Перайсці да зместу

Юрый Станкевіч: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
 
(Не паказана 30 прамежкавых версій 17 удзельнікаў)
Радок 1: Радок 1:
{{Значэнні2|тып=прозвішча|Станкевіч}}
{{Пісьменнік
{{Пісьменнік
| Імя = Юры Станкевіч
| Імя = Юрый Станкевіч
| Імя пры нараджэнні = Георгій Харытановіч
| Арыгінал імя =
| Жанчына =
| Партрэт =
| Памер =
| Апісанне =
| Імя пры нараджэнні = Георгій Харытановіч
| Псеўданімы = Юрый Станкевіч
| Псеўданімы = Юрый Станкевіч
| Гады актыўнасці = [[1988]] — [[2021]]
| Нарадзіўся = [[1949]], [[Барысаў]]
| Памёр =
| Грамадзянства = {{Сцяг Беларусі}} [[Беларусь]]
| Род дзейнасці = [[проза|празаік]], [[драматург]], сцэнарыст.
| Гады актыўнасці = [[1988]]—дагэтуль
| Напрамак =
| Жанр =
| Дэбют =
| Значныя творы =
| Прэміі =
| Подпіс =
| Апісанне подпісу =
| Палічка = http://knihi.com/Jury_Stankievic/
| Сайт = http://www.stankevichjury.narod.ru
}}
}}
'''Юрый Станкевіч''' (сапраўднае імя '''Георгій Васільевіч Харытановіч'''<ref>{{Спасылка | аўтар = Сяргей Макарэвіч| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = 3 лiпеня 2011| url = http://nn.by/index.php?c=ar&i=56693| загаловак = Культавы ультраправы аўтар з Барысава Юрый Станкевіч| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Наша Ніва]]| дата = 3 лiпеня 2011| мова = | каментар = }}</ref>; [[1949]], [[Барысаў]]) [[беларус]]кі [[проза|празаік]], [[драматург]], сцэнарыст.
'''Юрый Станкевіч''' або '''Юры Станкевіч''', сапраўднае '''Георгій Васільевіч Харытановіч'''<ref>{{Спасылка| аўтар = Сяргей Макарэвіч| год = 3 ліпеня 2011| url = http://nn.by/index.php?c=ar&i=56693| загаловак = Культавы ўльтраправы аўтар з Барысава Юрый Станкевіч| выдавецтва = [[Наша ніва (1991)|Наша Ніва]]| дата = 3 ліпеня 2011}}{{Недаступная спасылка}}</ref> (нар. {{ДН|21|01|1945}} <ref>{{cite web |url= http://nn.by/?c=ar&i=142710&lang=ru|title= Писатель Юрий Станкевич отмечает 70-летие|publisher= Наша Ніва|access-date=10.09.2016 |lang=ru}}</ref>, {{МН|Барысаў||}} — [[22 кастрычніка]] [[2021]]) беларускі [[празаік]], [[драматург]], [[сцэнарыст]].


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў [[Барысаў|Барысаве]]. Бацька пісьменніка ў 1946 годзе быў рэпрэсаваны па 58-м артыкуле ў Карагандзінскі выпраўленча-працоўны лагер. Рана пакінуў школу і пачаў працаваць. Скончыў факультэт журналістыкі [[Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт|Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта]], пасля заканчэння якога працаваў у барысаўскай аб’яднанай газеце. Неўзабаве пераехаў у [[Мінск]]. Быў літсупрацоўнікам, загадчыкам аддзелу часопіса «Маладосць», загадчыкам аддзелу часопіса «[[Крыніца (часопіс)|Крыніца]]». З [[1990]] годусябра [[Саюз беларускіх пісьменнікаў|Саюзу беларускіх пісьменнікаў]].
Нарадзіўся ў [[Барысаў|Барысаве]]. Бацька пісьменніка ў 1946 годзе быў рэпрэсаваны па 58-м артыкуле ў Карагандзінскі папраўча-працоўны лагер. Юрый рана кінуў школу і пачаў працаваць. Скончыў факультэт журналістыкі [[Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт|Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта]], працаваў у барысаўскай аб’яднанай газеце. Неўзабаве пераехаў у [[Мінск]]. Быў літсупрацоўнікам, загадчыкам аддзела часопіса «Маладосць», загадчыкам аддзела часопіса «[[Крыніца (часопіс)|Крыніца]]». З 1990 года член [[Саюз беларускіх пісьменнікаў|Саюза беларускіх пісьменнікаў]].


Увайшоў у літаратуру ў [[1988]] годзе. Напісаў некалькі раманаў, шмат аповесцяў і апавяданняў, а таксама каля дзесятка п’ес і кінасцэнарыяў.
Пачаў літаратурную дзейнасць у 1988 годзе. Напісаў некалькі раманаў, шмат аповесцей і апавяданняў, а таксама каля дзясятка п’ес і кінасцэнарыяў.

Памёр 22 кастрычніка 2021 года ў сябе дома. Як паведаміў Леанід Галубовіч, пісьменнік заразіўся [[COVID-19]], яго разам з жонкай забірала хуткая ў бальніцу, але ён адмовіўся ехаць у шпіталь<ref>[https://www.facebook.com/liavongal/posts/1836210319893552 Памёр Юрый Станкевіч]</ref>.


== Творчасць ==
== Творчасць ==
Найважнейшымі кнігамі з’яўляюцца «Любіць ноч права пацукоў» (1998), «Апладненне ёлупа» (2005), «Мільярд удараў» (2008), «[[П'яўка (раман)|П'яўка]]» (2010). Ягоныя творы перакладзеныя на розныя мовы свету.
Важнейшымі кнігамі Ю. Станкевіча з’яўляюцца «Любіць ноч — права пацукоў» (2000), «Апладненне ёлупа» (2005), «Мільярд удараў» (2008), «[[П'яўка, раман|П’яўка]]» (2010). Творы перакладзены на некалькі моў.


У большасці сваіх твораў малюе апакаліптычную карціну рэчаіснасці, што чакае чалавецтва ў недалёкай будучыні<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = 25 жніўня 2008| url = http://ales-insight.blogspot.com/2010/12/blog-post_21.html| загаловак = Юрый Станкевіч: "Літаратура павінна зазірнуць у космас"| фармат = | назва праекту = | выдавец = Неаполіс| дата = 7 сакавіка 2011 | мова = | камэнтар = }}</ref>. У сваёй творчасці таксама закранае нацыянальную тэматыку. Літаратурны крытык Ірына Шаўлякова адзначае, што:
У большасці сваіх твораў выяўляе апакаліптычную карціну рэчаіснасці, што чакае чалавецтва ў недалёкай будучыні<ref>{{Спасылка | год = 25 жніўня 2008| url = http://ales-insight.blogspot.com/2010/12/blog-post_21.html| загаловак = Юрый Станкевіч: "Літаратура павінна зазірнуць у космас"| выдавецтва = Неаполіс| дата = 7 сакавіка 2011 }}</ref>. У сваёй творчасці таксама закранае нацыянальную тэматыку. Літаратурны крытык Ірына Шаўлякова адзначае:
<blockquote>
<blockquote>
Трагічнае светаадчуванне, уласцівае мастацтву [[fin de siecle]], для беларускага літаратара ўзмацняецца стратаю нацыянальнай самасці. Сітуацыя «нацыянальнага чакання» (зьнікнеьня, заняпаду, распаду і г.д.), якая абмяркоўваецца ўжо бяз колішняга імпэту, у значнай ступені спрыяе пашырэньню амаль [[Франц Кафка|кафкіянскай]] мадэлі мастацкага асэнсавання рэчаіснасці. Найбольш поўнае і паслядоўнае ўвасабленне гэтая мадэль набывае ў творчасці Юрыя Станкевіча.
Трагічнае светаадчуванне, уласцівае мастацтву [[fin de siècle]], для беларускага літаратара ўзмацняецца стратаю нацыянальнай самасці. Сітуацыя «нацыянальнага чакання» (знікнення, заняпаду, распаду і г.д.), якая абмяркоўваецца ўжо бяз колішняга імпэту, у значнай ступені спрыяе пашырэнню амаль [[Франц Кафка|кафкіянскай]] мадэлі мастацкага асэнсавання рэчаіснасці. Найбольш поўнае і паслядоўнае ўвасабленне гэтая мадэль набывае ў творчасці Юрыя Станкевіча.
</blockquote>
</blockquote>

Паводле сюжэту рамана «Любіць ноч — права пацукоў» у правінцыйным мястэчку Янаўску, заселеным пераважна расійскамоўнымі вайскоўцамі і ваеннымі пенсіянерамі, раптоўна з’яўляюцца ўцекачы з Усходу. Яны селяцца на ўскрайку, наладжваюць гандаль наркотыкамі і гвалцяць мясцовых дзяўчат. Напужаныя жыхары мястэчка баяцца ўмешвацца. І толькі настаўніца Люба, побач з хатай якой размясціліся бежанцы, спрабуе неяк абараніць сябе і свайго маленькага сына, які нарадзіўся з [[хвароба Даўна|хваробай Даўна]].


== Прызнанне ==
== Прызнанне ==
Быў двойчы намінаваы на літаратурную прэмію «[[Гліняны Вялес]]» за раман «Мільярд удараў»<ref>{{Спасылка | аўтар = Валянціна Аксак| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = 16 сьнежня 2008| url = http://news.tut.by/culture/124310.html| загаловак = Названая пяцёрка намінантаў на літпрэмію “Гліняны Вялес”| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[TUT.BY]]| дата = 8 сакавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref> ([[2008]]) і раман «[[П'яўка (раман)|П'яўка]]»<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = 01 сакавіка 2011| url = http://prajdzisvet.org/events/549-laureat-hlinianaha-vialiesa-za-2010-hod-uladzimir-niakliajeu.html| загаловак = Лаўрэат “Глінянага Вялеса” за 2010 год – Уладзімір Някляеў| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[ПрайдзіСвет]]| дата = 8 сакавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref> ([[2010]]).
Двойчы намінаваны на літаратурную прэмію «[[Гліняны Вялес]]» за раман «Мільярд удараў»<ref>{{Спасылка| аўтар = Валянціна Аксак| год = 16 снежня 2008| url = http://news.tut.by/culture/124310.html| загаловак = Названая пяцёрка намінантаў на літпрэмію “Гліняны Вялес”| выдавецтва = [[TUT.BY]]| дата = 8 сакавіка 2011| title = Архіўная копія| access-date = 12 лютага 2013| archive-url = https://web.archive.org/web/20160305015554/http://news.tut.by/culture/124310.html| archive-date = 5 сакавіка 2016| url-status = dead}}</ref> (2008) і раман «[[П'яўка, раман|П’яўка]]»<ref>{{Спасылка | год = 01 сакавіка 2011| url = http://prajdzisvet.org/events/549-laureat-hlinianaha-vialiesa-za-2010-hod-uladzimir-niakliajeu.html| загаловак = Лаўрэат “Глінянага Вялеса” за 2010 год – Уладзімір Някляеў| выдавецтва = [[ПрайдзіСвет]]| дата = 8 сакавіка 2011 }}</ref> (2010).


У 2013 годзе раман «Шал» увайшоў у шорт-ліст [[Літаратурная прэмія імя Ежы Гедройца|прэміі імя Гедройца]].
У 2013 годзе раман «Шал» увайшоў у шорт-ліст [[Літаратурная прэмія імя Ежы Гедройца|прэміі імя Гедройца]].

Пасмяротна ўзнагароджаны прэміяй «Гліняны Вялес»-2023 за агульны ўклад у літаратуру<ref>[https://racyja.com/by/kultura/novy-lauret-hlinjanaha-vjalesa-jury-stankevic/ Новы лаўрэат «Глінянага Вялеса» — Юры Станкевіч]. 6.4.2024</ref>.

== Выбраная бібліяграфія ==
* Любіць ноч — права пацукоў: Раман, аповесці, апавяданні. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2000. ISBN 985-02-0342-0

== Зноскі ==
{{крыніцы}}


== Крыніцы ==
== Крыніцы ==
* {{артыкул|аўтар=Сяргей Грышкевіч.|загаловак=Несуцяшальны дыягназ, альбо У пошуках страчанай радзімы. Штрыхі да партрэту Юры Станкевіча|спасылка=http://www.dziejaslou.by/inter/dzeja/dzeja.nsf/htmlpage/hrysh28?OpenDocument|выданне=[[Дзеяслоў]]|месца=Мінск|год=2007|нумар=28|archive-url=https://web.archive.org/web/20130619065838/http://www.dziejaslou.by/inter/dzeja/dzeja.nsf/htmlpage/hrysh28?OpenDocument|archive-date=19 чэрвеня 2013}}
{{Зноскі}}
* {{артыкул|загаловак=«Мільярд удараў». Размова пра кнігу Юрыя Станкевіча|спасылка=http://www.dziejaslou.by/inter/dzeja/dzeja.nsf/htmlpage/blic36?OpenDocument|выданне=[[Дзеяслоў]]|месца=Мінск|год=2008|нумар=36|archive-url=https://web.archive.org/web/20130620090220/http://www.dziejaslou.by/inter/dzeja/dzeja.nsf/htmlpage/blic36?OpenDocument|archive-date=20 чэрвеня 2013}}

== Спасылкі ==
* [http://www.stankevichjury.narod.ru/tvor.html Афіцыйны сайт пісьменніка] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20110509190222/http://www.stankevichjury.narod.ru/tvor.html |date=9 мая 2011 }}
* [http://knihi.com/Jury_Stankievic/ Юрый Станкевіч] на [[Беларуская Палічка|Беларускай Палічцы]]


{{Прэмія Гліняны Вялес}}
== Далейшае чытанне ==
* {{артыкул|аўтар=Сяргей Грышкевіч.|загаловак=Несуцяшальны дыягназ, альбо У пошуках страчанай радзімы. Штрыхі да партрэту Юры Станкевіча|арыгінал=|спасылка=http://www.dziejaslou.by/inter/dzeja/dzeja.nsf/htmlpage/hrysh28?OpenDocument|аўтар выдання=|выданне=[[Дзеяслоў]]|тып=|месца=Мінск|выдавецтва=|год=2007|выпуск=|том=|нумар=28|старонкі=|isbn=}}
* {{артыкул|аўтар=|загаловак=«Мільярд удараў». Размова пра кнігу Юрыя Станкевіча|арыгінал=|спасылка=http://www.dziejaslou.by/inter/dzeja/dzeja.nsf/htmlpage/blic36?OpenDocument|аўтар выдання=|выданне=[[Дзеяслоў]]|тып=|месца=Мінск|выдавецтва=|год=2008|выпуск=|том=|нумар=36|старонкі=|isbn=}}


{{Бібліяінфармацыя}}
== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.stankevichjury.narod.ru/tvor.html Афіцыйны сайт пісьменьніка]
* [http://knihi.com/Jury_Stankievic/ Юры Станкевіч] на [[Беларуская Палічка|Беларускай Палічцы]]


{{DEFAULTSORT:Станкевіч Юрый}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1949 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Барысаве]]
[[Катэгорыя:Члены Саюза беларускіх пісьменнікаў]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Сцэнарысты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Сцэнарысты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Драматургі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Драматургі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі БДУ]]
[[Катэгорыя:Памерлі ад каранавіруснай інфекцыі COVID-19]]

Актуальная версія на 22:10, 30 ліпеня 2024

Юрый Станкевіч
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні Георгій Харытановіч
Псеўданімы Юрый Станкевіч
Дата нараджэння 21 студзеня 1949(1949-01-21)
Месца нараджэння
Дата смерці 22 кастрычніка 2021(2021-10-22) (72 гады)
Грамадзянства
Альма-матар
Месца працы
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці драматург, пісьменнік, сцэнарыст
Гады творчасці 19882021
Мова твораў беларуская
Грамадская дзейнасць
Член у
Прэміі

Юрый Станкевіч або Юры Станкевіч, сапраўднае Георгій Васільевіч Харытановіч[1] (нар. 21 студзеня 1945 [2], Барысаў — 22 кастрычніка 2021) — беларускі празаік, драматург, сцэнарыст.

Нарадзіўся ў Барысаве. Бацька пісьменніка ў 1946 годзе быў рэпрэсаваны па 58-м артыкуле ў Карагандзінскі папраўча-працоўны лагер. Юрый рана кінуў школу і пачаў працаваць. Скончыў факультэт журналістыкі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, працаваў у барысаўскай аб’яднанай газеце. Неўзабаве пераехаў у Мінск. Быў літсупрацоўнікам, загадчыкам аддзела часопіса «Маладосць», загадчыкам аддзела часопіса «Крыніца». З 1990 года — член Саюза беларускіх пісьменнікаў.

Пачаў літаратурную дзейнасць у 1988 годзе. Напісаў некалькі раманаў, шмат аповесцей і апавяданняў, а таксама каля дзясятка п’ес і кінасцэнарыяў.

Памёр 22 кастрычніка 2021 года ў сябе дома. Як паведаміў Леанід Галубовіч, пісьменнік заразіўся COVID-19, яго разам з жонкай забірала хуткая ў бальніцу, але ён адмовіўся ехаць у шпіталь[3].

Важнейшымі кнігамі Ю. Станкевіча з’яўляюцца «Любіць ноч — права пацукоў» (2000), «Апладненне ёлупа» (2005), «Мільярд удараў» (2008), «П’яўка» (2010). Творы перакладзены на некалькі моў.

У большасці сваіх твораў выяўляе апакаліптычную карціну рэчаіснасці, што чакае чалавецтва ў недалёкай будучыні[4]. У сваёй творчасці таксама закранае нацыянальную тэматыку. Літаратурны крытык Ірына Шаўлякова адзначае:

Трагічнае светаадчуванне, уласцівае мастацтву fin de siècle, для беларускага літаратара ўзмацняецца стратаю нацыянальнай самасці. Сітуацыя «нацыянальнага чакання» (знікнення, заняпаду, распаду і г.д.), якая абмяркоўваецца ўжо бяз колішняга імпэту, у значнай ступені спрыяе пашырэнню амаль кафкіянскай мадэлі мастацкага асэнсавання рэчаіснасці. Найбольш поўнае і паслядоўнае ўвасабленне гэтая мадэль набывае ў творчасці Юрыя Станкевіча.

Паводле сюжэту рамана «Любіць ноч — права пацукоў» у правінцыйным мястэчку Янаўску, заселеным пераважна расійскамоўнымі вайскоўцамі і ваеннымі пенсіянерамі, раптоўна з’яўляюцца ўцекачы з Усходу. Яны селяцца на ўскрайку, наладжваюць гандаль наркотыкамі і гвалцяць мясцовых дзяўчат. Напужаныя жыхары мястэчка баяцца ўмешвацца. І толькі настаўніца Люба, побач з хатай якой размясціліся бежанцы, спрабуе неяк абараніць сябе і свайго маленькага сына, які нарадзіўся з хваробай Даўна.

Двойчы намінаваны на літаратурную прэмію «Гліняны Вялес» за раман «Мільярд удараў»[5] (2008) і раман «П’яўка»[6] (2010).

У 2013 годзе раман «Шал» увайшоў у шорт-ліст прэміі імя Гедройца.

Пасмяротна ўзнагароджаны прэміяй «Гліняны Вялес»-2023 за агульны ўклад у літаратуру[7].

Выбраная бібліяграфія

[правіць | правіць зыходнік]
  • Любіць ноч — права пацукоў: Раман, аповесці, апавяданні. — Мн.: Мастацкая літаратура, 2000. ISBN 985-02-0342-0
  1. Сяргей Макарэвіч. Культавы ўльтраправы аўтар з Барысава Юрый Станкевіч. Наша Ніва (3 ліпеня 2011).(недаступная спасылка)
  2. Писатель Юрий Станкевич отмечает 70-летие (руск.). Наша Ніва. Праверана 10.09.2016.
  3. Памёр Юрый Станкевіч
  4. Юрый Станкевіч: "Літаратура павінна зазірнуць у космас". Неаполіс (7 сакавіка 2011).
  5. Валянціна Аксак. Названая пяцёрка намінантаў на літпрэмію “Гліняны Вялес”(недаступная спасылка). TUT.BY (8 сакавіка 2011). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016. Праверана 12 лютага 2013.
  6. Лаўрэат “Глінянага Вялеса” за 2010 год – Уладзімір Някляеў. ПрайдзіСвет (8 сакавіка 2011).
  7. Новы лаўрэат «Глінянага Вялеса» — Юры Станкевіч. 6.4.2024