Stefan Zweig

Stefan Zweig
Stefan Zweig, omstreeks 1912
Gebore	28 November 1881 Wene, Oostenryk-Hongarye
Sterf	22 Februarie 1942 (op 60) Petrópolis, Rio de Janeiro, Brasilië
Nasionaliteit	Oostenryk-Hongarye  Oostenryk
Beroep	Romanskrywer, kortverhaalskrywer, essayis, dramaturg, biograaf, vertaler, joernalis
Bekend vir	Verwirrung der Gefühle (1927) Brasilien. Ein Land der Zukunft (1941) Schachnovelle (1942)
Handtekening

Stefan Zweig (Wene, Oostenryk, 28 November 1881 − Petrópolis, Rio de Janeiro, Brasilië, 22 Februarie 1942) was 'n Oostenrykse skrywer van internasionale formaat wat as een van die suksesvolste outeurs van sy tyd beskou word. Sy literêre werk, wat grotendeels buite Europa in ballingskap ontstaan het, bestaan hoofsaaklik uit prosa, waaronder 'n groot aantal novelles en historiese verhale. Die Schachnovelle (1942), een van sy bekendste werke, beskryf op 'n indrukwekkende manier die sielkundig-emosionele pyn van 'n gevangene wat deur die geheime staatspolisie van Nazi-Duitsland, die Gestapo, aangehou is. Sommige van sy publikasies toon sterk impressionistiese invloede.

Met die Nasionaal-Sosialistiese magsoorname in Duitsland is Stefan Zweig, wat as seun van Joodse ouers gebore is, as een van die skrywers gelys wie se werke as ongewens was en met openbare boekeverbrandings vernietig is. Nog voor die aansluiting by die Duitse Ryk is hy ook in Oostenryk aan vervolging deur die plaaslike outoritêre bewind blootgestel. In 1934 is sy huis in Salzburg deur die polisie deursoek nadat hy, as pasifis, valslik daarvan beskuldig is dat hy wapens aangehou het. Die Britse hoofstad Londen was die eerste bestemming van 'n Lewe in ballingskap wat tot sy dood sou voortduur.

Vir sy studies en lesings het Zweig nie net besoeke aan talle Wes-Europese lande gebring nie, maar ook na oorsese bestemmings gereis, soos Indië (1912), Noord- en Sentraal-Amerika (1912), die Sowjetunie (1928) en vanaf 1935 verskeie kere na Suid-Amerika. Nadat sy eerste huwelik met Friderike von Winternitz in 1938 geskei is, het hy in die volgende jaar met sy sekretaresse Charlotte (Lotte) Altmann getrou. Hy het vir 'n kort tyd in New York gebly voordat hy hom met sy vrou in 1941 in Petrópolis gevestig het. Hy was in besit van 'n permanente visum vir Brasilië, 'n land waar hy groot verering geniet het, en het toestemming ontvang van die destydse Brasiliaanse president Getúlio Vargas om hom in die land te vestig. Een jaar voor sy dood het sy monografie oor Brasilië verskyn getitel, Brasilien. Ein Land der Zukunft.

Alhoewel hy anders as baie ander ballinge geen materiële nood moes ly nie, het hy op 22 Februarie 1942 saam met sy vrou in Petrópolis sy eie lewe geneem. Sy nalatenskap bevat die herinneringe van 'n ontwortelde Europeër wat vol nostalgie 'n verlore wêreld betreur, maar ook politieke en geskiedkundig-literêre essays waarin Zweig hom as humanistiese wêreldburger definieer. Sy doktoraat in wysbegeerte van 1904, waarvan hy deur die Nazi-bewindhebbers om rassistiese redes ontneem is, is eers in 2003 volgens 'n besluit, wat deur die Universiteit van Wene se senaat geneem is, amptelik aan hom teruggegee.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Stefan Zweig.