Перайсці да зместу

Наступленне сірыйскай апазіцыі (2024)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Аперацыя «Стрымліванне агрэсіі»
Асноўны канфлікт: грамадзянская вайна ў Сірыі
     Пад кантролем урада      Пад кантролем апазіцыі      Пад кантролем курдаў

     Пад кантролем урада      Пад кантролем апазіцыі

     Пад кантролем курдаў
Дата з 27 лістапада па 8 снежня 2024 года
Месца Сірыя
Вынік Узброеныя сілы Сірыі абвясцілі аб капітуляцыі[1]
Праціўнікі

і інш.
пры падтрымцы:

Дэмакратычныя сілы Сірыі
Сілы бакоў
242 забітых 361 забіты

Аперацыя «Стрымліванне агрэсіі» (араб. ردع العدوان‎‎) — наступленне, распачатае ў лістападзе 2024 года сірыйскімі антыўрадавымі сіламі на чале з ісламісцкай групоўкай «Хаят Тахрыр аш-Шам» (ХТШ) на пазіцыі Сірыйскай арабскай арміі (САА) і яе саюзнікаў у заходняй частцы правінцыі Алепа ў Сірыі[5][6].

Наступленне стала першай буйной аперацыяй сіл апазіцыі пасля перамір’я ў Ідлібе ў сакавіку 2020 года[6].

Для стрымлівання прасоўвання праціўніка ўрадавыя войскі пачалі аперацыю «Зара свабоды»[7].

Перадгісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

У 2011 годзе ў Сірыі ўспыхнула грамадзянская вайна паміж урадавымі сіламі і рознымі апазіцыйнымі групамі. З часам да канфлікту падключыліся трэція краіны — ЗША, Расія, Турцыя, Іран і іншыя. Да 2020 года тэрыторыя Сірыі дэ-факта кантралявалася ўрадавымі сіламі на поўдні і цэнтры краіны, курдскімі фарміраваннямі на ўсходзе і апазіцыйнымі сіламі на поўначы. У 2020 годзе бакі канфлікту абвясцілі аб рэжыме спынення агню.

Напярэдадні аперацыі ўтварыўся вакуум праз паслабленне «Хезбалы» ў выніку вайны з Ізраілем, ціску на Іран і вядзеннем Расіяй вайны супраць Украіны. Менавіта яны дапамагалі Башару Асаду заставацца ва ўладзе на працягу ўсёй грамадзянскай вайны ў краіне[8][9].

На той момант паўстанцы сталі значна лепш падрыхтаваны, чым 10 гадоў таму; яны шырока выкарыстоўвалі беспілотнікі для разведкі і барацьбы, а асноўным сілам нападу папярэднічалі налёты спецназа[10].

Ход падзей

[правіць | правіць зыходнік]

Лістапад

[правіць | правіць зыходнік]

27 лістапада 2024 года апазіцыйная ўраду Башара Асада кааліцыя «Хаят Тахрыр аш-Шам» (ХТШ) абвясціла аб пачатку наступленне пад назвай «Стрымліванне агрэсіі» на пазіцыі ўрадавых сіл у заходняй частцы правінцыі Алепа[11][12]. Сірыйская апазіцыя заявіла, што наступленне стала адказам на артылерыйскія абстрэлы з боку сірыйскага ўрада Башара Асада[6].

На працягу першых 10 гадзін наступлення паўстанцы ўзялі пад кантроль 20 гарадоў і вёсак, у тым ліку пасёлкі Урм аль-Кубра, Анджара, Урм аль-Сугра, Шэйх Акіл, Бала, Аджыл, Авіджыл, Аль-Хаўта, Таль ад-Дабаа, Хайр Даркал, Кубтан Аль-Джабаль, ас-Салум, аль-Касімія, Кафр Бісін, Хаўр, Азназ і Басратун. Акрамя таго, база 46-га палка ўрадавых войскаў была абложаная паўстанцамі і захопленая праз некалькі гадзін[13][14][15]. Паводле паведамленняў некалькіх крыніц, расійскія вайскоўцы трапілі ў засаду баевікоў. Страты невядомыя[16][17]. Сірыйскія войскі пры падтрымцы ПКС РФ спрабавалі спыніць далейшае наступленне падраздзяленняў праціўніка да Алепа[18]. Расійскія знішчальнікі нанеслі авіяўдары па Атарыбе, Дарат-Ізе і найбліжэйшых вёсках, у той час як урадавыя войскі абстралялі кантраляваныя паўстанцамі Ідліб, Арыху, Сармаду і іншыя раёны на поўдні правінцыі[19][20][21].

28 лістапада ХТШ пачаў прасоўванне ва ўсходняй частцы Ідліба, захапіўшы вёскі Дадзіх, Кафр-Батых і Шэйх-Алі, а таксама раён у горадзе Саракіб. Дзякуючы гэтаму апазіцыянеры апынуліся за 2 кіламетры ад шашы М5. Групоўка таксама атакавала аэрапорт Аль-Найраб, размешчаны на ўсход ад Алепа, дзе прысутнічалі пра-іранскія групоўкі[22]. У другой палове дня ХТШ захапілі вёскі Кафр-Басін, Арназ, Эль-Барфум, Эль-Эйс, Бірну і Аль-Зарба ў заходняй частцы Алепа і перакрылі шашу М5[23]. Да канца дня сірыйскія паўстанцы захапілі агулам каля 40 гарадоў і вёсак[8]. Таксама некалькі груп паўстанцаў, пераапранутыя ў форму САА, спрабавалі пракрасціся ў тыл праціўніка на захадзе Алепа і на трасе М5, аднак дыверсія правалілася[24].

29 лістапада падкантрольныя Асаду ўзброеныя сілы паспрабавалі контратакаваць пазіцыі паўстанцаў[25][26][27].

Паралельна з поўначу, баевікі сірыйскай апазіцыі актывізавалі дзеянні на поўдні краіны, а менавіта ў раёне Эс-Сувейды, мухафаза Дэр’а[28][29].

З паўночы да раніцы 29-га чысла САА адваявала Кфар-Даіль, Хан-эль-Асаль, Бабіс і Бшантару, Аз-Зарба, Кафр-Баціх, Дадзіх і Джубас. Апошнія тры паселішчы былі стратэгічна важныя, бо яны размешчаны на поўдзень ад Саракіба. Пазней САА заняла больш раёнаў, уключаючы горад Башацін і горад Аль-Баркум на поўдзень ад Аз-Зарбы. Раніцай ПКС РФ нанеслі ўдар па штабу сірыйскай апазіцыі ў раёне Марэ[30], а ВПС Сірыі ўдарылі па пунктах кіравання і артпазіцыях баевікоў на захадзе правінцыі Алепа[31]. У другой палове дня амаль усе заваёвы ў ходзе контрнаступлення САА былі адбітыя сіламі ХТШ, якія ўсталявалі кантроль над больш чым 70 паселішчамі, плошчай — больш за 550 кв. км. Да вечара таго ж дня паўстанцы ўвайшлі ў Алепа[32][33][34]. Да раніцы 30 лістапада паўстанцы дасягнулі цэнтра Алепа, захапіўшы палову горада[35]. На фоне краху ўрадавых сіл на паўночным захадзе Сірыі, курдскія SDF увайшлі ў гарады Дайр-Хафір, Тэль-Аран, Тэль-Хасель і раён Шэйх-Наджар горада Алепа[36]. У другой палове дня SDF захапілі аэрапорт Алепа і горада Нубль і Аз-Захра пасля адступлення ўрадавых сіл[37]. Паведамлялася аб сутыкненнях SDF з баевікамі ў раёне Тэль-Аб’яд на поўначы мухафазы Рака[38]. Паўстанцы хутка развілі наступленне ў бок горада Хама, урадавыя сілы працягвалі адступаць[39].

Снежань

[правіць | правіць зыходнік]

Ранняй раніцай 1 снежня стала вядома, што ўрадавыя войскі спынілі адступленне і займаюць абарону на поўначы Хамы, перакідаючы падмацаванні ў раён гары Джэбель-Зайн-аль-Абідзін і гарады Тайбат-эль-Імам, Камхану і Хітаб[40]. ПКС РФ атакавалі занятыя паўстанцамі гарады ў правінцыях Ідліб і Хама[41]. Да поўдня паўстанцы захапілі гарады Ас-Сафіра, Ханасір і авіябазу Кувейрыс, у той час у раёне Шэйх-Наджар у Алепа адбываліся сутыкненні паміж SNA і SDF. Войскі ХТШ захапілі цеплавую электрастанцыю, каледж палявой артылерыі і ваенную акадэмію ў горадзе Алепа і яго ваколіцах[42].

Увечары 1 снежня Сірыйская нацыянальная армія пачала наступленне на горад Тэль-Рыфаат, які ўтрымліваўся СДС, захапіўшы яго разам з некалькімі найбліжэйшымі вёскамі. Пакінутыя пад кантролем СДС гарады ў рэгіёне былі абложаны[43].

2 снежня СДС пачалі аперацыю па вывадзе мірных грамадзян з кварталаў Бустан-эль-Баша і Шэйх-Максуд на поўначы Алепа[44]. ПКС РФ нанеслі ўдар па кантраляваных апазіцыяй раёнах[45]. Баевікі сірыйскай апазіцыі нанеслі ўдар беспілотнікам па пазіцыям САА ля гары Зайн аль-Абідзін, на поўнач ад Хамы, удар прывёў да шматлікіх ахвяр і раненняў вайскоўцаў[46]. Да поўдня сутыкненні паміж апазіцыяй і праўрадавымі сіламі ўзмацніліся ў правінцыі Хама, асабліва ў раёне гарадоў Карназ і Суран. Ва ўсходняй частцы правінцыі Хама апазіцыйныя сілы прасунуліся наперад і захапілі горад Каср-Абу-Самра[47]. Да вечара апазіцыя ўзяла пад кантроль вёскі Аль-Джубайн, Тэль-Малах, Джаламах, Аль-Джубайн, Брэйдэй, Карназ і Аль-Каркат у ваколіцах Хамы, у самім горадзе працягваліся жорсткія баі з урадавымі войскамі[48].

3 снежня ў правінцыі Хама сілы сірыйскай апазіцыі працягвалі наступленне[49]. Расія прыступіла да вываду караблёў з ваенна-марской базы ў сірыйскім Тартусе на фоне прасоўвання баевікоў[50][51]. Ва ўсходняй частцы Алепа ў горадзе Ханасір адбыліся жорсткія сутыкненні паміж паўстанцамі і праўрадавымі сіламі[52]. Да вечара ўзмацніліся баі ўрадавых войскаў і паўстанцаў, якія ўзялі каля 10 гарадоў і вёсак пад свой кантроль у правінцыі Хама[53].

4 снежня ўрадавыя войскі пачалі контратаку на паўночнай ускраіне Хамы і адбілі вёскі Кофра і Маар-Шухур[54]. У заходняй частцы Хамы апазіцыйныя групоўкі пачалі наступленне на раўніне Габ. Да вечара сілы апазіцыі перакрылі дарогі, якія злучаюць Хаму з Ракай і Алепа, і ўзялі пад кантроль вёскі Шэйх-Хілал, Аль-Саан і Сарудж на ўсходзе Хамы[55].

5 снежня антыўрадавыя сілы ўвайшлі ў Хаму, пасля чаго падраздзяленні сірыйскай арміі пакінулі горад[56][57]. Адразу ж пасля заняцця горада, войскі апазіцыі накіраваліся на поўдзень у напрамку найбуйнейшага і стратэгічна важнага горада Хомс[58]. Урадавыя войскі працягвалі адступаць на поўдзень, пакінуўшы гарады Саламія і Талбісех. Сілы апазіцыі дасягнулі іх да вечара і, дамовіўшыся з гарадскімі старэйшынамі і рэлігійным ісмаіліцкім саветам, увайшлі ў Саламію без бою[59]. ПКС РФ у спробах запаволіць баевікоў, узарвалі галоўны мост, які злучае Хаму і Хомс[60].

6 снежня паўстанцы ўзялі пад кантроль Аль-Растан і Талбісу і падышлі да ўскраін Хомса. У паўднёвай частцы правінцыі Хама паўстанцы захапілі гарады Таксіс і Джумаклію, урадавыя сілы адступілі з гарадоў Аль-Заафаранія, Аль-Маджал, Дэйр-Фул, Асіла, Фарханія, Аль-Вазія Аль-Гасібія, Аль-Макрамія і Із ад-Дзін[61]. Таксама ўрадавыя войскі адступалі з Дэйр-эз-Зора ў напрамку Дамаска[62].

7 снежня ў прыгарадзе Хомса актывізаваліся баі паміж войскамі апазіцыі і пакінутымі ў гарады ўрадавымі сіламі[63][64]. 8 снежня апазіцыянеры на поўдні ўзялі Дамаск[65][66].

Страты

[правіць | правіць зыходнік]

Сірыйскі цэнтр маніторынгу за выкананнем правоў чалавека паведаміў, што быў забіты 302 члена групоўкі «Хаят Тахрыр аш-Шам», а таксама 59 паўстанцаў з саюзных ім груповак. Страты ўрадавых сіл склалі 242 чалавекі[22][23][67][68][69][70][71][72][73].

Іранскія дзяржаўныя СМІ паведамілі, што брыгадны генерал Корпуса вартавых ісламскай рэвалюцыі Кіюмарс Пурхашэмі, які служыў старэйшым ваенным саветнікам у Сірыі, быў забіты паўстанцамі ў Алепа[8].

Крыніцы

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Сирийская армия заявила о капитуляции и падении режима Асада (руск.). radio1.ru (8 снежня 2024). Праверана 8 снежня 2024.
  2. ↑ Iran is sending regional fighters to Syria. Can they save Assad again?//«The Washington Post», December 4, 2024
  3. ↑ Iraqi fighters head to Syria to battle rebels but Lebanon's Hezbollah stays out, sources say//«Reuters», December 3, 2024
  4. ↑ Ukrainian Trained, Turkish Sponsored Syrian Rebels Lead Assault on Aleppo//«Kyiv Post», December 1, 2024
  5. ↑ جلهم من الأطفال.. استشهاد وإصابة 16 مواطنا بقصف لقوات النظام على مدنية أريحا | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (26 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  6. ↑ а б в Edwards, Eyad Kourdi, Christian. Syrian rebels launch major attack on regime forces in Aleppo province (англ.). CNN (27 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  7. ↑ Сирийская нацармия начала операцию против террористов РКК/YPG. www.aa.com.tr. Праверана 2 снежня 2024.
  8. ↑ а б в Salem, Mostafa. Syria’s rebels exploit weaknesses in Iran’s proxies to launch surprise offensive (англ.). CNN (28 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  9. ↑ Удары Израиля разбудили сирийских боевиков (руск.). Коммерсантъ (28 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  10. ↑ Syria’s Bashar al-Assad is in mortal danger , The Economist, Dec 4th 2024
  11. ↑ المعارضة السورية تطلق عملية "ردع العدوان" شمالي البلاد (ар.). الجزيرة نت. Праверана 28 лістапада 2024.
  12. ↑ Новости мира: боевики начали масштабное наступление в Сирии (руск.). m24.ru. Праверана 28 лістапада 2024.
  13. ↑ بعد أسابيع من نشر المرصد السوري للاستعدادات.. “الهيئة” تهاجم ريف حلب في عملية “رد العدوان” | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (27 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  14. ↑ بالتوازي مع استمرار عملية “ردع العدوان”: أكثر من 30 غارة جوية ومقتل نحو 100 عنصر من قوات النظام والهيئة والفصائل في ريف حلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (27 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  15. ↑ "Syrian Rebel Groups Launch Largest Offensive in Years".
  16. ↑ Russian elite forces suffer losses in Syrian rebel attack (англ.). defence-blog.com (27 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  17. ↑ Про-турецкая армия наступает. Российский спецназ и армия Асада терпят потери. haqqin.az. Праверана 28 лістапада 2024.
  18. ↑ Syrian rebels launch major offensive (англ.). defence-blog.com (27 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  19. ↑ Staff, The Media Line. Opposition Forces Capture Key Villages Near Aleppo, Assad’s Army Retaliates (англ.). The Media Line (27 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  20. ↑ Suleiman Al-Khalidi. Syrian rebels launch attack against army in Aleppo province (англ.). Reuters. Reuters (28 лістапада 2024).
  21. ↑ Reuters. Syrian rebels launch attack against army in Aleppo province (англ.). www.timesofisrael.com. Праверана 28 лістапада 2024.
  22. ↑ а б Dozens killed as armed groups attack Syrian military in northern Aleppo (англ.). Al Jazeera. Праверана 28 лістапада 2024.
  23. ↑ а б “الهيئة” تقطع طريق “m5”.. وحصيلة القتلى في عملية “ردع العدوان” ترتفع إلى 182 عنصر | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (28 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  24. ↑ Под Алеппо уничтожили террористов, переодетых в форму сирийской армии (руск.). РИА Новости. МИА «Россия сегодня» (28 лістапада 2024).
  25. ↑ Al Mayadeen: сирийские войска перешли в контрнаступление под Алеппо (руск.). TACC. Праверана 29 лістапада 2024.
  26. ↑ BFM.ru. Al Mayadeen: сирийская армия перешла в контрнаступление под Алеппо (руск.). BFM.ru - деловой портал. Праверана 29 лістапада 2024.
  27. ↑ Лепехина, Евгения. СМИ сообщили о наступлении сирийской армии в Алеппо (руск.). Главные новости в России и мире - RTVI (29 лістапада 2024). Праверана 29 лістапада 2024.
  28. ↑ Syrian army sends military reinforcements to Daraa. Iraqi News Agency. Праверана 1 снежня 2024.
  29. ↑ Houran Free Gathering: Most of the Air Force Intelligence checkpoint personnel stationed on the bridge of the town of Khirbet Ghazala, east of Daraa, were killed after an attack carried out by local groups Daraa Governorate (англ.). Map of Syrian Civil War - Syria news and incidents today - syria.liveuamap.com. Праверана 1 снежня 2024.
  30. ↑ В пригородах Алеппо идут столкновения между силами и противниками режима Асада. www.aa.com.tr. Праверана 29 лістапада 2024.
  31. ↑ Сирийские ВВС ударили по боевикам в Алеппо. lenta.ru. Праверана 29 лістапада 2024.
  32. ↑ Сирийские боевики впервые за восемь лет дошли до Алеппо в ходе наступления (руск.). ФОНТАНКА.ру (29 лістапада 2024). Праверана 29 лістапада 2024.
  33. ↑ Abekah-Mensah, Eyad Kourdi, Mostafa Salem, Allegra Goodwin, Christian Edwards, Annoa. Syrian rebels enter Aleppo for first time in eight years during shock offensive (англ.). CNN (29 лістапада 2024). Праверана 29 лістапада 2024.
  34. ↑ Armed groups opposed to Assad's regime in Syria enter Aleppo city center. Anadolu. Праверана 29 лістапада 2024.
  35. ↑ Сирийские боевики достигли центра Алеппо. По данным Reuters, правительственные силы закрыли аэропорт и дороги в город (руск.). Meduza (30 ноября 2024). Праверана 30 лістапада 2024.
  36. ↑ في اليوم الرابع لعملية “ردع العدوان”: قوات النظام تنهار وتتمركز في 3 مدن جنوب إدلب ومراكز في مناطق شرق وجنوب مدينة حلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (30 лістапада 2024). Праверана 30 лістапада 2024.
  37. ↑ بعد انسحاب الميليشيات الإيرانية وقوات النظام.. القوات الكردية تنتشر في مطار حلب الدولي ونبل والزهراء وتسيطر على الحواجز | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (30 лістапада 2024). Праверана 30 лістапада 2024.
  38. ↑ “Peace Spring” area | SDF infiltrate military positions of Ankara-backed factions in western countryside of Tel Abyad - The Syrian Observatory For Human Rights(нявызн.) (27 лістапада 2024). Праверана 30 лістапада 2024.
  39. ↑ وسط انسحاب لقوات النظام من مدينة حماة ومطارها العسكري.. “الهيئة” تواصل التقدم في ريفها وتسيطر على مدن وبلدات جديدة | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (30 лістапада 2024). Праверана 30 лістапада 2024.
  40. ↑ "«Силы режима передислоцируются и устанавливают плотный кордон вокруг города Хама»" [(на арабском)].{{cite news}}: Папярэджанні CS1: невядомая мова (спасылка)
  41. ↑ ""Russian warplanes launch airstrikes on cities and towns in the Hama and Idlib countrysides" (in Arabic). SOHR".
  42. ↑ السوري, المرصد. “الهيئة” و”الجيش الوطني” يسيطران على بلدتي خناصر والسفيرة ومطار كويرس بريف حلب ومواقع عسكرية على أطراف حلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (1 снежня 2024). Праверана 1 снежня 2024.
  43. ↑ user32. حصار أكثر من 200 ألف سوري في عملية “فجر الحرية”.. انقطاع الاتصالات في ريف حلب الشمالي ومخاوف من ارتكاب مذابح بحق المواطنين الكرد | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (1 снежня 2024). Праверана 2 снежня 2024.
  44. ↑ Sky: мирных жителей выводят из курдских кварталов на севере Алеппо (руск.). TACC. Праверана 2 снежня 2024.
  45. ↑ السوري, المرصد. الطيران الحربي الروسي والسوري يشن غارات جوية مكثفة على مدينة حلب وريفي حماة وإدلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (2 снежня 2024). Праверана 2 снежня 2024.
  46. ↑ السوري, المرصد. هيئة تحرير الشام والفصائل تستهدفان تجمعاً لقيادات عسكرية من قوات النظام شمال مدينة حماة | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (2 снежня 2024). Праверана 2 снежня 2024.
  47. ↑ "Ожесточённые бои в северной и восточной частях Хамы, сопровождающиеся авиаударами и интенсивными артиллерийскими обстрелами»".
  48. ↑ "«После достижения прогресса в восточной части Хамы силы «Сдерживания агрессии» контролируют город и 5 деревень в северной части Хамы и пытаются взять под контроль стратегически важный Калаат-эль-Мадик»".
  49. ↑ السوري, المرصد. بعد الاشتباكات الأعنف والقصف الجوي المكثف.. هيئة تحرير الشام والفصائل تسيطر على مزيد من المدن والبلدات في ريف حماة | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (3 снежня 2024). Праверана 3 снежня 2024.
  50. ↑ Россия начала эвакуировать военный флот из Сирии после наступления повстанцев (руск.). Ақ Жайық. Праверана 3 снежня 2024.
  51. ↑ Россия эвакуирует военный флот из Сирии. haqqin.az. Праверана 3 снежня 2024.
  52. ↑ السوري, المرصد. اشتداد المعارك بين الفصائل الموالية لتركيا وقوات النظام في بلدة خناصر شرق حلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (3 снежня 2024). Праверана 3 снежня 2024.
  53. ↑ user32. مع استمرار الاشتباكات العنيفة منذ أكثر من 24 ساعة في ريف حماة.. هيئة تحرير الشام على أبواب مدينة حماة وتحاول التوسع لقطع طريقين رئيسيين مع حماة وإطباق الحصار على المدينة | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (3 снежня 2024). Праверана 3 снежня 2024.
  54. ↑ السوري, المرصد. في هجوم معاكس.. قوات النظام تتصدى لـ”الهيئة” وفصائل “ردع العدوان” وتؤمن مدينة حماة بدعم جوي وبري | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (4 снежня 2024). Праверана 4 снежня 2024.
  55. ↑ user32. “العصائب الحمراء” تطوق مدينة حماة.. “الهيئة” تقطع طريق حماة-الرقة وحماة-حلب وتُمهد بالقصف البري على جبل استراتيجي قرب مدينة حماة | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (4 снежня 2024). Праверана 4 снежня 2024.
  56. ↑ Сирийские повстанцы вошли в Хаму, четвертый по величине город страны. The Insider. Праверана 5 снежня 2024.
  57. ↑ Боевики проникли в кварталы Хамы в Сирии (руск.). ВЗГЛЯД.РУ. Праверана 5 снежня 2024.
  58. ↑ user32. بعد انهيار قوات النظام في مدينة حماة.. انسحاب قوات النظام والدفاع الوطني من مدينتي السلمية وتلبيسة باتجاه مدينة حمص | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (5 снежня 2024). Праверана 5 снежня 2024.
  59. ↑ user32. انهيار كبير لقوات النظام.. “الهيئة” تسيطر على المواقع الاستراتيجية قرب مدينة حماة وتدخل مدينة السلمية دون قتال | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (5 снежня 2024). Праверана 5 снежня 2024.
  60. ↑ user32. قوات النظام تعزل مدينة حمص عن الريف الشمالي.. وطائرات حربية تستهدف أطراف مدينة الرستن قرب جسر رئيسي على طريق حمص-حماة | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (5 снежня 2024). Праверана 5 снежня 2024.
  61. ↑ السوري, المرصد. رغم محاولات الطيران الحربي منع التقدم.. هيئة تحرير الشام والفصائل تسيطر على مدينتي تلبيسة والرستن شمال حمص وسط غياب لقوات النظام | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (6 снежня 2024). Праверана 6 снежня 2024.
  62. ↑ السوري, المرصد. باتجاه العاصمة دمشق.. قوات النظام تنسحب من عدة نقاط في دير الزور والميادين والبوكمال | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (6 снежня 2024). Праверана 6 снежня 2024.
  63. ↑ СМИ сообщили о боях в пригородах сирийского Хомса (руск.). Forbes.ru (7 снежня 2024). Праверана 7 снежня 2024.
  64. ↑ Sham FM: в окрестностях Хомса возобновились столкновения армии с боевиками (руск.). TACC. Праверана 7 снежня 2024.
  65. ↑ Al Hadath: сирийские боевики взяли под контроль Дамаск (руск.). TACC. Праверана 8 снежня 2024.
  66. ↑ Сирия последние новости (руск.). Газета.Ru (8 снежня 2024). Праверана 8 снежня 2024.
  67. ↑ تشكيلات قوات النظام المقاتلة تدفع بتعزيزات عسكرية لصد الهجوم على حلب.. وحصيلة القتلى في عملية “ردع العدوان” ترتفع إلى 186 عنصر | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (28 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  68. ↑ تشكيلات قوات النظام المقاتلة تدفع بتعزيزات عسكرية لصد الهجوم على حلب.. وحصيلة القتلى في عملية “ردع العدوان” ترتفع إلى 186 عنصر | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (28 лістапада 2024). Праверана 28 лістапада 2024.
  69. ↑ وسط عجز قوات النظام عن إيقاف هجوم “الهيئة” والفصائل.. الاشتباكات تصل إلى تخوم مدينة حلب | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (29 лістапада 2024). Праверана 29 лістапада 2024.
  70. ↑ السوري, المرصد. ارتفاع حصيلة القتلى والشهداء من المدنيين والعسكريين إلى 446 خلال 5 أيام من المعارك والقصف ضمن عملية “ردع العدوان” | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (2 снежня 2024). Праверана 2 снежня 2024.
  71. ↑ user32. مع استمرار عملية “ردع العدوان” في اليوم الخامس.. مقتل واستشهاد 514 شخصا بينهم 92 مدني | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (2 снежня 2024). Праверана 2 снежня 2024.
  72. ↑ user32. شهداء وجرحى بقصف للهيئة على مدينة حماة.. ومقتل مالا يقل عن 25 عنصرا من قوات النظام والهيئة في الاشتباكات قرب مدينة حماة | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (3 снежня 2024). Праверана 3 снежня 2024.
  73. ↑ user32. فشل الهجوم على جبل استراتيجي لليوم الثاني على التوالي.. قوات النظام تستميت للحفاظ على مواقعها في محيط مدينة حماة | المرصد السوري لحقوق الإنسان (ар.) (5 снежня 2024). Праверана 5 снежня 2024.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Наступленне_сірыйскай_апазіцыі_(2024)&oldid=4902713"