Aqşin Əlizadə: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
→‎Mənbə: Zümrüd Dadaşzadə. Aqşin Əlizadə //Azərbaycan musiqi tarixi, IV cild. Bakı: Elm, 2019
Redaktənin izahı yoxdur
 
(17 istifadəçi tərəfindən edilmiş 37 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1:
{{Vəzifəli şəxs
{{Musiqiçi
| Adı şəkil = AqşinAkshin ƏlizadəAlizade.jpg
|fon Fəaliyyəti rəngi = ifaçı olmayan personal
| Tam adı =
|vəzifə = [[Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı]]nın katibi
| Şəkil = Aqşin Əlizadə.jpg
|başlanğıc = 2007
| Şəkil başlığı =
|son Şəkil ölçüsü = 2012
| Doğum adı əvvəlki =
| Ləqəblər sonrakı =
| Şəkil sədr = Aqşin[[Firəngiz Əlizadə.jpg]]
| Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1937|5|22}}
|vəzifə_2 = [[Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı]]nın sədri
| Doğum yeri =
|başlanğıc_2 = 1985
| Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|2014|5|3|1937|5|22}}
| Vəfat yerison_2 = 1990
| Dəfn yeri əvvəlki_2 = [[I FəxriQara XiyabanQarayev]]
|sonrakı_2 = [[Tofiq Quliyev]]
| Vətəndaşlıq = {{SSRİ}}→<br>{{AZE}}
| Mükafatları mükafatları = {{Azərbaycan SSR xalq artisti|1987}} {{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1982}} {{Azərbaycan SSR dövlət mükafatı|1978}} {{Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı|1967}}<br>{{"Şərəf" ordeni|2012}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|1997}}
| Mənşə =
| Səs tembri =
| Üslub =
| Peşəsi = [[Bəstəkar]]
| Fəaliyyəti = ifaçı olmayan personal
| Fəaliyyət illəri =
| Əlaqələri =
| Albom şirkəti =
| Veb saytı =
| Musiqi aləti =
| Mükafatları = {{Azərbaycan SSR xalq artisti|1987}} {{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1982}} {{Azərbaycan SSR dövlət mükafatı|1978}} {{Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı|1967}}<br>{{"Şərəf" ordeni|2012}} {{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|1997}}
| imdb_id =
| İmzası =
}}
 
Sətir 31 ⟶ 19:
 
== Həyatı ==
Aqşin Əliqulu oğlu Əlizadə [[22 may]] [[1937]]-ci ildə [[Bakı]]da anadan olub. Bakı Konservatoriyasını, [[Cövdət Hacıyev]]in bəstəkarlıq sinfini bitirib ([[1962]]).
 
Aqşin Əliqulu oğlu Əlizadə [[3 may]] [[2014-cü il]]dəildə vəfat etmişdir.<ref>{{cite web|url=http://az.azvision.az/news.php?id=30632#*.U2T-SXTy7HJ|title=Azərbaycanın Xalq artisti vəfat etdi|author=|date=03.05.2014 14:09|work=|publisher=grand.az|accessdate=2014-05-03|language=az}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
|work=|publisher=grand.az|accessdate=2014-05-03|language=az
}}</ref>
 
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı [[Mehdi Hüseynzadə]]nin bacısı Bikə xanımın oğludur. Bəstəkar [[Əli Əlizadə (bəstəkar)|Əli Əlizadənin]] atasıdır.
 
== Fəaliyyəti ==
Tələbə vaxtı yazdığı sonata Gənc Bəstəkarların I Ümumittifaq Müsabiqəsində I dərəcəli diploma ([[1962]]), sonra yazdığı Birinci simfoniya "Zaqafqaziya Baharı" festivalında I diploma layiq görülüb. 16 simli alətlər üçün yazılan "Ekspressiya" əsəri aleatorik və sonor texnikası üçün maraqlı təcrübədir. "Bayatılar" əsəri Azərbaycan musiqisində özünəməxsus eksperiment olaraq, daha çox monodik xarakter daşıyır.
 
Aqşin Əlizadənin yaradıcılığının ümumi cəhətləri virtuoz etnoqrafizm, dərin fəlsəfi ümumiləşdirmə, emosional genişlik, konstruktivlik, şərqsayağı əlvan dekor və ciddi forma mütənasibliyidir. Əsas əsərləri "Babək" baleti, "QаfqаzаQafqaza səyаhətsəyahət" baleti, "Ümid vаlsıvalsı" baleti, 5 simfoniya, xor üçün "Bayatılar", "Təntənə", "Azərilər" kantatası, "Ana torpaq", "Qədim lay-lay", kamera orkestri üçün "Pastoral", "Aşıqsayağı", "Cəngi", "Kənd suitasi", "Uşaq süitasi", fortepiano üçün sonata, "Dastan", "Qədim oyunlar", "Portret", xoreoqrafiq simfoniya və s.
 
50-dən artıq bədii film, cizgi filmi, tamaşaya musiqi yazıb.
 
== AdFəxri ad və mükafatlar ==
* [[Azərbaycan SSR Lenin komsomolu mükafatı]] — 1967 (2-ci simfoniyasına görәgörə)
* [[Azərbaycan SSR dövlət mükafatı]] — 1978<ref name="dm1978">[http://www.anl.az/down/he_serencamlar.pdf Ədəbiyyat, incəsənət və arxitektura sahəsində 1978-ci il Azərbaycan SSR Dövlət mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan KP MK-nın və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1978-ci il tarixli '''Qərarı'''] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20200116071306/http://www.anl.az/down/he_serencamlar.pdf |date=2020-01-16 }} — '''anl.az''' saytı</ref>
* "[[Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi]]" fəxri adı — 13 iyul 1982
* "[[Azərbaycan SSR xalq artisti]]" fəxri adı — 30 yanvar 1987
* [["Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|"Şöhrət" ordeni]] — 22 may 1997<ref>A. Ə. Əlizadənin "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı // Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanları və Sərəncamları.- Bakı, 1997.- № 2.- S. 61.</ref>
* [["Şərəf" ordeni]] — 21 may 2012
 
== Əsərləri ==
'''''Baletlər'''''
#* "[[Babək (balet)|"Babək"]]" ([[1979]])
#* "[[Qafqaza səyahət (balet)|"Qafqaza səyahət"]]" ([[2002]])
#* [[Ümid valsı]] ([[2008]])
 
'''''OrkestrSimfonik orkestr üçün bəstələr'''''
* Simfoniya No. 1
# Beş simfoniya
* Simfoniya No. 3
# Skripka ilə orkestr üçün konsert
* Simfoniya No. 4: Muğamvari (Alla Mugham)
# Violonçel ilə orkestr üçün poema
* Simfoniya No. 5
#* Skripka ilə orkestr üçün konsert
#* Violonçel ilə orkestr üçün poema
 
'''''Kamera əsərləri'''''
#* Simfoniya No. 2: Kamera simfoniyası
#* "Kənd süitası"
#* "Uşaq süitası"
#* "Pastoral"
#* "Aşıqsayağı"
#* "Cəngi"
#* "Abşeron lövhələri"
#* "Şirvan lövhələri"
#* Skripka və fortepiano üçün "Portret"
#* Fortepiano üçün "Dastan"
#* Fortepiano üçün "Köhnə oyunlar"
#* Skripka və orqan üçün "Dialoq"
 
'''''Vokal-simfonik əsərlər'''''
#* "Azərilər" və "Təntənə" kantatası
#* "Ana torpaq" odası
#* "Bayatılar" (xor tsikli a capella)
#* "Qədim laylay" (a capella xoru üçün)
#* "Yumoreska" (uşaq xoru üçün)
 
== Filmoqrafiya ==
'''''Bəstəkar kimi'''''
#* [[Bu, Səttar Bəhlulzadədir (film, 1969)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Axtarış həvəsi (film, 1970)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Fitnə (film, 1970)]] (cizgi filmi)
#* [[Dəmir ağac (film, 1971)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Torpaq patriarxları (film, 1971)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Tülkü həccə gedir (film, 1971)]] (cizgi filmi)
#* [[Çaqqal oğlu çaqqal (film, 1972)]] (cizgi filmi)
#* [[Qızıl qaz (film, 1972)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[Odla təmasda (film, 1972)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Bulud niyə ağlayır? (film, 1973)]] (cizgi filmi)
#* [[Göyçək Fatma (film, 1973)]] (cizgi filmi)
#* [[Ceyrançöl (film, 1974)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Ömrün səhifələri (film, 1974)|Rəqiblər (film, 1974)]] (qısametrajlı bədii film)
#* [[Tütək səsi (film, 1975)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[Nə yaxşı ki, dünyada Səməd Vurğun var (film, 1976)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Üzü küləyə (film, 1977)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[Toral və Zəri (film, 1979)]] (cizgi filmi)
#* [[Gözlə məni (film, 1980)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[Təkcə adanı özünlə apara bilməzsən... (film, 1980)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[Ötən ilin son gecəsi (film, 1983)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[Avqust gələndə (film, 1984)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[Sizi dünyalar qədər sevirdim (film, 1985)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[KölgədəPirverdinin 40 dərəcə istixoruzu (film, 1987)]] (tammetrajlıqısammetrajlı bədii film)
#* [[PirverdininKölgədə xoruzu40 dərəcə isti (film, 19871988)]] (qısammetrajlıtammetrajlı bədii film)
#* [[Kross (film, 1989)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Abşeron lövhələri (film, 1990)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Matəm (film, 1990)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Ləqəbi "İKA"dır (film, 1997)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[Məhkumlar (film, 2007)]] (tammetrajlı bədii film)
 
'''''Əsərlərindən istifadə olunan filmlər'''''
#* [[Unudulmuş qəhrəman (film, 2005)]] (qısametrajlı sənədli film)
#* [[Qafqaz (film, 2007)]] (tammetrajlı bədii film)
#* [[125 illik yol (film, 2008)]] (qısametrajlı sənədli film)
 
'''''Musiqi tərtibatçısı kimi'''''
#* [[Təxəllüsü "Mixaylo" (film, 2008)]] (qısametrajlı sənədli film)
 
'''''Haqqında çəkilən film'''''
#* [[Aqşin Əlizadə (film, 2011)]] (qısametrajlı sənədli film)
 
== İstinadlar ==
Sətir 134 ⟶ 123:
== Mənbə ==
* [http://www.musigi-dunya.az/new/read_magazine.asp?id=230&page=1 Fərəh Əliyeva — Portretlər (Aqşin Əlizadə haqqında)]
* [http://composers.musigi-dunya.az/az/composers_a1.html#*aqshin/ Azərbaycan bəstəkarları və musiqişünaslarının rəsmi səhifəsi] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* Zümrüd Dadaşzadə. Aqşin Əlizadə (oçerk) // Azərbaycan Musiqi Tarixi, IV cild. Bakı: Elm, 2019.- c.667-720667–720 https://www.musicacademy.edu.az/images/elmi_neshrler/z_safarova_4cild.pdf
== {{Xarici keçidlər ==}}
 
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.youtube.com/watch?v=oi1mKNwudLo AzTv-də Aqşin Əlizadə haqqında veriliş] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=PNdOs6jQHV8/ Aqşin Əiizadə — Cəngi] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [https://www.youtube.com/watch?v=QpfP7dFRPTU Aqşin Əlizadə — Ana torpaq] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=UIGoRlAMKWM Aqşin Əiizadə — Azərilər kantatası] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=KDGpJG0tn24 Aqşin Əiizadə — Təntənə kantatası] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=LwVHq6nnL-k Aqşin Əiizadə — "Ümid valsı" baletindən bir parça] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=Y0vc9n7QUp4 Aqşin Əiizadə — Sakit gün] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=HiR8WX2Ua6I Aqşin Əiizadə — "Portret" əsəri] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=gM0utZXUN6k Aqşin Əiizadə — Skripka və orqan üçün "Dialoq"] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=_WbaDZRBlZ4 Aqşin Əiizadə — III simfoniya] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=DElF9WXSQXA Aqşin Əiizadə — IV simfoniya] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=TPVe0iCmBN8 Aqşin Əiizadə — V simfoniya] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
* [http://www.youtube.com/watch?v=IJroiyGk9D4 Aqşin Əiizadə — Qədim oyunlar] sayt [http://www.youtube.com YouTube]
 
[[Kateqoriya:Azərbaycan bəstəkarları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı bəstəkarlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan kinofilm bəstəkarları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan ssenaristləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan SSR xalq artistləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüləri]]
[[Kateqoriya:BakıdaAzərbaycan doğulanlarBəstəkarlar İttifaqının sədrləri]]
[[Kateqoriya:BakıdaAzərbaycan vəfatBəstəkarlar edənlərİttifaqının katibləri]]
[[Kateqoriya:SSRİ kişi bəstəkarları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan balet bəstəkarları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan klassik bəstəkarları]]