1992

1992 digər təqvimlərdə
Qriqori təqvimi	1992 MCMXCII
Yuli təqvimi	1992
Yuli təqvimi bizans erasında	7500-7501 (1 sentyabr)
Romanın yarandığı gündən	2744-2745 (21 aprel)
Avropa təqvimi	5752-5753 ה'תשנ"ב  - ה'תשנ"ג
Hicri təqvim	1412-1413
Erməni təqvimi	4484-4485 (11 avqust) ՌՋՂԲ
Çin təqvimi	4688-4689 辛未 - 壬申 ağ qoyun  - qara meymun
Efiopiya təqvimi	1984 - 1985
Hind təqvimi
- Vikram-samvat	2048-2049
- Şaka sambat	1914—1915
- Kali-yuqa	5093-5094
İran təqvimi	1370-1371
Buddist təqvimi	2535
Holosen təqvimi	11992
Yapon xronologiyası	4 Heysey erası
Fransız inqilabı təqvimi	200—201
Çuçxe təqvimi	81-ci çuçxe ili
Minqo təqvimi	81-ci Tayvan ili

Hadisələr

• 7 fevral - Avropa İttifaqının yaranmasına zəmin olan əsas müqavilələrdən biri - Maastrix müqaviləsinin imzalanması.
• 14 fevral – MDB dövlət başçılarının Moskva görüşündə Birliyin əsas prinsipləri barədə Bəyannamə və MDB ölkələrinin strateji qüvvələri haqqında sazişin imzalanması.
• 31 mart - Rusiya Federasiyası ilə Federasiya subyektləri arasında federativ müqavilələrin imzalanması.
• 17 yanvar - Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin daimi fəaliyyət göstərən işçi orqanı – Milli Şura tərəfindən 20 Yanvarın “Şəhidlər günü” elan olunması haqqında" qanun qəbul edilməsi.
• 19 yanvar - İslandiya dövləti tərəfindən Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin tanınması.
• 30 yanvar:
  • Azərbaycan Respublikası ilə Koreya Xalq Demokratik Respublikası arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması
  • Azərbaycan Respublikasında gömrük xidmətinin yaradılması.
  • Praqada Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsinin (1995-ci il 1 yanvardən ATƏT) üzvü olan ölkələrin Xarici İşlər Nazirləri Şurasının toplantısının keçirilməsi.
• 31 yanvar - Azərbaycan Respublikası ilə Ukrayna arasında diplomatik münasibətlərin qurulması.
• 10 fevral - Azərbaycanla Meksika arasında diplomatik münasibətlərin qurulması.
• 11 fevral - Erməni silahlı qüvvələri tərəfindən Şuşa rayonunun Malıbəyli və Quşçular kəndlərinin işğal edilməsi.
• 16 fevral - Azərbaycan Respublikasının İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatına (ECO - Economic Cooperation Organization) üzv olması.
• 17 fevral – Erməni silahlı qüvvələri tərəfindən Xocavənd rayonunda azərbaycanlıların yaşadığı Qaradağlı kəndinin işğal edilməsi.
• 20 fevral - Azərbaycan Respublikası ilə Almaniya və Avstriya arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 21 fevral - Azərbaycan Respublikası ilə Fransa və Polşa arasında diplomatik əlaqələrin bünövrəsinin qoyulması.
• 25 fevral - Azərbaycan Respublikası ilə Yəmən Ərəb Respublikası arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 26 fevral
  • Ermənilərin azərbaycanlılara qarşı Xocalı soyqırımını törətmələri.
  • Azərbaycan Respublikası ilə Banqladeş arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 28 fevral
  • Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindəki silahlı qüvvələrinin vahid komandanlıq altında birləşdirilməsi barədə fərman verilməsi.
  • Azərbaycan Respublikası ilə Amerika Birləşmiş Ştatları və Hindistan arasında (bu ölkələr Azərbaycanın müstəqilliyini 1991-ci il dekabrın 25-də və 26-da tanımışdı) diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 29 fevral - Ermənistan silahlı qüvvələrinin Rusiyanın (keçmiş SSRİ-nin) respublika ərazisindəki 7-ci ordusunun köməyi ilə Laçın rayonuna ilk dəfə genişmiqyaslı hücuma keçməsi.
• 1 mart:
  • MDB-nin Birləşmiş Silahlı Qüvvələrinin baş komandanı, marşal Yevgeni Şapoşnikovun əmri ilə keçmiş Sovet Ordusunun 366-cı motoatıcı alayının Xankəndi (Stepanakert) şəhərindən çıxarılmasına başlanılması.
  • Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsinin Praqadakı rəhbər toplantısında təşkilatın 1992-ci il fevralında Azərbaycan və Ermənistanda səfərdə olmuş ilk missiyanın hazırladığı hesabat əsasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı bəyanat qəbul olunması.
  • Azərbaycan Respublikası ilə Misir Ərəb Respublikası arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 2 mart - Azərbaycan Respublikasının dünyanın ən nüfuzlu beynəlxalq qurumlarından olan BMT-yə üzv qəbul olunması.
• 6 mart - Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin fövqəladə sessiyasında hakimiyyət dəyişikliyinin baş verməsi.
• 9 mart - Argentina dövləti tərəfindən Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin tanınması barədə bəyanat verilməsi.
• 11 mart:
  • Avropa Şurası Nazirlər Komitəsi tərəfindən erməni qüvvələrinin Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı əhalisinə qarşı zorakılıq və hücumlarını pisləyən bəyanat qəbul edilməsi.
  • Azərbaycan Respublikası ilə Böyük Britaniya və Qvineya Respublikası arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 12 mart - Azərbaycan Respublikası Daxili Qoşunlarının yaradılması.
• 14 mart - Azərbaycan Respublikası ilə Liviya arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 23 mart - Azərbaycan Respublikası il' Koreya Respublikası, Salvador və Somali dövlətləri ilə diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 30 mart - Azərbaycan Respublikası ilə İraq arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 1 aprel - Azərbaycan Respublikası ilə Niderland Krallığı arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması. (Niderland Azərbaycanın müstəqilliyini 1991-ci il dekabrın 31-də tanımışdı).
• 2 aprel - Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Respublikası (ölkəmizin müstəqilliyini 1991-ci il dekabrın 27-də tanıyıb), Danimarka və Yunanıstan arasında (hər ikisi ülkəmizin müstəqilliyini 1991-ci il dekabrın 31-də tanıyıb) diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 4 aprel - Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası və Misir arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasına dair protokol imzalanması.
• 7 aprel - Azərbaycan Respublikası ilə İsrail dövləti arasında diplomatik əlaqalərin yaradılması.
• 8 aprel - Prezident səlahiyyətlərinin icraçısı Yaqub Məmmədovun fərmanı ilə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ ətrafındakı rayonlarında və Ermənistanla sərhəd bölgələrdə birbaşa prezident üsul-idarəsinin tətbiq edilməsi.
• 16 aprel - Azərbaycan Respublikası ilə Monqolustan (ölkəmizin müstəqilliyini 1991-ci il dekabrın 20-də tanımışdı) arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 20 aprel - Azərbaycan Respublikası ilə Estoniya arasında diplomatik əlaqələrin yaradılması.
• 27 aprel - Azərbaycan Respublikası ilə Macarıstan arasında diplomatik əlaqələrin yaradılması.
• 29 aprel - Azərbaycan Respublikası ilə Cənubi Afrika Respublikası arasında diplomatik əlaqələrin yaradılması.
• 8 may:
  • Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycanın Dağlıq Qarabağdakı ən böyük yaşayış məntəqəsi olan Şuşa şəhərinin işğal edilməsi.
  • Azərbaycan Respublikası ilə İsveç və İtaliya arasında diplomatik əlaqələrin yaradılması.
• 14 may - Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin növbədənkənar sessiyasında A.Mütəllibovun yenidən hakimiyyətə gətirilməsi.
• 18 may:
  • Laçın rayonunun Ermənistan Respublikası tərəfindən işğal edilməsi.
  • Azərbaycan Respublikası ilə Moldova arasında diplomatik münasibətlərin qurulması barədə protokolun imzalanması.
• 23 may - Vatikan dövləti tərəfindən Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin tanınması.
• 27 may - Azərbaycan Respublikasının parlamenti tərəfindən “Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni haqqında" qanunun qəbul edilməsi.
• 28 may - Sədərək-Dilucu körpüsünün (Ümid körpüsünün) açılması.
• 29 may - Azərbaycan Respublikası ilə Tacikistan arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 1 iyun - Azərbaycan Respublikası ilə Lüksemburq (ölkəmizin müstəqilliyini 1991-ci il dekabrın 31-də tanıyıb) arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 3 iyun - Azərbaycan Respublikasının UNESCO-ya üzv qəbul edilməsi.
• 7 iyun – Əbülfəz Elçibəy Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilməsi.
• 9 iyun - Azərbaycan Respublikası ilə Pakistan İslam Respublikası və Türkmənistan arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 12-16 iyun - Azərbaycan ordusunun Goranboy və Ağdam rayonları istiqamətindən irimiqyaslı hücumu. Goranboy rayonunun (keçmiş Şaumyan) Ağcakənd, Buzluq, Erkəç, Mənəşli, Rus borisi və s., Xocalı rayonunun Naxçıvanlı, Pircamal, Dəhraz, Ağbulaq kəndlərinin geri alınması.
• 17 iyun-9 iyul - Azərbaycan ordusunun cəbhənin bütün istiqamətlərindən hücumu. Ağdərə şəhəri və onun ətrafındakı kəndlərin, həmçinin Cəbrayıl və Füzuli rayonları istiqamətindən edilən hücum nəticəsində Xocavənd (keçmiş Hadrut) rayonunun 20-yədək kəndinin geri alınması.
• 17 iyun:
  • Azərbaycan Respublikası ilə Belçika Krallığı (ölkəmizin müstəqilliyini 1991-ci il dekabrın 31-də tanıyıb) arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
  • Azərbaycan Respublikasının prezidenti seçilmiş Əbülfəz Elçibəy and içərək səlahiyyətlərinin icrasına başlaması.
• 19 iyun - Azərbaycan Respublikası ilə Avstraliya arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 20 iyun - Azərbaycan Respublikası ilə Estoniya (ölkəmizin müstəqilliyini 1992-ci il fevralın 20-də tanıyıb) arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 21 iyun – Azərbaycan Respublikası BMT-nin Uşaq Hüquqları Konvensiyasına qoşulması.
• 25 iyun - İstanbulda Türkiyə prezidenti Turqut Özalın təşəbbüsü ilə keçirilən konfransda Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının təsis edilməsi.
• 26 iyun - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hökuməti tərəfindən Azərbaycanın ilk Milli Ordu hissəsinin - əlahiddə diviziyanın yaradılması barədə qərar qəbul edilməsi.
• 29 iyun - Azərbaycan Respublikası ilə Yeni Zelandiya arasında diplomatik münasibətlərin yaradılması.
• 9 iyul - Qarabağ ərazisində 1 aylıq müddətə atəşkəsin elan edilməsi.
• 6 avqust - Ermənistan ordusunun atəşkəsi pozması, buna cavab olaraq Azərbaycan ordusunun Ağdərə, Kəlbəcər və Ağdam istiqamətlərindən hərbi əməliyyatlara başlaması.
• Avqustun sonları, sentyabr ayının əvvəlləri - Keçmiş Ağdərə rayonunun Aterk, Heyvalı (Drmbon) və s. kəndlərinin işğaldan azad edilməsi ilə Tərtər-Kəlbəcər yolunun açılması.
• 15 avqust - Azərbaycan Respublikasının milli pul vahidi olan manatın dövriyyəyə buraxılması.
• 28 avqust — Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən dinc azərbaycanlılara qarşı Ballıqaya qətliamı törədildi.
• 13 sentyabr – Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin yaradılması.
• 26 sentyabr – Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının təsis edilməsi.
• 2 oktyabr – Xocavənd rayonunun Ermənistan Respublikası tərəfindən işğal edilməsi.
• 3 oktyabr - Azərbaycan ordusunun Laçın şəhərinin 3 km-nə çatması.
• 3 noyabr – Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasının rəsmi dövlət qeydiyyatına alınması. (Şəhadətnamə-7).
• ATƏM-in Minsk qrupunun yaradılması.
• "Dini etiqad azadlığı haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun qəbul edilməsi.

Doğumlar

• 1 yanvar:

1. Hazal Ərgüclü—Şimali Kipr və Türkiyə aktrisası

• 26 fevral:

1. Demet Özdemir—türk aktrisası
2. 20 aprel:

• Bəstəmsu Özdəmir—türk aktrisası

1. 29 may:

• Ahn Seul-Ki

• 20 avqust:
• Nəslihan Atagül—türk aktrisası
• 25 oktyabr:

1. Ayça Ayşin Turan—türk aktrisası

Ölümlər

• 1 aprel — Xəlil Abbasov — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1948), Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı.
• 6 aprel – İsaak Azimov – ABŞ yazıçısı.
• 16 may – Arif Nərimanbəyov – Azərbaycan kinooperatoru.
• 12 iyun – Allahverdi Bağırov – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
• 15 iyun - Çingiz Mustafayev – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, jurnalist.
• 18 iyun – Şirin Mirzəyev – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
• 16 iyul – Muxtar Qasımov – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
• 19 iyul — Gültəkin Əsgərova, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi.
• 12 avqust – Con Keyc – amerikalı bəstəkar.
• 12 sentyabr – Entoni Perkins – ABŞ aktyoru.