Прагляд зыходнага тэксту старонкі Славенія

{{Дзяржава
 |Беларуская назва =Рэспубліка Славенія
 |Арыгінальная назва ={{lang-sl|Republika Slovenija}}
 |Родны склон =Славеніі
 |Сцяг =Flag of Slovenia.svg
 |Герб =Coat of Arms of Slovenia.svg
 |Замест герба =
 |Дэвіз =
 |Назва гімна =Zdravljica
 |Аўдыё =
 |Форма праўлення =[[парламенцкая рэспубліка]]
 |Дзяржаўная рэлігія =[[каталіцтва]]
 |lat_dir =N |lat_deg =46 |lat_min =10 |lat_sec = 0
  |lon_dir =E |lon_deg =15 |lon_min =0 |lon_sec = 0
  |region                 = SI
  |CoordScale             =1000000
 |На карце=EU-Slovenia.svg
 |На карце2                =
 |Мова               =[[Славенская мова|славенская]]
 |Заснавана                =
 |Дата незалежнасці        = Абвешчана [[25 чэрвеня]] [[1991]] <br /> Прызнана ў [[1992]]
 |Незалежнасць ад          =распаду [[Югаславія|Югаславіі]]
 |Сталіца                  =[[Любляна]]
 |Найбуйнейшыя гарады      =[[Любляна]], [[Марыбар|Марыбор]], [[Цэле]], [[Крань]], [[Вяленье]]
 |Пасады кіраўнікоў        =[[Прэзідэнты Славеніі|Прэзідэнт]] <br /> [[Прэм'ер-міністр Славеніі|Прэм'ер-міністр]]
 |Кіраўнікі                =[[Наташа Пірц-Мусар]]<br />[[Роберт Голаб]]
 |Месца па плошчы          =150
 |Плошча                   =20 253
 |Працэнт вады             =0,6
 |Этнахаронім              =
  |Месца па насельніцтву   =144
  |Насельніцтва            =2 053 355
  |Год ацэнкі              =
  |Насельніцтва па перапісу=
  |Год перапісу            =2009
  |Шчыльнасць насельніцтва =99
  |Месца па шчыльнасці     =
 |ВУП (ППЗ)               = 58,979 млрд.<ref name="IMF">[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/02/weodata/weorept.aspx?sy=2011&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=961&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=&pr.x=65&pr.y=3 Report for Selected Countries and Subjects]</ref>
 |Год разліку ВУП (ППЗ)   = 2011
 |Месца па ВУП (ППЗ)      = 87
 |ВУП (ППЗ) на душу насельніцтва= 29 179<ref name="IMF" /> 
 |Месца па ВУП (ППЗ) на душу насельніцтва= 
 |ВУП (намінал)            = 52,430 млрд.<ref name="IMF" />
 |Год разліку ВУП (намінал)= 2011
 |Месца па ВУП (намінал)   = 74
 |ВУП (намінал) на душу насельніцтва= 25 939<ref name="IMF"/>
 |Месца па ВУП (намінал) на душу насельніцтва= 
 |ІРЧП                    = 
 |Год разліку ІРЧП        = 
 |Месца па ІРЧП           = 
 |Узровень ІРЧП           = 
 |Авіякампанія            =
 |Валюта                  =[[Еўра]]&nbsp;<ref>Да [[2007]]&nbsp;— [[талар|славенскі талар]].</ref>
 |Дамен            =[[.si]]
 |ISO                     = 
 |Тэлефонны код =386
 |Часавы пояс =+1
 |Заўвагі = <references/>
<!-- |Без сцяга і герба=* -->
<!-- |Без гімна=* -->
}}
'''Славе́нія''' ({{lang-sl|Slovenija}}), '''Рэспу́бліка Славе́нія''' ({{lang-sl|Republika Slovenija}}) — [[дзяржава]] на поўдні [[Цэнтральная Еўропа|Цэнтральнай Еўропы]]. На захадзе мяжуе з [[Італія]]й, на поўначы — з [[Аўстрыя]]й, на паўночным усходзе — з [[Венгрыя]]й, на ўсходзе і поўдні — з [[Харватыя]]й, а на паўднёвым захадзе мае выхад да [[Адрыятычнае мора|Адрыятычнага мора]]. Назва краіны паходзіць ад этноніма — [[славенцы]].

Член [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый|ААН]], [[Еўрапейскі Саюз|Еўрасаюза]] і [[НАТА]], [[Шэнгенскае пагадненне|Шэнгенскага пагаднення]].

== Гісторыя ==
{{main|Гісторыя Славеніі}}

=== Ранняя гісторыя ===
[[Славяне|Славянскія]] продкі сучасных [[славенцы|славенцаў]] аселі на тэрыторыі краіны ў [[VI ст.]] н. э. У [[VII ст.]] яны ўтварылі [[Карантанія|Карантанію]], якая стала адной з першых [[Славяне|славянскіх]] дзяржаў. У [[745]] годзе Карантанія ў абмен на ваенную дапамогу прызнала пратэктарат з боку [[франкі|франкаў]], захаваўшы пры гэтым фармальную незалежнасць да свайго распаду ў [[1180]]. Уплыў франкаў спрыяў хрысціянізацыі славенцаў.

Каля [[1000]] года былі напісаныя [[Фрэйзінгенскія ўрыўкі|''Brizinski spomeniki'']], першы пісьмовы дакумент на [[славенская мова|славенскай мове]].

=== У складзе Аўстрыйскай імперыі ===
У [[XIV ст.]] тэрыторыя сучаснай Славеніі патрапіла пад уладу [[Габсбургі|Габсбургаў]] і ў наступным увайшла ў склад [[Аўстрыйская імперыя|Аўстрыйскай імперыі]]. Славенія была падзеленая на тры правінцыі: ''Краньскую'', ''Горышку'' і ''Штаерску''.

Перасоўванне гандлёвых шляхоў і [[Трыццацігадовая вайна]] ў [[XVII ст.]] спрыялі эканамічнаму заняпаду Славеніі, але ў [[XVIII ст.]] гаспадарчае развіццё ізноў актывізавалася: вытворчасць розных тавараў павялічылася, сельскагаспадарчай прадукцыі стала больш адсоткаў на 60. Разгарнуўся нацыянальны асветніцкі рух. Гэты перыяд атрымаў назву Славенскае Адраджэнне

У [[1809]]—[[1813]] гг. вялікая частка Славеніі ўваходзіла ў склад [[Ілірыйскія правінцыі|Ілірыйскіх правінцый]].

У [[XIX ст.]], асабліва падчас і пасля [[Вясна народаў|Рэвалюцый 1848—1849 гг.]] у Славеніі развіваецца нацыянальны рух (цэнтр — [[Крайна]]).

=== Міжваенны перыяд ===
У [[1918]] годзе распалася [[Аўстра-Венгрыя]], у выніку чаго [[Каралеўства Італія (1861—1946)|Італія]] захапіла вобласці ''Прыморска'' і ''Істра'', а таксама частку ''Далмаціі''. Астатняя частка славенскіх земляў увайшла ў ізноў утворанае [[Каралеўства Югаславія|Каралеўства Сербаў, Харватаў і Славенцаў]], якое ў [[1929]] было пераназвана ў каралеўства [[Югаславія]].

У [[1941]] годзе пасля нападу [[Краіны Восі|дзяржаў восі]] на Югаславію, Італія анэксавала тэрыторыю да [[Любляна|Любляны]], а [[Трэці рэйх|Германія]] астатнюю тэрыторыю з горадам [[Марыбар]].

=== У складзе СФРЮ ===
{{main|Сацыялістычная Рэспубліка Славенія}}

Каралеўства Югаславія распалася падчас [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]], а Славенія ўвайшла ў склад [[Сацыялістычная Федэратыўная Рэспубліка Югаславія|сацыялістычнай Югаславіі]], што было абвешчана [[29 лістапада]] [[1945]].

У 1947 годзе [[Парыжскі мірны дагавор з Італіяй (1947)|ад Італіі да Славеніі былі далучаныя]] спрадвечныя славенскія землі ''Абална-Крашка'' і ''Горышка''.

Па выніках праведзенага [[рэферэндум]]а Славенія абвясціла незалежнасць ад СФРЮ [[25 чэрвеня]] [[1991]]. Славенія — адзіная краіна, якая выйшла з СФРЮ практычна без кровапраліцця.

=== Вайна за незалежнасць ===
{{main|Дзесяцідзённая вайна}}
Вайна за незалежнасць працягвалася дзесяць дзён, падчас 72 баявых кантактаў, страты [[Югаслаўская народная армія|ЮНА]] склалі 45 чалавек забітымі, 146 параненымі, 4693 вайскоўцаў і 252 супрацоўніка федэральных службаў былі ўзятыя ў палон; страты славенскіх сіл самаабароны склалі 19 забітых (9 камбатантаў, астатнія — цывільныя асобы) і 182 параненых. Таксама загінулі 12 грамадзян замежных дзяржаў, у асноўным кіроўцы на службе міжнародных транспартных кампаній. Быў выведзены з ладу 31 танк (сюды ўвайшлі і спаленыя, і пашкоджаныя), 22 транспартныя бронемашыны, 172 транспартных сродку і 6 лятальных апаратаў.

== Палітыка ==
{{main|Палітыка Славеніі}}
== Геаграфічныя даныя ==
{{main|Геаграфія Славеніі}}

== Эканоміка ==
{{main|Эканоміка Славеніі}}

== Транспарт ==
{{main|Транспарт Славеніі}}

== Насельніцтва ==
{{main|Насельніцтва Славеніі}}

== Культура ==
{{main|Культура Славеніі}}

== Адукацыя ==
{{main|Адукацыя Славеніі}}

== Гл. таксама ==
* [[Беларуска-славенскія адносіны]]
* [[Адам Багорыч]]

== Літаратура ==
* {{Крыніцы/БелЭн|14|Славенія||494—498}}

== Спасылкі ==
* [http://www.slovenia.si/ Slovenia.si]. Your gateway to information on Slovenia.
* [http://www.vlada.si/en/ Government of the Republic of Slovenia]
* [http://www.burger.si/ Славутасці Славеніі — 360° панарамы гарадоў, замкаў, пячор, паркаў і г. п.]
* [http://toursandtravel.info/slovenia.php Славенія] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20080320011405/http://toursandtravel.info/slovenia.php |date=20 сакавіка 2008 }}
* [http://www.slovenia.com.ua Славенія] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210506014121/http://slovenia.com.ua/ |date=6 мая 2021 }}
* [http://tio.by/newspaper/2274  Славенія]

{{краіна ў тэмах
|краіна      = Славенія
|краіны      = Славеніі
|краіне      = Славеніі
|выява = {{сцяг Славеніі|35px}}
}}
{{Краіны Еўропы}}
{{Еўрапейскі Саюз}}
{{НАТА}}
{{Славянскія краіны}}
{{КБЮ}}
{{Краіны ля Міжземнага мора}}
{{Краіны Балканскага паўвострава}}
{{Міжземнаморскі Саюз}}

[[Катэгорыя:Славенія| ]]
[[Катэгорыя:Краіны Еўрапейскага Саюза]]