Curnau, uf Französisch Cornaux und im Patois [kɔrˈno], isch e Gmai vom Kanton Nöieburg.

Cornaux
Wappe vo Cornaux
Wappe vo Cornaux
Basisdate
Staat: Schwiiz
Kanton: Nöieburg (NE)
Bezirk: (Dr Kanton Nöieburg kännt sit 2018 kä Bezirk me.)
BFS-Nr.: 6451i1f3f4
Poschtleitzahl: 2087
Koordinate: 568142 / 209847Koordinate: 47° 2′ 20″ N, 7° 1′ 10″ O; CH1903: 568142 / 209847
Höchi: 440 m ü. M.
Flächi: 4.72 km²
Iiwohner: 1635 (31. Dezämber 2022)[1]
Website: cornaux.ch
Charte
Charte vo CornauxNöieburgerseeBielerseeMurteseeFrankriichKanton BärnKanton BärnKanton BärnKanton FriburgKanton FriburgKanton JuraKanton WaadtKanton WaadtKanton WaadtBoudryLa BrévineBrot-PlambozLe Cerneux-PéquignotLa Chaux-de-FondsLa Chaux-du-MilieuCorcelles-CormondrècheCornauxCortaillodLa Côte-aux-FéesCressier NEEngesLa Grande BérocheHauterive NELe LanderonLignières NELe LocleLes BrenetsMilvignesNeuenburg NEPeseux NELes PlanchettesLes Ponts-de-MartelRochefort NELa SagneSaint-Blaise NELa Tène NEValanginVal-de-Ruz NEVal-de-Travers NELes Verrières
Charte vo Cornaux
ww

Geografi

ändere

Cornaux isch e Dorf am Fueß vum Jura. Es lyt i der Nechi vom Fluss Zyl, hüt em Zylkanal, zwischen em Nöieburgersee un em Bielersee.

Dr Bann umfasst 46 Prozänt landwirtschaftligi Flechi, 22 Prozänt Wald un 32 Prozänt Sidligsflechi.

D Nochbergmaine sin Cressier im Nordoschte, Saint-Blaise im Weschten un La Tène im Siden. Änet em Zylkanal isch d Bärner Gmei Gals.

Gschicht

ändere

Bi Curnau het me än bedüütendi archäologischi Fundstell vo der iisezitleche Latène-Kultur gfunde. Es het dört dozmol en Brugg us Holz über d Zyl gha.

S Dorf Cornaux isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1212 as Curnaul.

Syt 1648 isch Nöieburg Firschtetum un ab 1707 dur Personalunion mit em Chenigrych Preuße verbunde gsii. Anne 1806 isch s Biet an Frankrych unter em Napoleon I. abdrätte wore. Im Zug vum Wiener Kongress isch s anne 1815 an d Schwyz chuu, doderby sin d Chenig vu Preuße aber bis zum Nöieburgerhandel 1857 au Firschte vu Nöieburg blibe.

Bi der Zwöite Juragwässerkorrekzion isch d Zyl uusbaggeret und zum grössere Zylkanal gmacht worde.

Bis Änds 2017 isch Curnau im Bezirk Nöieburg gsi; dänn het der Kanton d Bezirk ufghobe, und sider sind d Gmeinde diräkt under de Nöieburger Kantonsbehörde.

Bevelkerig

ändere

Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]

Johr 1850 1860 1870 1880 1888 1900 1910 1920
Yywohner 459 469 386 401 469 522 514 464
Johr 1930 1941 1950 1960 1970 1980 1990 2000
Yywohner 460 402 405 521 1112 1255 1545 1473

Dr Uusländeraadail isch 2010 bi 10,3 Prozänt gläge.

Religion

ändere

49,3 Prozänt vo dr Yywooner sin evangelisch-reformiert, 17,7 Prozänt sin römisch-katholisch (Stand 2000).

Bolitik

ändere

Bi dr Nationalrootswahle 2011 het s des Ergebnis gee: BDP 2,5 %, CVP 2,8 %, FDP 32,5 %, Grüeni 19,3 %, PdA 1,9 %, SP 16,3 %, SVP 20,6 %.

Dr Gmaindsbresidänti isch d Isabelle Weber, PLR / FDP (Stand 2017).

Wirtschaft

ändere

Z Curnau isch de Räbbou wichtig.

E Deil vu der grosse Ölraffineri vo Cressier isch uf em Bode vo Cornau. D Gmeind het e Zimäntfabrigg und grossi Chiisgruebe.

Am Zylkanal isch e Fabrigghafe.

Sproch un Dialäkt

ändere

Bi dr Volkszellig 2000 hän vu dr 1473 Yywohner 87,7 % Franzesisch as Hauptsproch aagee, 5,4 % Dytsch, 0,9 % Italienisch un 5,9 % anderi Sproche.

Dr alt frankoprovenzalisch Patois isch wahrschyns Ändi 19./Aafangs 20. Jh. uusgstorbe. Ergebnis us dr Volkszellige vu 1990 un 2000, wu zum Dail Lyt Patois as Sproch aagchryzlet hän, gälte in dr Sprochwisseschaft as Artefakt un hän ihre Ursprung ender in statistische Fähler oder ass d Lyt unter „Patois“ ihr Regionalfranzesisch verstehn.[3][4]

Literatur

ändere
ändere
  Commons: Cornaux – Sammlig vo Multimediadateie

Fueßnote

ändere
  1. Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
  2. Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch, Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.bfs.admin.ch)
  3. Andres Kristol: Que reste-t-il des dialectes gallo-romans de Suisse romande?. In: Jean-Michel Eloy (Hg.).: Evaluer la vitalité. Variétés d’oïl et autres langues. Université de Picardie / Centre d’Etudes Picardes, Amiens 1998, S. 101–114
  4. Pierre Knecht: Die französischsprachige Schweiz. In: Hans Bickel, Robert Schläpfer (Hg.): Die viersprachige Schweiz. Sauerländer, Aarau/Frankfurt/Salzburg 2000, S. 139–176