Прагляд зыходнага тэксту старонкі Байнэт

'''Байнэ́т'''<ref name="Слоўнік">{{крыніцы/Слоўнік новых запазычаных слоў беларускай мовы|}}</ref> — [[Беларусь|беларуская]] частка сеткі [[Інтэрнэт]]. У Байнэце налічваецца каля 70 000 [[вэб-сайт]]аў, каля паловы якіх месцяцца ў даменнай зоне [[.by]].

== Назва ==
Назва ўтворана па аналогіі з некаторымі іншымі сегментамі Інтэрнэту ў краінах [[СНД]] і адбываецца ад абазначэння нацыянальнага [[дамен]]а [[Беларусь|Беларусі]] — [[.by]] і слова net ({{lang-en|сетка}}). Існуе таксама альтэрнатыўная назва — Белнет, скарачэнне ад «Беларускі Інтэрнэт», якое амаль ніхто не выкарыстоўвае.<ref>[http://it-belarus.net/publications/view/56cite Цяжкасці перакладу і самаідэнтыфікацыі. Расставіць усе кропкі перад «by» пакуль не атрымоўваецца] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160305045411/http://it-belarus.net/publications/view/56cite |date=5 сакавіка 2016 }}</ref>

== Гісторыя ==
У 1991 годзе высілкамі групы энтузіястаў ствараецца вузел сеткі Internet/Relcom. Гэты вузел упершыню ў Беларусі пачаў падаваць паслугі электроннай пошты.

У маі 1994 года «Адкрыты кантакт» набыў статут адміністратара нацыянальнай даменнай зоны by. Дзякуючы гэтаму сталі магчымыя беларускія сайты з канчаткам на .by. У 1995-96 гадах у сеціве пачалі з'яўляцца першыя беларускія старонкі.

3 ліпеня 1995 года было створана Рэспубліканскае дзяржаўнае прадпрыемства «[[Белтэлекам]]», якое было абвешчана нацыянальным аператарам сувязі. У ліпені 1996 года зарабіла сетка «Белпак», якая мела ў той час 18 вузлоў доступу ў Інтэрнэт.

У сакавіку 1997 года запушчаны ў эксплёатацыю спадарожнікавы канал на 1024 кбіт/хв. (На сярэдзіну 2003 года сукупны вонкавы канал сувязі РУП «Белтэлекам» складаў 79 Мбіт/хв).

У лютым 1999 года «Белтэлекам» запусціў агульнарэспубліканскую сістэму беспарольнага камутаванага доступу, якая магла абслугоўваць да 15 000 абанентаў што месяц.

2000 год з'яўляецца пераломным у развіцці беларускага Інтэрнэту. Рэзкае павелічэнне аўдыторыі карыстальнікаў, з'яўленне новых правайдараў і вэб-студый, правядзенне конкурсаў і акцый па развіцці сеткі — усё гэта, а таксама нястомнае павелічэнне актыўнасці сайтабудаўнікоў, ператварылі Інтэрнэт з захаплення «камп'ютарных геніяў» і тэхнароў у паўсядзённы занятак тысяч людзей самых розных прафесій.

Беларусь стала адной з першых краін у свеце, якая прыняла закон пра электронны дакумент. Закон быў падпісаны прэзідэнтам [[22 снежня]] [[1999]] года.

У канцы 2002 года ўрад Беларусі прыняў Дзяржаўную праграму інфарматызацыі «Электронная Беларусь».

1 красавіка 2009 года адзін з найбольш наведвальных сайтаў рунету — [[Bash.org.ru]] быў пераназваны ў «Цытатнік Байнэту» з поўным перакладам усіх цытат і інтэрфейсу на беларускую мову.
<blockquote>Апошнія навіны: 1 красавіка 2009

Дарагія чытачы, сардэчна запрашаем у новую версію Башорга! На гэты раз гэта не змены ў дызайне і не новы падзел сайту, а цэлая новая мова. З сённяшняга дня, у рамках змагання з сусветнай дэпрэсіяй і эканамічным крызысам, наш сайт даступны і на беларускай мове.

У самай блізкай будучыні мы плануем запусціць версіі на ўкраінскай, балгарскай, казахскай і, вядома, башкірскай мовах.

(Працы па лакалізацыі ідуць дагэтуль, просьба паставіцца з разуменнем.)</blockquote>

У пастанове Саўміна «Пра некаторыя пытанні ўдасканалення выкарыстання нацыянальнага сегменту глабальнай камп'ютарнай сеткі Інтэрнэт» № 644 ад 29 красавіка 2010 гады прыводзяцца нормы, паводле якіх да 1 ліпеня 2010 года інтэрнэт-рэсурсы, якія месцяцца на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, інфармацыйныя сістэмы і сеткі неабходна зарэгістраваць<ref>[http://news.tut.by/it/169137.html Беларускія хостэры папытаюць уладальнікаў сайтаў зарэгістравацца] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20200415070319/https://russian-bashorg.livejournal.com/260277.html |date=15 красавіка 2020 }}</ref>.

Зыходзячы з Указу Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 01.02.2010 г. № 60 «Пра меры па ўдасканаленні выкарыстання нацыянальнага сегменту сеткі Інтэрнэт» (рэгістрацыйны нумар: 1/11368) з 1 ліпеня 2010 года доступ да сеткі Інтэрнэт у пунктах калектыўнага карыстання ажыццяўляецца толькі пасля падавання дакументу, які выяўляе асобу і рэгістрацыі карыстальніка. Продаж карт доступу да сеткі Інтэрнэт па тэхналогіі Wi-Fi ажыццяўляецца таксама пасля падавання дакументаў.

== Памер Інтэрнэт-аўдыторыі ў Беларусі ==
Па дадзеных праведзенага [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый|ААН]] даследавання<ref>[http://www.unctad.org/en/docs/sdteecb20071_en.pdf INFORMATION ECONOMY REPORT 2007—2008] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20101204031252/http://www.unctad.org/en/docs/sdteecb20071_en.pdf |date=4 снежня 2010 }}</ref> па стане на 2006 год доступам у Інтэрнэт валодала 5 477 500 карыстальнікаў ці 56,5 % насельніцтва краіны. Гэта даволі высокі паказчык (22 месца ў свеце) і самы высокі паказчык ва Усходняй Еўропе (нароўні з [[Эстонія]]й у якой таксама 56,5 %). У той жа час па дадзеных гэтага даследавання распаўсюджанасць шырокапалоснага доступу ў Беларусі прыкметна менш чым у сярэднім па рэгіёне. Па дадзеных на 2006 год колькасць карыстальнікаў шырокапалоснага доступу складала 11 400 ці 0,1 %. Такую сітуацыю можна збольшага растлумачыць тым што рынак шырокапалоснага доступу да 2006 года развіваўся галоўным чынам у [[Мінск]]у, паколькі Інтэрнэт-правайдары (акрамя дзяржаўнага Белтэлекама) не валодалі ўласнай сеткай перадачы даных дастатковай прапускной здольнасці каб масава прапанаваць гэту паслугу нават у найбуйнейшых гарадах краіны. Пасля таго як у канцы 2006 года Белтэлекам выйшаў на рынак масавага шырокапалоснага доступу, колькасць карыстальнікаў гэтай паслугі стала імкліва расці. Так у 2008 годзе Белтэлекам абвясціў пра тое што колькасць карыстальнікаў шырокапалоснага доступу ў яго дасягнула 100 тыс.<ref>[http://telegraf.by/it_news/630.html Колькасць абанентаў Byfly дасягнула 100 тыс. Навіны Беларусі, навіны Расіі, навіны спорту, навіны Украіны, навіны зоркі<!-- Загаловак дададзены ботам -->] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20080919224408/http://telegraf.by/it_news/630.html |date=19 верасня 2008 }}</ref>. Акрамя таго ў 2007—2008 гадах некалькі буйных беларускіх правайдараў таксама запусцілі паслугу доступу па ADSL у абласных цэнтрах.

[[1 студзеня]] [[2012]] г. налічвалася звыш 6,3 млн. абанентаў [[сеціва]], з іх 53,8% карысталіся шыракапалосным доступам. 40% жыхароў ва ўзросце ад 16 гадоў карысталіся сецівам. На [[26 лістапада]] 2012 г. прапускная здольнасць вонкавых каналаў доступу ў сеціва складала 250 Г[[біт]]/сек.<ref>{{Спасылка | год =26 лістапада 2012| url =http://news.belta.by/by/news/infographics?i_id=1278| загаловак =Агляд 2012: Лічбавыя тэхналогіі| назва праекту =Інфаграфіка| выдавецтва =[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]| дата = 1 снежня 2012 }}</ref>

== Інтэрнэт-гандаль у Беларусі ==
Сёння Інтэрнэт — адзін з самых эфектыўных і развітых каналаў продажу. Па дадзеных міністэрства гандлю <ref>[http://news.tut.by/105517.html Штогод колькасць інтэрнэт-крам у Беларусі ў сярэднім павялічваецца на 100 аб'ектаў] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20110421053707/http://news.tut.by/105517.html |date=21 красавіка 2011 }}</ref> на 2008 год у Беларусі працуе каля 700 [[інтэрнэт-крам]]а. Кожны год іх колькасць павялічваецца ў сярэднім на 100 аб'ектаў.
Першай беларускай Інтэрнэт-крамай быў сайт [[oz.by]], праз які можна было купіць кнігі, відэакасеты, камп'ютарныя гульні. Гэта пляцоўка з'явілася ў кастрычніку 1999 года. У 2000 годзе паўсталі крамы shop.by і onliner.by. Цяпер гэта буйныя гандлёвыя пляцоўкі, на якіх месцяцца сотні гандляроў.
У Беларусі працуе вялікая колькасць Інтэрнэт-крам, самыя буйныя з якіх: [http://www.e-odezhda.by e-odezhda.by] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20121219085111/http://www.e-odezhda.by/ |date=19 снежня 2012 }} (адзежа і аксэсуары), oz.by і [http://www.mirknig.by mirknig.by] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20141218014113/http://mirknig.by/ |date=18 снежня 2014 }} (кнігі, дыскі), [http://www.novatek.by novatek.by] (ноўтбукі, камп'ютары, побытавая тэхніка).
Па пастанове ўрада Беларусі № 649 ад 29 красавіка 2010 усе Інтэрнэт-крамы рэгіструюцца ў гандлёвым рэестры.

Паводле апытання пакупнікоў Інтэрнэт-крам <ref>[http://bigfish-consulting.com/marketing_research/issledovanie-internet-pokupatelej/ Big Fish Consalting: Вынікі апытання пакупнікоў Інтэрнэт-крамы] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20100223201417/http://bigfish-consulting.com/marketing_research/issledovanie-internet-pokupatelej/ |date=23 лютага 2010 }}</ref> сярэдні ўзрост людзей, якія карыстаюцца паслугамі Інтэрнэт-крам у Беларусі — 21-25 гадоў (31 % карыстальнікаў), 25-29 гадоў (28 % карыстальнікаў). Мужчыны здзяйсняюць Інтэрнэт-куплі часцей жанчын: 56 % і 44 % карыстальнікаў адпаведна.
Часцей за ўсё жыхары Беларусі купляюць праз Інтэрнэт мабільныя тэлефоны і фотатэхніку, камп'ютары і [[наўтбук]]і. Усё часцей беларусы заказваюць у Інтэрнэт-крамах будаўнічыя матэрыялы, мэблю, прадметы інтэр'еру, буйную тэхніку.

У [[2010]] г. тавараабарот сеціўных крамаў склаў звыш 230 млрд. [[Беларускі рубель|беларускіх рублёў]]<ref>{{cite web|author=[[Наталля Тарасюк]]|title=Міністэрства гандлю рэкамендуе інтэрнэт-магазінам пераходзіць на безнаяўныя плацяжы|url=http://www.tvr.by/bel/newsprint.asp?id=53270|publisher=[[Белтэлерадыёкампанія]]|year=22 жніўня 2011|access-date=28 красавіка 2013}}{{Недаступная спасылка}}</ref> ([[$]]76,8 млн). У [[2011]] г. тавараабарот сеціўных [[крама]]ў склаў 800,5 млрд. рублёў ($142,8 млн; 0,7% ад рознічнага тавараабароту). На [[14 красавіка]] [[2012]] г. налічвалася 3932 улічаныя крамы<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Ганна Гарустовіч]].|загаловак=Інтэрнэт-крамы будуць прымаць і безнаяўныя|спасылка=http://www.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=95993|выданне=[[Звязда]]|тып=[[Газета]]|год=14 красавіка 2012|нумар=[http://www.zviazda.by/ru/archive/index.php?idate=2012-04-14 73 (27188)]|старонкі=[http://www.zviazda.by/a2ttachments/95979/14kras-3.indd.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>. На [[4 мая]] з амаль 4 тыс. улічаных крамаў 75% знаходзіліся ў сталіцы, 12% — у Мінскай вобласці, па 2-3% у кожнай іншай вобласці<ref>{{cite web|author=[[Зміцер Кахно]]|title=Беларускія інтэрнэт-магазіны могуць пазбавіцца наяўных грошай|url=http://www.tvr.by/bel/newsprint.asp?id=67246|publisher=Белтэлерадыёкампанія|year=4 мая 2012|access-date=28 красавіка 2013}}{{Недаступная спасылка}}</ref>. На [[5 снежня]] на ўліку ў [[Міністэрства гандлю Рэспублікі Беларусь|Міністэрстве гандлю]] стаяла 4665 сеціўных крамаў (48% ад агульнага ліку)<ref>{{cite web| author =[[Таццяна Грыгаровіч]]| year =5 снежня 2012| url=http://news.belta.by/by/print?id=700911| title=Мінгандаль канстатуе хуткае развіццё інтэрнэт-гандлю ў Беларусі| work =Эканоміка| publisher =[[БелТА]]| date = 6 снежня 2012 }}</ref>.

== Стан ==
Па меркаванні дырэктара і заснавальніка [[TUT.BY]] [[Юрый Зісер|Юрыя Зісера]], Байнэт адстае ад [[Інтэрнэт ЗША|Інтэрнэту ЗША]] на 9 гадоў (на чэрвень 2009 года)<ref>[http://it.tut.by/news/93785.html Юрый Зісер: Байнэт адстае ад інтэрнэту ЗША на 9 год] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20090612132806/http://it.tut.by/news/93785.html |date=12 чэрвеня 2009 }}</ref>

Да 2012 года беларускія райцэнтры могуць абагнаць Мінск па ўзроўні пранікнення Інтэрнэту. На чэрвень 2009 года ў гарадах з насельніцтвам больш 100 тысяч чалавек 12,2 % жыхароў карыстаюцца доступам у Сетку штодня. У Мінску аналагічны паказчык складае 30,8 %.<ref>[http://it.tut.by/news/93876.html Рэгіянальны пратакол: тэхналогіі ідуць у глыбінку] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20090531042318/http://it.tut.by/news/93876.html |date=31 мая 2009 }}</ref>

== Статыстыка, рэйтынгі, каталагізацыя ==
Ажыццяўляецца шэрагам беларускіх парталаў:
* [http://www.akavita.by Акавіта] — першы беларускі рэйтынг сайтаў.
* [http://www.top.bigmir.net/by Беларускі bigmir)net] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130731093551/http://top.bigmir.net/by |date=31 ліпеня 2013 }} — украінскі рэйтынг сайтаў, стварыў беларускую версію ў 2008.
* [http://www.gemius.by Геміюс] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20200510220549/https://gemius.by/ |date=10 мая 2020 }} — першая камерцыйная сістэма статыстыкі, пачала працаваць у 2008 годзе.

Рэспубліка Беларусь — на 66 месцы сярод краін з найбольш высокай «шкоднай актыўнасцю ў інтэрнеце» (справаздача Symantec пра пагрозы інтэрнэт-бяспекі за 2009 год). У першай сотні краін — Расія (7 месца), Украіна (27 месца), Казахстан (54 месца), Грузія (78 месца) і Малдова (86 месца)<ref>[http://news.tut.by/168509.html Беларусь патрапіла ў першую сотню краін з найбольш высокай «шкоднай актыўнасцю ў інтэрнеце»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20100701011909/http://news.tut.by/168509.html |date=1 ліпеня 2010 }}</ref>

== Зноскі ==
{{reflist|2}}

== Гл. таксама ==
* {{нп3|Интернет в Белоруссии|Інтэрнэт у Беларусі|ru|}}
* [[Спіс інтэрнэт-правайдараў Беларусі|Інтэрнэт-правайдары Беларусі]]

== Спасылкі ==
* [http://www.os.by/history/index.htm Гісторыя Байнэту ў малюнках]
* [http://probelnet.com/content/view/23/38/ Станаўленне Белнету]
* [http://it.tut.by/news/96398.html Гісторыя Байнэту ў датах] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20080530221617/http://it.tut.by/news/96398.html |date=30 мая 2008 }}
* [http://www.electroname.com/ Навіны Байнэту]
* [http://www.bynet2.org/ «Байнэт 2.*: у новым фармаце вэба», Штогадовая канферэнцыя, Мінск]
* [http://www.bybanner.com/ Навіны Байнэту, аналітыка]
* [http://tishkoffconsult.com/projects/yellow_pages_eniro_2003.php Цыкл артыкулаў для даведніка «Інтэрнэт. Жоўтыя старонкі. Беларускія рэсурсы 2004»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160304232647/http://tishkoffconsult.com/projects/yellow_pages_eniro_2003.php |date=4 сакавіка 2016 }}
* [http://radio.tut.by/100dorog.php Зыход Байнэту «ў народ»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20090414055218/http://radio.tut.by/100dorog.php |date=14 красавіка 2009 }}

{{Беларусь у тэмах}}
{{Вонкавыя спасылкі}}
{{Беларусы}}

[[Катэгорыя:Байнэт| ]]