Ballestilla
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A ballestilla ye un instrumento de navegación antigo emplegato ta mesurar l'altaria d'o sol y atros astros sobre l'horizont con a fin de fer servir a información asinas obtenita en a navegación nautica.
Una descripción d'a ballestilla que fació un chodigo catalán dito Levi ben Gerson en 1342[1] pareixe estar a noticia mas antiga sobre iste instrumento.
A ballestilla ye un tocho de fusta sobre a que se desliza un atro tocho mas chicot. O marín aplicaba o uello en un extremo d'o instrumento, dirichiba iste enta a estrela que quería conoixer a suya posición y deslizaba o tocho cruzato dica que a parti inferior d'ista coincidiba con l'horizont y a superior con a estrela. L'altaria d'a estrela (anglo que forma con l'horizont) se leyeba dreitament en una graduación gravata en a fusta prencipal.
Os marins —mas que mas os espanyols y os portugueses— feban servir a ballestilla ta determinar a latitut a la que se trobaban a traviés d'a mesura de l'altaria d'a estrela polar sobre l'horizont (l'altaria de Polaris sobre l'horizont ye una buena mida aproximata d'a latitut).
Se veiga tamién
[editar | modificar o codigo]- Astrometría.
- Astronomía de posición.
- Estrela Polar.
- Latitut celeste.
- Nautica.
- Polaris (estrela).
- Sextant.
- Trigonometría.