Wenkerbogen von Wintersdorf: Unterschid zwische dr Versione

Versionsgeschichte interaktiv durchsuchen

[kontrollierti Version]

← Vorderi Änderig

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt

VisuellWikitext

Version vo 16:58, 14. Apr. 2015 Bearbeite Alwin52 (Diskussion \| Byträg) Fäldhieter 1.110 Bearbeitungen Keine Bearbeitungszusammenfassung ← Vorderi Änderig		Aktuälli Version vom 18:52, 3. Jul. 2022 Bearbeite rückgängig Alwin52 (Diskussion \| Byträg) Fäldhieter 1.110 Bearbeitungen →‎Luäg aü do
(24 Versione derzwüsche vo 6 andernen isch nid azeigt)
Zyle 1: {{~~Titel\|~~DISPLAYTITLE:Wenkerboge vu Wingtersdorf}} Dr '''[[Rastatt\|Wingtersdorfer]] Wenkerboge''' isch e Blatt vu dere grosse Ufnaam vu dr ditsche Sprooch, wo im 19. Joorhundert angefange het un hit Bschdanddeil vum [[Deutscher Sprachatlas\|Ditsche Sprochadlas]] isch. Sällimols, wo dr Sproochforscher [[Georg Wenker]] vo 1852 bis 1911 sinner Sproochadlas vorbereitet hed, hänn alli Schuele im domolige ditsche Riich e Froogeboge mid vierzig gliche Muschdersätz vorgleit bikumme, wu d Schiäler middem Léhrer in de lokal Mundart uffschriewe hänn mièn. Zwische 1876un 1887 het de Sproochforscher [[Georg Wenker]] ne Ditsche Sproochatlas uff d Bei gstellt un zwar, indäm er under andrem vierzig Sätz in allene Schuele vum domolige Reich her uffschriiwe lo<ref>[http://regionalsprache.de/fischer.aspx lueg no in "REDE Regionalsprache.de"]</ref>. Unde stehn zehn vu dänne Sätz un no ne paar Werder, wu domols in '''Wingtersdorf''', wu hitt ne Ortsdeil vu [[Rastatt\|Raschdi]] isch. Si sin vu Schueler mit Hilf vum Lährer Heinrich Heitz vu Gambshurst, hitt ne Oortsdeil vu [[Achern\|Achre]] notiert worre. == ~~Wenkersätz~~Hiwiis zuem Boge 36693 == Wingtersdorf war dozemols e eigeständigi Gmein un het zuem Kreis [[Rastatt\|Raschdi]] im Großherzogtum Bade ghärt. Hitt isch de Oort e Stadtdeil vu Raschdi. Die vierzig Wenkersätz sinn unge iitrage. Sowit des goht, isch d' Schriibwiis ing de Bege iwernumme worre.▼ De Ord leyt im Sproochruum vum ''[[Oberrheinalemannisch\|Oberrhinalemannische]] / weschtlichs Rastatter Gebiet''<ref>{{Internetquelle \|titel=Sproochruumagabe bezieht sich uff „Raumgliederung der Mundarten 1950“ Historischer Atlas von Baden-Württemberg: Raumgliederung der Mundarten um 1950; herausgegeben von der Kommission für geschichtliche Landeskunde in Baden-Württemberg in Verbindung mit dem Landesvermessungsamt Baden-Württemberg. Stuttgart 1972-1988 \|url=http://www.leo-bw.de/media/kgl_atlas/current/delivered/bilder/HABW_12_07.jpg \|zugriff=2017-04-01 \|archiv-url=https://web.archive.org/web/20190622111249/https://www.leo-bw.de/media/kgl_atlas/current/delivered/bilder/HABW_12_07.jpg \|archiv-datum=2019-06-22 }}</ref> nooch an de Sproochgränz zuem [[Südfränkisch\|Süd-Rhinfränkische]]. Die vierzig Sätz sin dozémols vu Schueler mit Hilf vum Lährer Heinrich Heitz vu Gomserscht, hitt ne Oortsdeil vu [[Achern\|Achre]] notiert worre. ▲Die vierzig Wenkersätz sinn unge iitrage. Sowit des goht, isch d' Schriibwiis ing de Bege iwernumme worre. As Üssproch vum Ortsnamme wird im Boge „Wingtersdorf“ angeh. In Süddischland sinn d Bege anne 1887 uffgnumme worre, der vo Wingtersdorf het d Nummere 36693 griägt. == Wenkersätz == # Im Wingter flien d'truckene Blètter in dédr Luft rum. # S hèrt glich uff z'~~scheie~~schneie, ~~noor~~nor word's Wetter ~~wiider~~wider besser. # Duh Kohle in de ~~Offn~~Offe, dáß d'~~Milich~~Milch ball ~~angangt~~afangt z'koche. # Dr gute alte Mann isch mit'm Roß durch's Īs gebroche un ~~ins~~in's kalt Wasser g'falle. # Er isch vor vier od'r segs Woche g'~~strorbe~~storbe. # Das Fir isch z'~~klat~~stark gwe, die ~~Kuuche~~Kuche sing jo unge ganz schwarz gebrennt. # Er ißt die ~~Äär~~Är immer uhne Salz un Pfeffer. # D'Füß düh ~~mir~~m'r wéh, i glob, i habse ~~durchg~~durch g'loffe. # I bin bi d'r ~~Frö~~Fro gwe un hab'srn gsät, un sie hat gsät, sie will's o ~~ihrn~~ihre ~~dochter~~Dochter san. # I will's o nimm duh! # I ~~schlah~~schla d'r glich mit'm Kochlèff'l um d'Ohre, du Aff! # Wu gehsch no, solle m'r mit d'r gih? # 'S sing schlechte Zitte! # Ming lieb's Kingd, blieb do unge stih, d' böse ~~Gääs~~Gäs ~~bissse~~bisse di dōt. # Du hasch hitt am ~~mengste~~mennste g'lert un bisch ordli gwe, du ~~derfsch~~derf end'r häm gih. # Du bisch no nit groß g'nu, um e Flasch Wing uszetrinke, du ~~muusch~~mūsch z'erscht noch ebs ~~waase~~wāse un greßer ~~wēre~~wĕre. # Geh' sei so gut un sa dingere Schwescht'r, se soll d'Kläder fir ~~einere~~eiere ~~Muuter~~Mūter ferti ~~mnähn~~nähe un mit d'r Berscht ~~suuwer~~sūwer mache. # Hättsch'n kennt! nor wär's ~~onnerscht~~ōnerscht kumme un '~~sdäht~~s däht besser um ne stih. # Wer hat m'r ming Korb mit Fläsch g'stohle? # Er hat so geduh, ~~aas~~ăs hätte se ne zum dresche ~~bestellt~~bschtellt; se henn's ~~awwer~~awer selber deduh. # Wem hat'r d'neie G'schicht verzèhlt? # M'r muß lutt schreie, sunsch verschteht 'r i nit. # M'r sing müd un henn Durscht. # Win m'r geschter z obe häm kumme sing, sing d'onere schu im Bett g'län un henn fescht g'schlofe. # D'r Schnee hingt Nacht bi ungs leie bliewe, aw'r hitte morje isch'r vergange. # Hinger ungserem Hus schtihn drei schine Epfelbämle mit rote Èpfele. # Kinnen'r nit ~~nich~~noch n Oblick'l uff ungs warte, nor gih m'r mit i. # Er derfe nit so Kingdereien ~~triibe~~trībe! # Ungsere Béri sing nit so ari hoch, ~~deiere~~d eiere sing viel höcher. #~~Wii~~ Wi v'l Pfungd Wurst un wi v'l Brot wellene'r ho? # I versteh i nit, erĕr müsse e bissel lutter ~~reede~~rĕde. # Henn'r ke Stickl ~~wiiße~~wĭße Säf für mi uff ming'm ~~Dich~~Disch g'gfungne? # Sing Bruder will zwä schine neie ~~Hiiser~~Hīser in eier ~~Gaarte~~Gārte baun. # 's Wort isch'm von Herzn kumme. # 's isch recht von ne ne g'we. # Was sitze do für Vègele owe uff'm Mirle? # D' ~~Buure~~Būre henn fünf Ogse und ning Küh und zwölf Schäfle vor's Dorf gebrocht un welle se verkofe,. # D' ~~Liit~~Lĭt sing hitt all uff'm ~~Fääl~~Fäl un mähn. # Geh nu, d'r brunge Hungd duht d'r nix. # I bin mit d'r ~~Liit~~Lĭt do hinge üw'r d' Matte in's Korn g'fahre. == Werder im Wenkerboge == * häß, nä, blo, gro, hoé, Hōnd, Hanf, Helm, Flachs, er wäst, Bessen, Pflume, Brief, Hof, jung, krumm. * Suni, Méni, Zisti, Mittwoch, Dursti, Fritti, Samsti. * elf;, fufzeh, sächzeh, fufzig == Luäg aü do == * [[Liste von Wenkerbogen\|Lischde vu alemannische Wenkerboge]] * [[Wenkersätze in Hochdeutsch\|d Wenkersätz uf Hochdütsch]] * Wingtersdorf war Uffnahmord vum [[Südwestdeutscher Sprachatlas\|Südweschtditsch Sprochatlas]] –-> [https://ssa.ub.uni-freiburg.de/map] == ~~Quelle~~Wo s her isch == * [~~http~~https://www.regionalsprache.de/Wenkerbogen/~~WenkerbogenViewer~~QuestionnaireViewer.aspx?Id=53558 Digitalisat vum Original Wenkerboge vu Wingtersdorf] == Fueßnote == <references/> [[Kategorie:Wenkerboge\|Wintersdorf]] [[Kategorie:Wenkerboge (Bade-Würtebärg)\|Wintersdorf]] [[Kategorie:Wenkerboge Oberrhinalemannisch\|Wintersdorf]]