Xortum

Xortum —uzun uzunsov, hərəkətli burun hissəsi. Bəzi sürünənlərdə (yumşaqbədənli tısbağalarda) və məməlilərdə (cücüyeyənlərdə, fillərdə və s.) xortumun uçunda burun dəlikləri olur. Tənəffüs, qoxu və toxunma duyğusu vəzifəsi daşıyır. Xortum fillərdə xüsusilə yaxşı inkişaf etmişdir. Xortum qidanı tutmaq, əşyaları yoxlamaq və saxlamaq üçündür. Fil suyu xortumuna yığır və onu ağzına ötürür. Fillərin xortumu burunun üst dodaqla bitişməsi nəticəsində əmələ gəlmişdir.

Xortumcuq

Onurğasız heyvanlarda bədənin hiss orqanı funksiyasını daşıyan və qida hissəcikləri toplayan xortuma oxşar ən uzun hissəsi xortumcuq adlanır.

Xortumcuğun müxtəlif vəzifələri və formaları var.

Turbellarlar arasında gövdənin ön tərəfdə yerləşdiyi, ehtimal ki, toxunma orqanı olan bütöv bir ailə var. Xarici epitel ilə örtülmüş və əzələ təbəqəsi ilə əhatə olunmuş geri çəkilmiş fossadır. İntequmentə birbaşa bitişik əzələlər var, onların daralması gövdənin geri çəkilməsinə səbəb olur və buna görə də retraktorlar adlanır. Bu təbəqənin xaricində, birincisinə uyğun gələn və büzülməsi ilə gövdənin uzanmasına səbəb olan torba şəklində olan başqa bir əzələ membranı var. Fizioloji olaraq bu təbəqəni gövdəni uzatan aşağıdakı əzələlər tutur və protraktorlar adlanır.