Прагляд зыходнага тэксту старонкі Эрбіль

{{НП
 |статус                  = горад
 |беларуская назва        = Эрбіль
 |арыгінальная назва   =

 |падпарадкаванне              = 
 |краіна                  = Ірак
 |герб                    = 
 |сцяг                    = 
 |шырыня герба            = 
 |шырыня сцяга            = 
  |lat_dir = |lat_deg = 36|lat_min = 11|lat_sec = 28
  |lon_dir = |lon_deg = 44|lon_min = 0|lon_sec = 34
  |CoordAddon             = 
  |CoordScale             = 
 |памер карты краіны     = 
 |памер карты рэгіёна    = 
 |памер карты раёна     = 
 |від рэгіёна             = 
 |рэгіён                  = 
 |рэгіён у табліцы        = 
 |від раёна              = 
 |раён                   = 
 |раён у табліцы         = 
 |від абшчыны              = 
 |абшчына                  = 
 |абшчына ў табліцы        = 
 |карта краіны            = <!-- альтэрнатыўная, але з такімі ж каардынатамі краёў -->
 |карта рэгіёна           = <!-- альтэрнатыўная, але з такімі ж каардынатамі краёў -->
 |карта раёна            = <!-- альтэрнатыўная, але з такімі ж каардынатамі краёў -->
 |унутраны падзел      = 
 |від главы               = 
 |глава                   = 
 |дата заснавання          = 1975 да н.э.
 |першае згадванне       = 
 |ранейшыя імёны           = 
 |статус з                = 
 |плошча                 = 
 |від вышыні              = 
 |вышыня цэнтра НП        = 
 |клімат                  = 
 |афіцыйная мова        = курдская
 |насельніцтва              = 
 |год перапісу           = 
 |шчыльнасць              = 
 |агламерацыя            = 
 |нацыянальны склад    = курды, асірыйцы
 |канфесійны склад= мусульмане, хрысціяне, язіды
 |этнахаронім            = 
 |часавы пояс            = +3
 |DST                     = 
 |тэлефонны код          = 
 |паштовы індэкс         = 
 |паштовыя індэксы        = 
 |аўтамабільны код       = 
 |від ідэнтыфікатара      = 
 |лічбавы ідэнтыфікатар  = 
 |катэгорыя ў Commons     = Arbil
 |сайт                    = 
 |мова сайта              = 
}}
'''Эрбіль''' ({{lang-ar|اربيل}}, [[курдская мова|па-курдску]]: Hawler) — горад у паўночным [[Ірак]]у, размешчаны на заходнім узгор'і [[Курдскія горы|Курдскіх гор]], паміж рэкамі [[Вялікі Заб|Вялікі]] і [[Малы Заб]], [[сталіца]] іракскай правінцыі [[правінцыя Эрбіль|Эрбіль]] і сталіца [[Курдыстан|Курдскай аўтаномнай акругі]], з насельніцтвам каля 900 тыс. чалавек.

== Гісторыя ==
Эрбіль адзін з самых старых гарадоў на свеце, існуюць звесткі аб тым, што горад мае 8000-гадовую гісторыю. У прадмесцях горада знойдзена нават старажытнае паселішча [[неандэртальцы|неандэртальцаў]]. Самыя старыя дакументальныя звесткі адносяць да старажытнага [[асірыя|асірыйскага]] горада ''Арабіл'' ці ''Арабел'' датуюцца 3 тысячагоддзем да н.э. У асірыйскія часы лічыўся прысвечаным багіні [[Іштар]]. У храме Іштар быў [[аракул]]: жрыцы, у экстатычным стане, давалі прадказанні; як і ва ўсіх храмах гэтай багіні, жрыцы аддаваліся храмавай прастытуцыі. Магчыма з гэтых часоў застаўся курган вышынёй 30 м, які знаходзіцца ў цэнтры сучаснага Эрбіля, на якім знаходзяцца руіны старога турэцкага форту. 

У часы [[Персідская імперыя|персідскага]] валадарства праз горад, вядомы з грэчаскіх крыніц як Арбелы, праходзіла так званая «[[Царская дарога]]», якая злучала цэнтр [[Персідская імперыя|Персідскай дзяржавы]] з [[Эгейскае мора|Эгейскім узбярэжжам]].

На поўнач ад Арбіла знаходзяцца [[Гаўгамелы]], каля якіх [[Аляксандр Македонскі]] ў [[бітва пры Гаўгамелах|бітве]] [[331 да н.э.|331 г. да н.э.]] перамог войска персаў. Пасля паражэння [[Дарый III]] бег праз гэты горад, і саму бітву антычныя гісторыкі завуць Бітвай пры Арбелах.

У III ст. да н.э. — III ст. сталіца невялікага царства Адыябена (або «Арбелітыда»), падуладнага [[Парфія|Парфіі]], затым увайшоў у якасці сталіцы намесніцтва ў склад [[дзяржава Сасанідаў|дзяржавы Сасанідаў]]. Адыябена вядома ў яўрэйскай традыцыі тым, што яе кіраўнікі напачатку н.э. прынялі [[іўдаізм]]; але асноўнай рэлігіяй насельніцтва да канца антычнасці стала [[хрысціянства]].

З [[642]] года Эрбиль, разам з усёй [[Месапатамія|Месапатаміяй]], трапляе пад уладу [[арабы|арабаў]] і пачынае [[іслам]]ізавацца.

У [[1258]] годзе горад пасля гадавой аблогі захапілі манголы і валодалі ім да [[1410]] года (гэта значыць да смерці [[Тамерлан|Цімура]]). Затым ім валодалі недаўгавечныя дзяржавы [[Кара-Каюнлу]] і [[Ак-Каюнлу]] і шах [[Ісмаіл I|Ісмаіл Сефевід]]. У апошняга горад у [[1517]] годзе аднялі туркі, чыя ўлада захоўвалася роўна 400 гадоў. У лістападзе [[1918]] года Эрбіль быў заняты англічанамі, якія зрабілі яго сталіцай асобнага губернатарства. З [[1921]] года ў складзе [[Ірак]]а.

З [[1974]] года Эрбіль — сталіца [[Курдская аўтаномная акруга|Курдскай аўтаномнай акругі]]. З [[2003]] года ўжываецца і курдская назва горада ''Хаўлер'', а арабскія надпісы замяняюцца курдскімі.

== Гарады-пабрацімы ==
* {{Румынія}} [[Брашаў]], [[Румынія]]

== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Arbil|выгляд=міні}}
* {{ВТ-ЭСБЕ|Арбела}}

[[Катэгорыя:Гарады Ірака]]