Wys bron van Tradisionele Chinese medisyne

{{Mediese vrywaringsnota}}
[[Lêer:Chinese traditional medicine.jpg|duimnael|Tradisionele Chinese medisyne]]
{{Kantbalk Alternatiewe medisyne}}
'''Tradisionele Chinese medisyne''' (TCM) is 'n styl van tradisionele medisyne gegrond op meer as 2500 jaar van Chinese mediese praktyk wat verskillende vorme van kruiemiddels, [[akupunktuur]], massering (''tui na''), oefening (''qigong'') en dieetterapie insluit,<ref name="TCMNCCIH"/> maar ook beïnvloed is deur moderne Westerse medisyne.

Een van die basiese beginsels van TCM is dat die liggaam se essensiële  energie (''ch'i'' of ''[[qi]]'') sirkuleer deur kanale, (sogenoemde ''meridiane''), wat takke het wat verband hou met liggaamlike [[Orgaan|organe]] en funksies.<ref name="Quackwatch"/> Konsepte van die liggaam en siekte wat gebruik word in TCM weerspieël sy antieke oorsprong. Dit lê ook klem op dinamiese prosesse oor materiële struktuur, soortgelyk aan die Europese [[Humor (medies)|humorale teorie]].<ref name="Novella"/>

Wetenskaplike ondersoek het nie bewyse gevind vir tradisionele Chinese konsepte soos qi, meridiane en akupunktuurpunte nie.<ref name="Singh"/> Die teorie en praktyk van TCM is nie gegrond op wetenskaplike kennis nie en daar is onenigheid tussen TCM-praktisyns oor watter diagnose en behandelings gebruik moet word vir enige gegewe pasiënt.<ref name="Quackwatch"/> Die effektiwiteit van Chinese kruiemiddels bly swak ondersoek en ondersteun.<ref name="Shang"/> Daar is kommer oor 'n aantal potensieel giftige plante, dierdele en minerale-gebaseerde Chinese medisyne.<ref name="Shaw"/> Daar is ook kommer oor die onwettige handel en vervoer van [[bedreigde spesie]]s, insluitend [[renoster]]s en [[tier]]e, en die welsyn van spesiaal gekweekte diere, insluitend [[Beer|bere]].<ref name="EB"/>

Farmaseutiese navorsing het die moontlikheid ondersoek om nuwe middels te skep van tradisionele middels, met min suksesvolle resultate.'n Natuurredakteur het TCM beskryf as "gevul met [[pseudowetenskap]]" en het gesê dat die mees voor die hand liggende rede dat dit nie baie geneesmiddels opgelewer het nie, is dat die meerderheid van sy behandelings geen logiese meganisme van aksie het nie. Promotors stel voor dat navorsing tot dusver die belangrikste kenmerke van die kuns van TCM misgeloop het, soos onbekende interaksies tussen verskillende bestanddele en komplekse interaktiewe biologiese stelsels.<ref name="Zhang"/>

Die doktrines van Chinese medisyne is gewortel in boeke soos die "''Huangdi Neijing'' - Yellow Emperor's Inner Canon" en die "''Shanghan lun'' - Treatise on Cold Damage", sowel as in kosmologiese begrippe soos ''Yin-Yang'' en die ''Wu Xing'' - vyf fases. Vanaf die 1950's is hierdie voorskrifte gestandaardiseer in die [[Volksrepubliek van China]], insluitend pogings om hulle te integreer met moderne idees van [[anatomie]] en [[patologie]]. In die 1950's het die Chinese regering 'n stelselmatige vorm van TCM bevorder.<ref name="Levinovitz"/> TCM beskryf gesondheid as die harmonieuse interaksie van hierdie entiteite en die buitewêreld, en siekte as 'n disharmonie in interaksie. TCM diagnose poog om simptome na patrone van onderliggende disharmonie te spoor, deur die pols te meet, die tong, vel en oë te inspekteer, en kyk na die eet- en slaapgewoontes van die persoon asook baie ander dinge.

== Sien ook ==
* [[Akupunktuur]]
* [[Qi]]
* [[Feng shui]]
* [[Gua sha]]

== Verwysings ==
{{Verwysings| 2|verwysings=
<ref name="EB">
{{webaanhaling|url=http://advocacy.britannica.com/blog/advocacy/2007/10/traditional-chinese-medicine-and-endangered-animals/ |titel=Traditional Chinese Medicine and Endangered Animals|outeur=Dale Hoiberg |werk=Encyclopædia Britannica |taal=Engels|toegangsdatum= 17 Julie 2019}}
</ref>

<ref name="Quackwatch">
{{webaanhaling| url = http://www.quackwatch.org/01QuackeryRelatedTopics/acu.html| titel = Be Wary of Acupuncture, Qigong, and 'Chinese Medicine'| toegangsdatum= 17 Julie 2019| outeur= Stephen Barrett| taal = Engels}}
</ref>

<ref name="Levinovitz">
{{cite magazine |url = http://www.slate.com/articles/health_and_science/medical_examiner/2013/10/traditional_chinese_medicine_origins_mao_invented_it_but_didn_t_believe.html|title=Chairman Mao Invented Traditional Chinese Medicine |first=Alan|last=Levinovitz|magazine=Slate|date=22 Oktober 2013|accessdate=17 Julie 2019|language = Engels}}
</ref>

<ref name="Novella">
{{webaanhaling| url = http://www.sciencebasedmedicine.org/what-is-traditional-chinese-medicine/| titel = What Is Traditional Chinese Medicine?| toegangsdatum= 17 Julie 2019| outeur= Steven Novella| datum = 25 Januarie 2012| werk = Science-based Medicine| taal = Engels}}
</ref>

<ref name="Shang">
{{cite journal|doi=10.1093/ije/dym119|title=Placebo-controlled trials of Chinese herbal medicine and conventional medicine comparative study|year=2007|last=Shang|first=A.|coauthors=Huwiler, K.; Nartey, L.; Jüni, P.; Egger, M.|journal=International Journal of Epidemiology|volume=36|issue=5|pages=1086–92|pmid=17602184|language=Engels}}
</ref>

<ref name="Shaw">
{{cite journal|journal=Planta Medica|year=2012|volume=76|issue=17|pages=2012–18|title=Toxicological risks of Chinese herbs|author=Shaw D|pmid=21077025|doi=10.1055/s-0030-1250533|language=Engels}}
</ref>

<ref name="Singh">
{{aanhaling boek|van1=Singh|naam1=S.|van2=Ernst|naam2=P.E. |jaar=2009|titel=Trick or Treatment?: Alternative Medicine on Trial |url=https://books.google.co.za/books?id=nWnR1JI7G6gC|uitgewer=Transworld|isbn=978-1-4090-8180-7|toegangsdatum=17 Julie 2019|taal=Engels|quote=Wetenskaplikes is steeds nie in staat om 'n stukkie bewyse te vind om die bestaan van meridiane of Ch'i te ondersteun nie. Die tradisionele beginsels van akupunktuur is diep gebrekkig, aangesien daar geen bewyse bestaan oor die bestaan van Ch'i of meridiane nie. Akupunktuurpunte en meridiane is nie 'n werklikheid nie, maar bloot die produk van 'n antieke Chinese filosofie.}}
</ref>

<ref name="TCMNCCIH">
{{webaanhaling| url = https://nccih.nih.gov/health/whatiscam/chinesemed.htm| titel = Traditional Chinese Medicine: What You Need To Know| toegangsdatum= 17 Julie 2019| datum = 1 April 2009| uitgewer = National Centre for Complementary and Integrative Health| taal = Engels}}
</ref>

<ref name="Zhang">
{{cite journal|last=Zhang|first=Fang|coauthors=Kong, Lin-lin; Zhang, Yi-ye; Li, Shu-Chuen|title=Evaluation of Impact on Health-Related Quality of Life and Cost Effectiveness of Traditional Chinese Medicine: A Systematic Review of Randomized Clinical Trials|journal=The Journal of Alternative and Complementary Medicine|volume=18|issue=12|year=2012|pages=1108–20|issn=1075-5535|doi=10.1089/acm.2011.0315|pmid=22924383|language=Engels}}
</ref>
}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Alternatiewe medikasie]]
[[Kategorie:Skynwetenskappe]]