Васіль Васілевіч Барысенка

Васіль Васілевіч Барысенка
Дата нараджэння	25 красавіка 1904(1904-04-25) ці 1904
Месца нараджэння	Барысаў, Барысаўскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	26 ліпеня 1984(1984-07-26) ці 1984
Месца смерці	Мінск, БССР, СССР
Месца пахавання	Усходнія могілкі
Грамадзянства	СССР
Род дзейнасці	літаратуразнавец, літаратурны крытык
Навуковая сфера	літаратуразнаўства, Беларусістыка
Месца працы	БДПУ літаратурны факультэт Мінскага педагагічнага інстытута[d] Інстытут літаратуразнаўства НАНБ
Навуковая ступень	доктар філалагічных навук
Навуковае званне	акадэмік АН БССР, прафесар
Альма-матар	Барысаўскі педагагічны тэхнікум (1924) літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта БДУ[d] (1929)
Партыя	КПСС
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР Саюз беларускіх пісьменнікаў
Прэміі	Дзяржаўная прэмія Беларусі імя Якуба Коласа
Узнагароды	Грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР

Васіль Васільевіч Барысенка (25 красавіка 1904, Барысаў, Мінская губерня — 26 ліпеня 1984, Мінск) — беларускі савецкі літаратуразнаўца, крытык, педагог. Акадэмік АН БССР (1969; член-карэспандэнт з 1957), доктар філалагічных навук, прафесар. Заслужаны дзеяч навукі Беларускай ССР (1974).

Біяграфія

Нарадзіўся 25 красавіка 1904 года ў Барысаве Мінскай губерні ў сям’і чыгуначніка.

Працоўны шлях пачаў чорнарабочым на чыгунцы. У 1924 годзе скончыў Барысаўскі педагагічны тэхнікум. Два гады працаваў настаўнікам у пачатковай школе.

У 1929 годзе скончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Вучыўся ў аспірантуры пры Акадэміі навук Беларускай ССР (1929—1932).

Член Саюза пісьменнікаў СССР і Беларусі з 1937 года.

У 1931—1941 і ў 1946—1966 гадах працаваў у Мінскім педагагічным інстытуце. З 1932 года працаваў дэканам літаратурнага факультэта Мінскага педагагічнага інстытута. Адначасова старшы навуковы супрацоўнік, у 1937—1941 гады — дырэктар Інстытута літаратуры і мовы Акадэміі навук Беларускай ССР.

У час вайны служыў у дзеючай арміі ў якасці карэспандэнта армейскай газеты.

У 1946—1973 гады — дырэктар, з 1973 года — старшы навуковы супрацоўнік-кансультант Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы Акадэміі навук Беларускай ССР.

Памёр 26 ліпеня 1984 года ў Мінску. Пахаваны на Усходніх могілках Мінска.

Навуковая дзейнасць

Вывучаў пытанні тэорыі і гісторыі беларускай літаратуры, праблемы тэксталогіі беларускай літаратуры, выступаў як літаратурны крытык, даследаваў творчасць Ф. Багушэвіча, Я. Купалы, Я. Коласа, З. Бядулі, В. Дуніна-Марцінкевіча, П. Труса, Т. Шаўчэнкі.

Выступаў у друку з крытычнымі і літаратуразнаўчымі артыкуламі з 1932 года.

Аўтар артыкулаў «Т. Р. Шаўчэнка і беларуская літаратура», «Шаўчэнкаўскія матывы ў творчасці Янкі Купалы» (абедзве — 1939), «Тарас Шаўчэнка і Янка Купала» (1940), «Тарас Шаўчэнка» (1962) і іншыя.

Ад Інстытуту літаратуры імя Янкі Купалы АН БССР выступаў з вітальнай прамовай на юбілейнай 10-й навуковай Шаўчэнкаўскай канферэнцыі (1961).

Бібліяграфія

Аўтар больш за 70 навуковых і навукова-метадычных публікацый, у тым ліку 2 манаграфій:

• Барысенка, В. В. Францішак Багушэвіч і праблема рэалізма ў беларускай літаратуры XIX стагоддзя / В. В. Барысенка. — Мінск : Выдавецтва Акадэміі навук БССР, 1957. — 365 с.
• Барысенка, В. В. Роля рускай класічнай літаратуры ў развіцці рэалізму беларускай літаратуры пачатку XX ст. / В. В. Барысенка, В. У. Івашын. — Мінск : Выдавецтва Акадэміі навук БССР, 1963. — 36 с.

Адзін з аўтараў «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» (1969), «Истории белорусской дооктябрьской литературы» (1977), складальнікаў зборнікаў «Беларуская дакастрычніцкая проза» (1965), «Беларуская дакастрычніцкая паэзія» (1967), а таксама навуковых дапаможнікаў (суаўтар В. У. Івашын) для 8 класа «Беларуская літаратура» (1959—1978, 19 выданняў), хрэстаматыі для 10 класа «Родная літаратура» (14-е выд., 1961).

Адзін з укладальнікаў і рэдактараў навукова каментаваных акадэмічных выданняў збору твораў класікаў беларускай літаратуры — В. Дуніна-Марцінкевіча, Ф. Багушэвіча, Я. Купалы, Я. Коласа, З. Бядулі, М. Багдановіча, К. Чорнага.

Узнагароды

• ордэн Айчыннай вайны II ступені (1944),
• ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1949),
• ордэны Чырвонай Зоркі (1944, 1945),
• медалі,
• тры ганаровыя граматы Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР.
• Літаратурная прэмія імя Якуба Коласа (1980) за ўдзел у працы над 2-томным даследаваннем «История белорусской дооктябрьской литературы» і «История белорусской советской литературы» (1977).

Літаратура

• Барысенка Васіль Васілевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 76. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
• Івашын В. У. Васіль Васільевіч Барысенка : Да 100-годдзя з дня нараджэння / В. У. Івашын // Известия Национальной академии наук Беларуси. Серия гуманитарных наук. — № 2. — 2004. — C. 124—125.
• Мальдзіс А. І. Асэнсаванні / А. Мальдзіс // Наш час. — № 9 (14). — 2003.

Спасылкі

• Васіль Васілевіч Барысенка ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі
• Акадэмік Барысенка Васіль Васільевіч (руск.)