a viz Eost|21]], en [[Arsimont]] e voe lazhet ur c’horporal eus an [[71vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|71vet Rujumant Troadegiezh]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=7029508 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>, pemp milour all a varvas d’an [[22 a viz Eost|22]], e [[Charleroi]] ez eas ur soudard eus ar [[25vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|25vet Rujumant Troadegiezh]] diwar wel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6257470 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>, en [[Ethe]] e voe lazhet ur soudard eus ar [[104vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|104vet Rujumant Troadegiezh]] diwar wel <ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6986602 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>, e [[Falisolle]] e voe lazhet ur soudard eus ar [[47vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|47vet Rujumant Troadegiezh]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=9628070 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>, en [[Arsimont]] e voe lazhet ul letanant eus an [[13vet Rujumant Husarded (lu gall)|13vet Rujumant Husarded]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=7029508 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>, e [[Le Roux (Fosses-la-Ville)|Le Roux]] e voe lazhet ur soudard eus ar [[25vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|25vet Rujumant Troadegiezh]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=7185122 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref> ha, d’an [[23 a viz Eost|23]] en [[Onhaye]] ez eas ur c’horporal eus an [[310vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|310vet Rujumant Troadegiezh]] diwar wel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6993120 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>; d’an [[22 a viz Ebrel]] [[1915]] e voe lazhet ur c’habiten eus an [[73vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel (lu gall)|73vet Rujumant Troadegiezh Tiriadel]] e [[Langemark]] e [[Flandrez]] [[Belgia]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=7006147 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>.
* Mervel a reas 248 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 2,17 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e [[1911]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=22050&pays=France&dpt=22&idsource=19891&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>.
==== [[Eil brezel-bed]] ====
* Miz [[Eost]] [[1944]]: bombezet ha kanoliataet e voe Dinan d'an [[2 a viz Eost|2]] gant lu [[SUA]]<ref>{{fr}}Éric Rondel, ''Les Américains en Bretagne'', p.138, Éditions Astoure, 2008</ref>. Lazhet e voe ur pomper<ref>{{fr}}[http://www.memorial-genweb.org/~memorial2/html/fr/synthese.php?dpt=22 Mémorial GenWeb]</ref>. Dieubet e voe Dinan d'ar [[6 Eost|6]] gant ar ''6th Armored Division'' eus lu [[SUA]]<ref>{{fr}} [https://web.archive.org/web/20091211065047/http://www.dinan.maville.com/actu/actudet_-Les-photos-inedites-de-la-liberation-de-la-ville-_loc-1183458_actu.Htm ''Ouest-France'' 08/12/2009, gant luc'hskeudennoù]</ref>.
Linenn 80 ⟶ 83:
* E-kerzh ar [[bloavezhioù 1930]] e votas kuzul-kêr Dinan ur gouestl evit kelenn ar brezhoneg er skolioù, diwar atiz al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]]<ref>{{fr}}[[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 267, Kemper, Nouvelles Éditions bretonnes, 1936</ref>.
* Ur skol [[Diwan]] zo eno abaoe [[2000]].
* E distro-skol [[2021|2022]]2023 e oa 10993 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (7,6ha % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)Diwan<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn / Sifroù pennañ distro-skol ar c'helenn divyezhek e 2020]</ref>.
== Monumantoù ha traoù heverk ==
* Roet eo bet al label [[Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor]] dezhi.
Linenn 87 ⟶ 90:
Dinan-IMGP2156.JPG|Tour an Dug.
</gallery>
* [[Kastell Dinan|Ar c'hastell]].
<gallery>
Angle sud-est de l'église Saint-Malo, Dinan, France.jpg|Iliz katolik ''Sant Maloù''
Linenn 248 ⟶ 251:
 
== Liammoù diavaez ==
{{Commonscat}}{{Wikeriadur}}
*{{fr}} [https://web.archive.org/web/20090918100445/http://mairie-dinan.com/ Lec'hienn ti-kêr Dinan]
*{{br}} [https://archive.today/20151002171039/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=22050 Dinan war lec'hienn Geobreizh]
Linenn 256 ⟶ 259:
* {{br}} Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995
== Notennoù ha daveoù ==
{{Daveoù|bannoù=2}}
 
[[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]]