Chloschter Muri

S Chloschter Muri isch e Benediktinerchloschter im Freiamt gsi. Es ligt im Kanton Aargau.

s Chloschter Muri vo Weschte

i dr Chloschterchile inne

Das grosse alte Chlooschter ghöört zu de Kulturgüeter vo nazionaler Bedütig im Kanton Aargau.

Gschicht

S Chloschter isch im Jahr 1027 vom Radbot vo Habsburg un siner Frau, de Ita vo Lothringe, gründt worde. Di erschte Mönch sin vom Chloschter Eisidle uf Muri cho un hei ab 1032 z Muri gläbt. Wo me 1065 de erscht Abt gwählt het, isch Muri vo Eisidle unabhängig worde.

Scho im Johr 1120 isch Muri sälber z erem Muetterchloschter worde, Mönch vo Muri sin uf Ängelbärg zum der Konvänt vom neu gründete Chloschter Ängelbärg ufzboue.

Am Afang het zum Chloschter Muri au e Frauekonvänt ghört. Dä isch im spoote 12. Joorhundert ad Rüüss abe is neue Chloschter Hermetschwiil ggange.

Em Chloschter het vil Land im Aargau, z Unterwalde, z Gersau, am Zugersee und im Elsass ghöört. Äsn isch ime Teil vom Freiamt fürs Nidergricht zuständig gsi. Au s Patronatsrecht het s Chloschter über vili Chile usgüebt.

Mit de Eroberig vom Freiamt dur d Eidgenosse 1415 isch s Chloschter mit de ganze Gägend zum Untertanegebiet worde, un die acht alten Ort hei d Schirmherrschaft a Stell vo de Habsburger übernoh. Mit de Helvetische Republik isch s End vo de alti Verhältnis cho un s Chloschter het unter anderm sini Recht im Nidergricht verlore. Im Johr 1798 isch es sogar uufghobe, 1803 aber wider hergschtellt worde.

Im Aargauer Chloschterstrit isch s Chloschter 1841 dur de Gross Rat wieder ufghob worde, und das isch etz für immer gsii. D Mänch sind vertribe worde. Ä Teil voiine hed z Sarnä im Kanton Obwaldä d Latiinschuel ubernu und druis ds Kollegi Sarnä gmacht, diä hitig Kantonsschuel. Ds Chloschter sälber hed z Gries bi Boze im Siidtirol ä niiwi Heimet ubercho und wird drum oi als Chloschter Muri-Gries bezeichned.

Verbindig zu de Habsburger i dr neue Zit

Nach ere alti Tradition isch 1971 s Herz vom letschte Habsburger-Kaiser Karl im Chrüzgang vom Chloschter biigsetzt worde, so wie 1989 des vo sineri Frau, de Zita i dr Habsburger Familiegruft.

Lueg au

• Lischte vo de Äpt vo Muri und vo Muri-Gries
• Acta Murensia
• Oschterspiil vo Muri

Literatur

• Anton Kottmann: Muri (Kloster). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Peter Felder: Schweizerischer Kunstführer, Band 692: Das Kloster Muri, Bern 2001, ISBN 3-85782-692-4
• Georg Germann: Die Kunstdenkmäler des Kantons Aargau. Band V: Bezirk Muri. Birkhäuser Verlag, Basel 1967.

Weblink

 Commons: Chloschter Muri – Sammlig vo Multimediadateie

• d Websyte vom Verein Fründ vo de Chloschterchile z Muri