Z Wappu vor Schwiiz

Z Wappu vor Eidgnosseschaft, mit Schild

Z Wappu vor Schwiz isch z'Staatswappu va de Eidgnosseschaft und zeigt äs Schwizärchriz. Wie alli Wappu unnärsteit äs dum Hoheitsrächt, un nit nummu dum Urheberrächt. Eifach gseit zeigt z'Wappu äs wissus Chriz uf rotum Grund.

Nummu z'Schwizärchriz isch feschtgleit – d'Arma vam Chriz sind 1/6 längär als breit. Diz gmäss Bischluss vannär Bundesvärsammlig ussum Jahr 1889. Im Gägusatz z'anre Nationalfahne bildut du schwizär Fahnu äs Quadrat. Nur uf Hochsee- und Binnuschiffa va schwizärischu Reederie weht än rächtegigi Flagga im Värhältnis va 2 : 3.

Z Wappu als Fahne

Früesti Form vo de
eidg. Fahne (ab ca. 1470)

Biditig vom Fahnu

D'Schwizärfahne, i de Schwiiz sait me nit Flagga, het vär vili Schwizerinne und Schwizär än grossi Biditig. So wärdunt zum Bispil am schwizär Nationalfirtag villi Hischär mit dum Fahnu gschmückt. Währund z'Schwizärchriz währund du 1980er Jahr bi politisch Lingsstehändu vil als patriotisch värpöhnt isch gsi, isch's im Zug va där sognänntu Swissness innä 1990er zum vilfach värwändutu Symbol fär Kult-Chleidig und Diseinärgäguständ.

Gschicht

Alti Eidgenossuschaft

Z'Schwizärchriz isch scho va de altu Eidgnossu als Fäldzeichu värwändut wordu. D'eltuscht dokumäntiärti Värwändig geit uf d'Schlacht va Löipu im Jahr 1339 zrug. Ursprüngli sind d'Arma vam Chriz schmal gsi, viel öi bis zum Rand durchgizogni, wiä innä skandinavischu Fahne. Offizielli Hoheitszeichu sind bi dä altu Eidgnossuschaft nummu d'Wappu va dä Kantonu gsi.

Flagge vo de
Helvetische Republik

Helvetischi Republik

Än erschti gsamtschwizärischi Fahnu hets währund där helvetischu Republik 1798 bis 1803, namu französischu Vorbild, als Trikolore in griä-rot-gälb gigä. Schi isch am 13. Hornig 1799 offiziell igfiährt wordu.

Modärni Schwiz

1815 isch z'Chriz zum offiziellu schwizär Wappu gwordu. Äs het zersch nur uffum schwizär Siägl Värwändig kha.

Ufs Bisträbu vam Guillaume-Henri Dufour hent d'eidgnössischu Truppe 1840 än iheitliche Fahnu bärcho, wo öi vam 1848 gigründutu Bundässtaat ubärnu wordu isch. Z'Schwizärchriz vam Dufour isch us füf Quadratu zämmugsetzt gsi.

Schwizer Fahnu
ufäru Alpa

1889 het d'Bundäsvärsammlig im Bundäsbischluss d'hitig Form vam eidgnössischu Wappu feschtglegt. Lüt der Feschtlegig isch z'Situvärhältnis va dä Arma 7: 6. "Ds Wappu va där Eidgnossuschaft isch im rotu Fäld äs üfrächts, fristehunds wissus Chriz, wa glichi Armu je um än sägschtl länger sind als breit." Z'Grössuvärhältnis vam Chriz zum Quadrat isch nid definiärt. Ärfahrigsgmäss sellti abär där Abschtand vam Chriz zum Rand nid länger sie als än Armbreit vam Chriz. Dass z'Chriz gnau zentriärt müäss si, isch sälbschvärständlich.

Fahnu, nit Flagga

Innär ditschsprachigu Schwiz het schich entsprächund där militärischu Vorgschicht z'maritima Wort Flagge niä igibürgrut. Äs wird vamu Fahnu gredut.

Flagga zär See
Seituvärhältnis: 2 : 3

Schwizärflagga zär See

Sit 1941 fiährund schwizär Schiffi än rächteckigi Nationalsflagga im Värhältnis va 2 : 3. Dischi richtigärwis "Schwizärflagga zär See" gnännti Form isch nid nummu uf dä Wältmeer, sondärn öi uffum Rhin, dum Bodusee und uffum Gänfärsee und du meischtu andre Binnusee azträffu.

Wappu

Z'Schwizärwappu änthaltut äs fristehunds, wissus Chriz uf rotum Grund innu säblu Proportionu wiä uffum Fahnu. Im Gägusatz zär quadratischu Form vam Fahnu isch d'üssär Form vam Wappuschild nid definiärt.

D'abgibildut Darstellig mit liächt gibognu oburum Schildrand, wa nach unina ina Spitza üslöift, isch hüfig värbreitut. Dischi Form finutmu öi als Logo uf där Websita vannär schwizär Bundesvärwaltig, in normalu hellu Rot.

Witäri Darstellige vam Wappu finund schich öi uf schwizär Münze, uf Plagge und värschidenu Konsumgiätär (zum Bischpil schwizär Sackmessär).

D Flagge vom Rote Chrütz

Z Rot Chriz

Als ursprünglichus Schutz und Kännzeichu isch z Rotu Chriz bschtimmt wordu. Äs handlut schich därbi um än Umcherig vam Schwizärfahnu. Das isch än Feschtlegig, wasch im Rotu Chriz z'Ehru vam Gründär, dum Henry Dunant, und schinum Hejmatland agnu hent.

Weblink

• Artikel Schwizärchriz im Historischu Lexikon vannär Schwiz.
• Bundäsbschluss, biträffund z'eidgnösischa Wappu vam 12. Dezember 1889
• Bundäsbschluss vam 5. Juni 1931 zum Schutz va öffentlichu Wappu und derusch öffenttlichu Zeichu