Groot gordelakkedis
| Groot gordelakkedis | |
|---|---|
| |
| Cordylus giganteus | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | |
| Spesie: | C. giganteus
|
| Binomiale naam | |
| Cordylus giganteus Andrew Smith, 1844
| |
| Sinonieme | |
|
Ouvolk, sonkyker, skurwejantjie | |
Die groot gordelakkedis (Cordylus giganteus, ook bekend as sonkyker en skurwejantjie)[1] is die grootste spesie van gordelakkedisse. Dit is ook bekend as ouvolk in Afrikaanse gemeenskappe, mbedhla in Zoeloe en patagaly in Sotho. Engelse name vir die Groot gordelakkedis sluit in: Giant Girdled Lizard, sungazer, giant spiny-tailed lizard en giant zonure. Anders as die ander rotsbewoner-lede van die Cordylidae-familie, woon die groot gordelakkedisse in selfgemaakte tonnels in die sanderige grond van grasvelde in die Noord-Vrystaat en Mpumalanga van Suid-Afrika. Hul ander benaming, sonkykers, is afkomstig van hul gewoonte om voor hulle tonnels se ingange te sit en na die son te staar, terwyl hulle die son se hitte in hul liggame opneem.
Hulle is hoofsaaklik insekvreters en vang motte, skoenlappers en sprinkane; maar mag ook af en toe klein gewerweldes vreet. Hulle reproduseer slegs elke twee tot drie jaar, en slegs een of twee kleintjies word per broeisiklus grootgemaak. Ouvolk se grootste bedreiging is habitat-vernietiging a.g.v. landbou-aktiwiteite, en onwettige versamel vir troeteldier- en tradisionele medisyne-handel.
Volwassenes word 150 tot 180 mm lank van snoet tot anus. Die rug is geel tot donkerbruin van kleur en die flanke is geel. Mannetjies word uitgeken aan die teenwoordigheid van vergrote skubbe, bekend as generasiekliere, aan die voorpote.
Groot gordelakkedisse teel nie maklik in aanhouding nie, dus word wild-gevangde ouvolk uitgevoer na die VSA, Europa en Japan waar hulle astronomiese pryse behaal. Byna al hierdie diertjies word onwettig uit Suid-Afrika gesmokkel en het geen van die verlangde CITES-permitte om hulle in gevangenisskap aan te hou nie. Hulle is so hoogs-bedreig dat as iemand met een in sy besit gevang word sonder 'n permit, is die straf 'n boete van R100 000 of 10 jaar gevangenisstraf, of albei.
Galery
[wysig | wysig bron]-
Cordylus giganteus in die San Diego Dieretuin. -
C. giganteus in die San Diego Dieretuin. -
Twee groot gordelakkedisse in die Frankfurtse Dieretuin. -
-
Twee groot gordelakkedisse.
_(3).JPG)
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal, 6de uitgawe. Pearson. 2015. ISBN 978-1-77025-700-9.
Bronne
[wysig | wysig bron]- World Conservation Monitoring Centre 1996. Cordylus giganteus[dooie skakel]. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. Besoek op 28 Julie 2007.
- Branch, B., 1998. Field Guide to Snakes and other Reptiles of Southern Africa: Ralph Curtis Books Publishing, Sanibel Island, Florida, 399 p.
- Die Burger, 18 Augustus 2017.
- Fitzsimons, V. F., 1943. The Lizards of South Africa: Transvaal Museum Memoir, Pretoria.
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
