Rafsandschan
| Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch |
| Rafsandschan | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Koordinate | 30° 24′ N, 56° 0′ O | ||
| Basisdate | |||
| Staat | Iran | ||
| Prowìnz | Kerman | ||
| Iiwooner | 161.909 (2016) | ||
Rafsandschan (persisch رفسنجان, DMG Rafsanǧān odd’r Rafsenǧān; àui Bahrāmābād bnännt) ìsch a Schtàdt ìn dr Prowìnz Kerman ìm Südoschta vum Iràn. Sa ìsch dr Verwàltungssìtz vum nàmmensgliicha Verwàltungsbezirk Rafsandschan. Ànna 2016 hàt d’ Schtàdt 161.909 Iiwooner ghàà.
Geogràfischa Lààg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Rafsandschan lìgt uff’m Irànischa Hoochlànd, äbb 1.500 Mäter ìwwer’m Meer. ’S befìndet sìch ìm Nordwäschta vu dr Prowìnz Kerman, äbb 100 km wäschtlig vu Kerman un 230 km südeeschtlig vu Yasd.
Beväälkerung
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Bi dr Volkszeehlung vu 2016 hàt d’ Schtàdt Rafsandschan 161.909 Iiwooner ghàà.[1] Z’ Rafsandschan ìsch a Flìchtlìngslààger, wu-n-ànna 2020 äbb 5.500 afghànischa Flìchtlìnga glabt han.[2]
Bi dr Volkszeehlung vu 2006 sìn z’ Rafsandschan 136.388 Iiwooner gsìì, wo-n-ìn 33.489 Fàmìlia vertailt gsìì sìn.[3] Ànna 2005 hàt ma d’ Beväälkerung um 134.848 Litt gschätzt.[4]
wàs z’ sah ìsch
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Khalil-Abad-Turm, vu dr kadschaarischa Ära, schteht ìm Norda vum Schtàdtgebiat. Ar ìsch àls Nàzionàldankmol gschìtzt. Ìm Norda vu dr Schtàdt kààt ma-n-àui a Basar fìnda, wo-n-eewafàlls unt’r Dankmolschutz schteht.[5]
S’ Hüss vum Hadsch Agha Ali, ema riicha Handler vum And vu dr kadschaarischa Ära, kààt ma 4 km nordeeschtlig vu dr Schtàdt fìnda. Mìt’ra Gsàmtflächa vu 7.000 Quàdràtmäter ìsch’s s’ greeschta Hüss üss Laimabàchschtai ìn dr Walt. ’S hàt riicha Verziarunga üss fàlscha Màrmor.[6]
Wìrtschàft
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Uff’m Lànd um Rafsandschan pflànzt ma vor àllem Pischtàziabàuima. Ànna 2006 sìn z’ Rafsandschan äbb 110.000 Häktàra vun Obschtgarta mìt Pischtàziabàuima gsìì — ’s ìsch 18,5% vu dr waltwitta Pischtàziabàuiflächa gsìì. Doo prodüziart ma jeds Johr 99 Tonna, wàs 17 Prozant vu dr waltwitta Prodükzioon ìsch, un 43,1 Prozant vu dr irànischa Prodükzioon. Ìm Johr 2006 hàt dr Pischtàziabàui um Rafsandschan äbb 500 Millioona Dollar iigbrocht — dàs ìsch d’ Hälfta vum irànischa Umsàtz gsìì.[7]
50 km südlig vu dr Schtàdt lìgt dr Ìwwerbàui Sar Tscheschmeh, d’ zwaitgreeschta Kupferàbsätzung vu dr Walt.
Bìldung
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Z’ Ranfsandschan sìn mehrera Üniwärsiteta un Hoochschüala: a Àbtailung vu dr Islàmischa Azad-Üniwärsitet,[8] d’ Allameh-Dschafari-Üniwärsitet, d’ Üniwärsitet vu dr Hailkunda vu Rafsandschan un d’ Vali-e-Asr-Üniwärsitet vu Rafsandschan.[9]
Verkehr
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Flughàfa vu Rafsandschan befìndet sìch àm Südoschta vu dr Schtàdt.[10]
D’ Schtrooss 82 geht dur d’ Schtàdt vu Nord uff Süd. Vum Schtàdtzäntrum har kààt ma-n-uff dara Schtrooss fàhra, fìr uff dr Flughàfa gànga.[10] D’ Schtrooss 84 geht durs südliga Schtàdtgebiat vun Oscht uff Wäscht; sa kritzt d’ Schtrooss 82 bi dr Flughàfa.
Ìm März 2010 hàt ma-n-ìm Schtàdtzäntrum a näija Schnallschtross gäffnet, fìr d’ Schtàdtschtroossa z’ äntlàschta. Waga-n-em Raaga ìsch àwwer dia Schtross oft ìwwerschwämmt.[11]
Schport
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Füassbàllverain Mes Rafsanjan F.C. schpìelt jetz ìn dr heechschta irànischa Schpìelklàssa, nohdam àss’r ànna 2019/20 d’ Azadegan League, d’ zwaitheechschta Schpìelklàssa, gwunna hàt.
Berìahmta Litt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Dr Mohammad Hosseini (* 1961), ehamààliger irànischer Kültüürminìschter, ìsch z’ Rafsandschan uf d’ Walt kumma;
- Dr Mohammad Reza Pur Ebrahimi (* 1970), Politiker, ìsch z’ Rafsandschan uf d’ Walt kumma;
- Dr Ali Samereh (* 1977), Füassbàllschpìeler, ìsch z’ Rafsandschan uf d’ Walt kumma;
- Dr Mark Amin, irànisch-àmerikànischer Fìlmprodüzänt, ìsch z’ Rafsandschan uf d’ Walt kumma.
Weblinks
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Rafsandschan – Sammlig vo MultimediadateieKwalla-n-àngààwa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Volkzeehlung vu dr Islàmischa Repüblik Iràn, ànna 1395 (2016): Prowìnz Kerman. (xls) Abgruefen am 17. August 2021 (Persisch).
- ↑ Shiva Shahmohammadi: What quarantine looks like in a refugee settlement. Norweegischa Flìchtlìngshìlf, 24. Juli 2020, abgruefen am 17. August 2021 (änglisch).
- ↑ Volkzeehlung vu dr Islàmischa Repüblik Iràn, ànna 1385 (2006). (xls) Archiviert vom Original am 11. November 2011; abgruefen am 18. Juni 2015 (Persisch).
- ↑ 2005 population estimates for cities in Iran. In: NameCensus.com. Abgruefen am 17. August 2021 (änglisch).
- ↑ Asar-e Sabti (Up to 26666) (Version 90 08 29). (zip) Minìschterium fìr d’ Schtroossa un dr Schtàdtbàui, archiviert vom Original am 6. Oktober 2019; abgruefen am 18. August 2021 (Persisch).
- ↑ Zohre Rajabi Rostam Abadi, Hossein Rezaei un Mohsen Boshak: Association of Decorative Elements in Haj Agha Ali House, the Largest Adobe House in the World. In: European Online Journal of Natural and Social Sciences. 2015 (englisch, european-science.com).
- ↑ S.H. Razavi: Pistachio production : Iran vs the world. In: Options Méditerranéennes : Série A. Séminaires Méditerranéens. Nr. 94, 2010 (englisch, fao.org).
- ↑ D’ offiziella Websitta vu dr Àbtailung vu dr Islàmischa Azad-Üniwärsitet z’ Rafsandschan, abgeruefen am 18. August 2021 (Persisch).
- ↑ Universities in Rafsanjan. In: Unipage. Abgruefen am 18. August 2021 (änglisch).
- ↑ 10,0 10,1 Rafsanjan Airport. In: SkyScanner. Abgruefen am 18. August 2021 (änglisch).
- ↑ Highway-turned-waterway is the laughing stock of Iran. In: The Observers. France 24, 26. Juli 2011, abgruefen am 18. August 2021 (änglisch).