တောႏလမ်းဒျာႏလိုꩻတွူ

"တောႏလမ်းလိုꩻခိုဒါႏလိတ်နဝ်ꩻ နိစ္စက်ဒါႏလိုꩻ၊ တောႏလမ်းဒျာႏလိုꩻတွူ" နီပအိုဝ်ႏမူႏပေႏယဟန်ႏနဝ်ꩻ အရွယ်ႏလဲ့ တတွိုႏတဝ်းဒွိုန်း၊ အထာꩻဒေါ့ꩻငဝ်းငွါနဝ်ꩻ "မီႏနေးဝါꩻနဝ်ꩻ နေးဒျာႏ လိုꩻတဒါႏတဝ်းလိတ်လုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏနဝ်ꩻသွူ။ တခွန်းဒါႏတဝ်းလိုꩻမူႏ၊ တဖျဒါႏတဝ်းလိုꩻမူႏ၊ အသုံꩻအစုဲင်ႏရွဉ်နဝ်ꩻ အသုံꩻအစုဲႏဒါႏတဝ်းတဲင် ကထွာပိုမာသား လိုꩻမူႏနဝ်ꩻ ခွုမ်ဗာႏရွဉ်နဝ်ꩻသွူ။ ထာꩻမာꩻထာꩻခွုမ်လဲ့ လိုꩻမူႏထွဉ်ႏအမျိုꩻမုဲꩻတရိုꩻတ်း နာႏငဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ထာꩻမာꩻလဲ့ကုဲင်းဒျာႏ၊ အကွဉ်အကꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ အအံႏအအွꩻလဲ့ပီပီ၊ လိုꩻမူႏပေႏဖေႏကွဉ်ဖေႏကꩻ၊ ဖေႏအံႏဖေႏအွꩻ အမျိုꩻမုဲꩻလဲ့ ကွဉ်ကꩻအံႏအွꩻဒျာႏတေ့ꩻတေ့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ အမာꩻနွောင်ꩻဒါႏတဝ်းလိုꩻမူႏ၊ အဒေါ့ꩻအဖြဝ်ႏ၊ အတဲမ်းအဟော်ꩻ၊ အတွက်အချက်၊ အဖြေꩻအစာ တဒါႏတဝ်းတဲင် ဆေꩻလဲ့တနွို့တဝ်းတဲင် ရွဉ်လဲ့အသုံꩻစုဲႏဒါႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။" မီႏနေးဒျာႏ လိုꩻခိုနုဲင်းနဝ်ꩻခါ ကထွာလိုꩻမူႏနဝ်ꩻ ထာꩻမာꩻထာꩻခွုမ်လဲ့ သက်သာႏ၊ လိုꩻခိုအဒေါ့ꩻအဖြဝ်ႏလဲ့ တခံႏဗာႏတဝ်း၊ ငဝ်းခွန်းလဲ့နဝ်ꩻ၊ အတွဲႏအနက်လဲ့နဝ်ꩻ တခံႏဗာႏတဝ်း၊ ရွဉ်တောင်ꩻလဲ့ လိုꩻမူႏခွုမ်ဗာႏဒျာႏ၊ ထာꩻဖြေꩻထာꩻစာလဲ့ လိုꩻမူႏဖြေꩻစာဒျာႏတဲင် ဆေꩻလဲ့လိုꩻမူႏနွို့ဗာႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင်ခါ ကထွာပိုမာလိုꩻမူႏ မဲဉ်သုံꩻစုဲႏနုဲးမုဲꩻလဲ့ သုံꩻဗာႏ၊ မဲဉ်ကွဉ်ကꩻအမျိုꩻမုဲꩻတရိုꩻတဝ်း ကွဉ်ကꩻဗာႏ၊ မဲဉ်အံႏအမျိုꩻမုဲꩻတရိုꩻတဝ်း စီႏမံႏစီႏဖန်ႏအဝ်ႏလꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ မီႏနေးထူႏဝါꩻနဝ်ꩻ ထုမ်ႏဒျာႏလိုꩻတဒါႏတဝ်းလိတ်လုဲꩻ၊ လိုꩻတဒါႏတဝ်း အတွက်အချက်၊ လိုꩻတဒါႏတဝ်း ဝင်ꩻငဝ်းဝင်ꩻငွါနဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏနဝ်ꩻသွူ။ စွဉ်ႏကလꩻသေꩻခါꩻ ပနားထီးနဝ်ꩻပီဝင်ꩻ၊ ထွဉ်ႏအံႏအမျိုꩻမုဲꩻတရိုꩻတဝ်း အဝ်ႏလꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီႏနေးထူႏ လိုꩻဟော်ꩻဒါႏလိတ်၊ တဲမ်းဒါႏလိတ်၊ ဒါႏအတွက်အချက်၊ ဒါႏဝင်ꩻငဝ်းနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ ခွန်းထွမ်တဖျဒါႏလိုꩻမူႏ၊ တွဲႏနက်ဒါႏလိုꩻမူႏ၊ လုပ်ꩻမာꩻထာꩻ ကလꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဝွေꩻသီးအဝ်ႏခွုမ်ဒျာႏ၊ လိုꩻမူႏတခွုမ်ဗာႏတဝ်း၊ မီႏတွိုႏထာꩻခွုမ်ထာꩻမာꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးတမာꩻတဝ်း၊ အွဉ်ႏဒျာႏလိုꩻမူႏမာꩻ၊ ကထွာလိုꩻမူႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးအံႏအွꩻအတွက်တာႏလဲ့ ဒွိုႏသွတ်ꩻဖေႏဗာႏ၊ ထီလဲ့အဝ်ႏလင်ꩻဗာႏ၊ ထာꩻမာꩻလဲ့ အဝ်ႏခွုမ်မာꩻဗာႏ၊ ပိုပေႏလဲ့ အဝ်ႏဗဗာႏ၊ အဝ်ႏထိန်ꩻဗာႏ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နေးထူႏဒျာႏဝါꩻ လိုꩻခိုဒါႏလိတ်လုဲင်ꩻနဝ်ꩻ တယံတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ကထွာပိုမာသားနဝ်ꩻ ဆေꩻလဲ့တနွို့ဗာႏတဝ်းတဲင် မဲဉ်အံႏမဲဉ်အွꩻတွိုင်ꩻလဲ့ တအံႏအွꩻဗာႏတဝ်း၊ ရွဉ်ခံꩻလဲ့ တခွုမ်ဗာႏတဝ်းတဲင် မဲဉ်သုံꩻစုဲႏတွိုင်ꩻလဲ့ တသုံꩻစုဲႏဗာႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻမꩻ လိုꩻခိုသီးယိုနဝ်ꩻ ကထွိုင်ႏလက်ꩻလဲဉ်၊ ကထွိုင်ႏဖြေꩻစာဒါႏထာꩻနဝ်ꩻခါ အွဉ်ႏကုဲပိုမာတဲင် လွေꩻဒျာႏဖြေꩻစာဒျာႏတဲင် ကွဲးညည အုဲႏပါတောဒျာႏ အမာပေႏနဝ်ꩻသွူ။ အမာပေႏ ကထွိုင်ႏအဝ်ႏနဝ်ꩻခါ တွဲႏနက်မာꩻနွောင်ꩻတောဒျာႏအမာတန်နဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတဲင်ခါ ကထွာအမာတန်သားနဝ်ꩻ သꩻဆင်ꩻရယ်ꩻဒုက္ခဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ (တောင်ꩻသေꩻ) လိုꩻမူႏကဒေါ့ꩻဒါႏနုဲင်းနဝ်ꩻခါ ကမဲဉ်ႏဒျာႏလိုꩻလဲ့ အဝ်ႏထင်ႏသျာꩻ၊ ထီႏဗာႏ မော့ꩻဗာႏနဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻသီးလဲ့ ဒေါ့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ လိုꩻခိုသီးယို ဟတ်ဆင်ႏချင်ႏနာႏ၊ လွောက်ꩻလွဉ်ꩻငါႏ ကာႏမဂုဏ်ႏကိလေႏသာႏတဲ့ တဟဝ်တဝ်း၊ ပိုဝါꩻသီးဝတ္တရာꩻကုဲတဲင် ထိခွိုက်နစ်နာႏငါႏ ပိုမာနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻမူႏပေႏဖုံႏ ကထင်ႏထီႏဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် လိုꩻဒါႏလိုꩻသေ လိတ်လုဲꩻသားနဝ်ꩻ တမဲဉ်တောႏလမ်းတောႏပါႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတကာႏတဝ်း ပညာႏရေꩻဖဲ့ꩻလဲ့ တမဲဉ်ဖေႏအာႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏမူႏပေႏဖုံႏ ကထွာဗာႏနုဲင်းယိုခါနဝ်ꩻ အသဖော်ꩻကထွာဗာႏနုဲးယိုနဝ်ꩻ - (၁) ဟွုန်သေꩻဗာႏ မွိုးဖါသီးအထျꩻ (၂) ဟွုန်ဗာႏ ထီႏဗာႏသွꩻပေႏကဒေါ့ꩻနဝ်ꩻ တမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ (၁) ဟွုန်ဗာႏမွိုးဖါသီးထျꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ အမွိုးမူႏနဝ်ꩻခါ အဖါနိစ္စက်ပုံႏ၊ လုပ်မာꩻဗာႏထာꩻပုံႏ၊ မဲဉ်ခွုမ်ရွဉ် မဲဉ်ဖြေꩻစာ၊ မဲဉ်အံႏအွꩻတွိုင်ꩻလဲ့ တအံႏအွꩻဗာႏတဝ်း၊ အဝ်ႏစွဉ်ႏဒျာႏ လွေꩻသွို့ꩻလွေꩻခြံ၊ လင်ꩻထီ၊ အဝါꩻထွဉ်ႏအံႏနုဲးဖိုးပနား၊ ထာꩻမာꩻလဲ့ လုပ်ꩻမာꩻဗာႏ၊ ပိုပေႏလဲ့ထိန်ꩻတီ သုတ်သင်ႏထွားဗာႏ၊ အပိုမူႏကထင်ႏထီႏဗာႏ အမွိုးကခံႏစာꩻဗာႏနုဲးနဝ်ꩻတဲင် လိုꩻခိုလက်ꩻလဲဉ် လိုꩻခိုဒါႏလိတ်လုဲꩻနဝ်ꩻ လိုꩻမူႏပေႏ တမဲဉ်လꩻတဝ်း၊ တမဲဉ်တောႏလမ်းတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ (၂) ဟွုန်ဗာႏထီႏဗာႏ သွꩻအဒေါ့ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ ခေတ်ယိုခါ လိုꩻမူႏပေႏဖုံႏနဝ်ꩻ အနမ်းကိုႏတဲင်ႏနဝ်ꩻ တခံႏစာꩻဗာႏတဝ်း၊ တမော့ꩻဗာႏတဝ်း၊ တထီႏဗာႏတဝ်းလဲ့ ဟွုန်လုဲႏအသွꩻဒေါ့ꩻ၊ ဟွုန်လုဲႏအသွꩻကခံႏစာꩻဗာႏနဝ်ꩻ တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻ မော့ꩻခွဲဝင်ꩻအတွင်ꩻ ဒေါ့ꩻတေ့ꩻဝင်ꩻ၊ ဒေါ့ꩻဟွုန်ဝင်ꩻတဲင် သေဗာႏနဝ်ꩻတဲင် အဝ်ႏအမူႏတန်နဝ်ꩻ စတဲင်ဗꩻလင်ꩻစွဉ်ႏဒျာႏ အမူႏပေႏ နွုတ်ꩻသွစ်ꩻကွတ်ꩻနေင်ႏအရွယ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ မျက်မောက်ယိုငခါ လိုꩻမူႏအတန်စားလဲ့နဝ်ꩻ၊ အတလောင်ꩻစားလဲ့ယဝ်း၊ အပေႏစားလဲ့ပီပီ လိုꩻခိုကဒါႏလိတ်ဟော်ꩻ၊ လိတ်တဲမ်း၊ ဒါႏပါဝင်ꩻငဝ်းဝင်ꩻငွါနဝ်ꩻ တမဲဉ်လꩻတဝ်း၊ တမဲဉ်ဖေႏတောႏလမ်းတဝ်းအပိုမူႏ၊ အပိုမူႏနဝ်ꩻလဲ့ တမဲဉ်လꩻတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ကအွဉ်ႏနယ်ထွူ ဆချာနဝ်ꩻ မီႏဝွေႏဖန်ႏစဲစ်ဆေꩻထွားနဝ်ꩻ တပါႏတဝ်းလိုꩻမူႏ၊ အပါႏဒျာႏလိုꩻခိုနဝ်ꩻသွူ။ မျက်မောက်ယိုခါလဲင်ႏ နီပအိုဝ်ႏခိုသီးနဝ်ꩻ တွမ်ႏဝါꩻဝတ္တရာꩻနဝ်ꩻ တကဲက်ညီႏတဝ်းဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ "ဝါꩻဝတ္တရာꩻ(၅)ပါꩻ" (၁) ထီႏမာမူႏနဝ်ꩻ ထင်းဖွီဗာႏတဝ်း (၂) ကထုမ်ႏကကျံႏ ကလꩻလွဉ်ပစ္စေꩻဥစ္စာႏနဝ်ꩻ အပ်ဗာႏမာမူႏ (၃) တောႏလမ်းအုဲႏဗာႏတဝ်းမာပေႏ (၄) သေန်ႏလျောႏရာꩻ ကွဉ်ကꩻခြွိုင်းဖေႏဗာႏမာမူႏ (၅) ဟွုန်ရက်ဗာႏမာမူႏ-ယိုငတ်ꩻပါꩻနဝ်ꩻ ထွာလိုꩻခိုသီး ဝတ္တရာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်ယိုခါ ထီႏပိုမာတဲ့ ထင်းဖွီဒျာႏ၊ တသွင်ꩻအံႏတဝ်း မာမူႏ၊ စွဉ်ႏကအွဉ်ႏနယ်ထွူဆချာနဝ်ꩻ ပီဝင်ꩻ၊ ထာꩻမာꩻထာꩻခွုမ်အမျိုꩻမုဲꩻတရိုꩻတဝ်း လိုꩻခိုသီးဆန္ဒအတွိုင်ꩻ မာမူႏနဝ်ꩻ မာꩻလွဉ်ꩻဗာႏ၊ နာႏလွဉ်ꩻဗာႏ လိုꩻခိုသဖော်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ အစစအရာႏရာႏ ပအိုဝ်ႏမူႏနဝ်ꩻ အခွင်ꩻအရေꩻထမုဲꩻလဲ့ တအဝ်ႏတဝ်း၊ ကွပ်စွဉ်ႏအခွင်ꩻအရေꩻတလꩻတဝ်းနုဲးနဝ်ꩻတဲင် ယံကလꩻအခွင်ꩻအရေꩻနဝ်ꩻ ထွဉ်ႏအုဲႏတောႏလမ်းဒျာႏ လိုꩻခိုတဒါႏတဝ်းလိတ်၊ လိုꩻခိုကတူႏထွူႏထွုန်ဗွိုနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ လိုꩻခိုလဲ့ သညင်ꩻဗဲင်းပိုမာတဲင် ပိုဝါꩻဝတ္တရာꩻအတွိုင်ꩻ ချီႏမျောက်ဗာႏပိုမာ၊ ပိုမာလိုꩻမူႏ ကလꩻသင်ꩻ ကလꩻထွိုက်ဒါႏ အခွင်ꩻအရေꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဖေႏဗာႏ၊ တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻ စီꩻပွာꩻရေꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ အသုံꩻအစုဲႏလဲ့ယဝ်း အလူႏအတန်ꩻလဲ့ပီပီ၊ အခွုမ်အမာꩻလဲ့ဗွိုန်ဗွိုန် တွိုင်ႏပင်ႏနီꩻနော်ꩻဝင်ꩻ၊ တဖြာꩻဒျာႏသဖော်ꩻ တွမ်ႏမာꩻမွုန်း၊ မာလဲ့ ထောက်ငဲ့ညာႏပိုဝါꩻ၊ ပိုဝါꩻလဲ့ ထောက်ငဲ့ညာႏပိုမာ၊ သဲꩻခံႏမုꩻခန္တီႏတရာꩻလဲ့ မီႏအဝ်ႏနဝ်ꩻ လမ်းတဗာႏ အိန်ႏထောင်ႏမုꩻနဝ်ꩻ ပျောႏသွင်ႏသꩻရေꩻ သာႏယာႏမုꩻထွာနဝ်ꩻသွူ။ ကအွဉ်ႏနယ်ထွူ ဆချာနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ လိုꩻခိုလဲ့ လိုꩻခိုအခွင်ꩻအရေꩻ ယံကလꩻ၊ လိုꩻမူႏလဲ့ လိုꩻမူႏအခွင်ꩻအရေꩻ ယံကထွာ၊ တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻ ပျောႏသွင်ႏသꩻရေꩻ သာႏယာႏမုꩻ ထွာသွူတကာႏတဝ်း အုဲႏဒျာႏလိုꩻခိုတဒါႏတဝ်းလိတ်လုဲꩻ၊ လိုꩻခိုကတူႏထွူႏ၊ အုဲႏဒျာႏလိုꩻတွူတငွို့တင၊ လိုꩻခိုဒါႏလိတ်လုဲꩻနဝ်ꩻ တအုဲႏတဝ်း၊ လိုꩻမူႏပေႏထာꩻယူႏမာႏ၊ ထာꩻယူႏကွင်၊ ထာꩻယူႏတရွို့ꩻနဝ်ꩻလဲ့ ကင်ꩻလွစ်တဲင် ပညာႏရေꩻဖဲ့ꩻလဲ့ ဖေႏအာႏလွဉ်နဝ်ꩻသွူ။