Liger : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D r2.7.1) (Robot ouzhpennet: mr:लाऊआर नदी |
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
| (39 stumm da c'hortoz gant 18 implijer kuzhet.) | |||
Linenn 1:
{{Stêrioù|Liger|[[
Al '''Liger''' (pe al '''Loer'''; ''[[Loire]]'' e [[galleg]], ''Léger'' ha ''Leir'' en [[okitaneg]], ''Lêre'' en [[Arpitaneg]]) eo [[stêr]] hirañ [[Bro-C'hall]] (ouzhpenn 1000 km hed). Goleiñ a ra e [[diazad doureier|ziazad doureier]] 117.000 km², muioc'h eget 20% eus Frañs. Da roll ar [[Glad bedel]] e voe lakaet red kreiz [[traoñienn]] al Liger gant an [[UNESCO]] e [[2002]]. Dont a ra tre al Liger e [[Breizh]] e [[Runonn]] ([[Liger-Atlantel]]) a-raok en em deurel er [[meurvor Atlantel]] e [[Sant-Nazer]].
▲[[Skeudenn:France_map_with_Loire_highlighted.jpg|left|thumb]]
== Orin an anv ==
Eus al [[latin]] ''Liger'' e teu anv al Liger e [[brezhoneg]] hag e [[galleg]], met [[galianeg|galianek]] eo orin ar ger. Eus ar galianeg ''liga'' "[[fank]]" e teu. Ar ger-mañ eo en-doa roet "lie" ([[lec'hidenn]]) e galleg ha ''lees'' e [[saozneg
Graet e vez ''Loer'', ''Loar''<ref>"[http://devri.bzh/dictionnaire/l/loer/ Loer]" war al lec'hienn ''devri.bzh''</ref> pe c'hoazh ''Rivier Naoned'' ha ''Rivier an Naoned''<ref>"[http://devri.bzh/dictionnaire/r/rivier/ rivier; II. Appellatifs; B. (4) Rivier-Naoned]" war al lec'hienn ''devri.bzh''</ref> deus ar stêr-se e brezhoneg ivez.
▲Eus al [[latin]] Liger e teu anv al Liger e [[brezhoneg]] hag e [[galleg]], met [[galianeg|galianek]] eo orin ar ger. Eus ar galianeg ''liga'' "[[fank]]" e teu. Ar ger-mañ eo en-doa roet "lie" ([[lec'hidenn]]) e galleg ha ''lees'' e [[saozneg]]. Ur stumm nes kenorin eo anv al [[Leger]], stêr [[Lannuon]].
== Istor ==
Hervez klaskourien zo e rede al Liger war-du an [[norzh]] gwechall hag e-barzh ar [[Saena]] en em daole goude bezañ bet o
▲Hervez klaskourien zo e rede al Liger war-du an [[norzh]] gwechall hag e-barzh ar [[Saena]] en em daole goude bezañ bet o tiruilh e traoñienn ar stêr [[Loing]]. Un darvoud douaroniel en defe he distroet war-du ar [[kornôg|c'hornôg]].
== Douaroniezh ==
E [[Biz (roud-avel)|biz]] ar menezioù [[Cevenas]] en [[Okitania]] emañ [[andon]] al Liger, er menez [[Gerbier de Joc]], e kumun [[Sainte-Eulalie]], e departamant an [[Ardèche]], 1 408 m a-us da live ar mor.
[[Skeudenn:Loire_River_Blois.jpg|thumb|right|300px|Al Liger e [[Bleaz]].]]▼
▲E [[biz]] ar menezioù [[Seven]] ar [[kreisteiz|c'hreisteiz]] emañ [[andon]] al Liger, er menez [[Gerbier-des-Joncs]], e departamant an [[Ardèche]], 1408 m dreist live ar mor. Redek a ra war-du an [[norzh|hanternoz]] a-dreuz [[Roanne]] ha [[Nevers]] betek [[Orleañs]] ha neuze war-du ar [[kornôg|c'hornôg]] betek [[Sant-Nazer]], e [[Breizh]], m'en em daol er [[Meurvor Atlantel]]. An darn vuiañ eus e zoureier a zo re stêrioù ar riblenn gleiz o treuziñ an [[Tolzennad-kreiz]], ur sistem menezioù bras m'eo dizintrus o douaroù ken e tiruilh buan dourioù ar glaveier ken ez eus bet liñvadegoù spontus e [[1856]], [[1866]] ha [[1910]]. [[Chaoser]]ioù uhel ha ledan, graet e douar hag hentoù bras warno, a red war he div riblenn eus [[Orléans]] betek [[Saumur]] evit diwall an draoñienn eus ar gwalleurioù-se. War ar riblenn zehou el lodenn diwezhañ ez eus adstêrioù o treuziñ [[Tolzennad Arvorig]] m'eo dizintrus-kenañ e zouaroù ivez.
▲Nebeut a [[stankell]]où a zo war al Liger hag e zoureier bras a c'hell bezañ abeg da [[liñvadeg]]où c'hoazh.
== Un hent bras war an dour ha war zouar ==
[[Restr:Saint-Nazaire le pont puis le chantier naval.JPG|thumb|upright=1.8|Al Liger e [[Sant-Nazer]]]]
Un hent [[bageerezh]] pouezus e oa al Liger gwechall met n'eo mui bageüs nemet en e c'henoù betek Naoned. Ar bigi (gabaroù, futro)a yae war al Liger a oa plaen ar [[strad]] anezho, warno ur wern vras pleg-dibleg da dremen dindan ar [[pont]]où. Red direizh ar stêr a lakae ar bageerezh diaes hag alies e veze ret sachañ ar bigi.<br />
Koulskoude e veze ar stêr ur moiaen aes a-walc'h evit treuziñ kreiz Bro-C'hall ha kas ha degas marc'hadourezh war-zu pe eus porzhioù ar [[Mor Atlantel]]. Dre hentoù war zouar pe war an dour e tremene gwin, ed, holen ha kement marc'hadourezh da gas en ur doare aes a-walc'h pa veze falloc'h an hentoù all. Un hent evit an alouberien e oa ivez ha setu perak e klaske duged Breizh kontrolliñ anezhañ dre gêr mogeriet [[Naoned]] o [[kêr-benn|c'hêr-benn]] ha dre ar c'
Betek [[1991]]
== [[stêr|Adstêrioù]] ==
* [[Allier (stêr)|Allier]]
* [[Cher (stêr)|Cher]]
* [[Indre (stêr)|Indre]]
* [[Loiret (stêr)|Loiret]]
* [[Maine (stêr)|Maine]]
** [[
** [[Sarthe (stêr)|Sarthe]]
*** [[
* [[Vienne (stêr)|Vienne]]
* [[Erzh]]
==Pennadoù kar==
* [[Roll stêrioù pennañ Breizh]]
* [[Roll stêrioù Breizh renket hervez o hirder]]
* [[Stêrioù pennañ Bro-C'hall]]
* [[Traoñienn al Liger]]
==Notennoù ha daveoù==
{{Commons|Loire River|al Liger}}{{Daveoù}}{{Lennoù ha stêrioù pennañ Breizh}}
[[Rummad:Stêrioù Bro-C'hall]]▼
[[Rummad:Stêrioù Breizh]]
▲[[Rummad:Stêrioù Bro-C'hall]]
[[Rummad:Stêrioù Bro-Naoned]]
▲[[la:Liger]]
| |||